________________
(४६२) लोकप्रकाश ।
[ सर्ग २० मण्डलार्धमण्डलयोरुक्तैवं कालसंमितिः । साधारणासाधारणमण्डलानि ब्रवीम्यथ ॥ ४०० ।।
प्रथमं च तृतीयं च षष्ठं सप्तममष्टमम् । दशमैकादशे पंचदशमित्यष्टमण्डली ॥ ४०१ ॥ नक्षत्रैरविरहिता सदापि तुहिनद्युतेः । मण्डलेष्वेषु नक्षत्राण्यपि चारं चरन्ति यत् ॥ ४०२ ॥
द्वितीयं च चतुर्थं च पंचमं नवमं तथा । त्रीणि च द्वादशादीनि किलैषा सप्तमण्डली ॥ ४०३ ॥ ऋक्षैः सदा विरहिता मण्डलेष्वेषु नो भवेत् । कदापि चार ऋक्षाणामूषरेषु गवामिव ॥ ४०४ ॥
प्रथमं तृतीयमेकादशं पंचदशं तथा । रविचन्द्रोडुसामान्या मण्डलानां चतुष्टयी ॥ ४०५॥ एतेषु मण्डलेष्विन्दुः नक्षत्राणि तथा रविः। चारं चरन्ति सर्वेऽपि राजमार्गे जना इव ॥ ४०६॥
४०४॥
એવી રીતે ચંદ્રના મંડળ તથા અર્ધમંડળના કાળનું પ્રમાણ કર્યું. હવે એના સાધારણ તથા અસાધારણ મંડળ વિષે કહે છે-૪૦૦.
पद्ध, जीg, हु, सातभु, भु, शभु, अञ्यारभु भने हरभु-माखi (ચંદ્રના) આઠ મંડળીમાં ચંદ્રને કદિ પણ નક્ષત્રને વિરહ હોતો નથી કેમકે એ આઠમાં नक्षत्रानो ५ यार ( आमन) छे. ४०१-४०२.
બીજું, ચોથું, પાંચમું, નવમું, બારમું, તેરમું અને ચાદમું–આ સાત મંડળમાં ચંદ્રમાને નક્ષત્રને વિરહ જ હોય છે કેમકે ત્યાં નક્ષત્રોની ગતિ નથી, ઉષર ભૂમિમાં ગાયે नतीनथा तभ. ४०३-४०४. - પહેલું, ત્રીજું, અગ્યારમું અને પંદરમું-એ ચાર મંડળો સૂર્ય, ચંદ્ર તેમજ નક્ષત્રબધાને સામાન્ય છે. કેમકે એ ચારેમાં સૂર્ય, ચંદ્રમા તેમ જ નક્ષત્ર પણ ગમન કરે છે, રાજभा५२ गमनागमन ४२ छे अभ. ४०५-४०६.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
