________________
द्रव्यलोक
पंचेन्द्रिय तिर्यचोना संस्थान' देहमान' वगेरे ।
इति देहाः ॥ ९ ॥
संमूछिमानां संस्थानं हुंडमेकं प्रकीर्तितम् ।
गर्भजानां यथायोगं भवन्ति निखिलान्यपि ॥ १३९ ॥ इति संस्थानम् ॥ १० ॥
संमूर्छिमानामुत्कृष्टं शरीरं जलचारिणाम् । सहस्रं योजनान्येतन्मत्स्यादीनामपेक्षया ॥ १४०॥ चतुष्पदानां गव्यूतपृथक्त्वं परिकीर्तितम् । भुजगानों खगानां च कोदंडानों पृथक्त्वकम् ॥ १४१ ॥ योजनानां पृथक्त्वं चोरगाणां स्याद्वपुर्गुरु ।
गर्भजानां वाश्चराणां संमूर्छिमाम्बुचारिवत् ॥ १४२ ॥ चतुष्पदानां गव्यूतषट्कं भुजगदेहिनाम् । गव्यूतानां पृथक्त्वं स्यादुत्कृष्टं खलु भूधनम् ॥ १४३ ॥ तथोरःपरिसाणां सहस्रयोजनं वपुः । यतोऽनेकविधा उक्ता एतज्जातौ महोरगाः ॥ १४४ ॥
અને દારિક. ગજ તિર્યંચ પચેન્દ્રિયોને એ ત્રણ અને ચોથું વૈકિય—એમ ચાર शरीर छे. १3८.
हवे अमन संस्थान वि. ( ६२ १० भु).
‘स भूछिभ' तियय पयन्द्रियाने ३४त से ' संस्थान छ. 'ने જે ગ તે પ્રમાણે સર્વ સંસ્થાનો હોય છે. ૧૩૯.
हुये समना हेडभान' विषे. (द्वार ११ भु.).
એમનામાં જે સંમૂર્ણિમજળચર છે એનું દેહમાન ઉત્કૃષ્ટતઃ એક હજાર યોજન છે. ( सामान मत्स्य वगैरेनी पक्षास सभा). १४०.
જે ચતુષ્પદ છે એનું ઉત્કૃષ્ટ દેહમાન પૃથકત્વ ગાઉનું છે, ભુજપરિસર્પ તથા ખેચરનું પૃથકવ ધનુષ્યનું છે, “ઉરગ’ નું પૃથકત્વ જનનું છે. ૧૪૧.
હવે ગર્ભમાં, જળચર છે એઓનું ઉત્કૃષ્ટત: દેહમાન સંમઈિમ જળચર જેટલું છે, ચતુષ્પદનું છ ગાઉનું છે, ભુજ પરિસર્પનું પૃથકત્વ ગાઉનું છે, અને ઉર પરિસર્પનું એક હજાર
જનન છે. કેમકે એ જાતિમાં અનેક પ્રકારના “ મહારગ” છે. કેટલાક અંગુલ જેવડા છે,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
