________________
(३१०) लोकप्रकाश ।
[सग ३ तद् भवेत्स्थापनासत्यं स्थापितं यत्प्रतीतिकृत् । यथैककः पुरो बिन्दुद्वययुक्तः शतं भवेत् ॥ १३६४ ॥ अहंदादिविकल्पेन कर्म लेप्यादिकं हि यत् । स्थाप्यते तदपि प्राज्ञैः स्थापनासत्यमीरितम् ॥ १३६५ ॥ यद्यस्य निर्मितं नाम नामसत्यं नु तद्भवेत् । अवर्धयन्नपि कुलं यथा स्यात् कुलवधेनः ॥ १३६६ ॥ तत्तद्वेषाद्युपादानाद्रूपसत्यं भवेदिह । यथात्तमुनिनेपथ्यो दाम्भिकोऽप्युच्यते मुनिः ॥ १३६७ ॥ वस्त्वन्तरं प्रतीत्य स्यादीर्घताहस्वतादिकम् । यदेकत्र तत्प्रतीत्यं सत्यमुक्तं जिनेश्वरैः ॥ १३६८ ॥ दैर्घ्यं यथानामिकाया अधिकृत्य कनिष्टिकाम् । तस्या एव च ह्रस्वत्वं मध्यमामधिकृत्य तु ॥ १३६९ ।। यथा चैत्रस्य पुत्रत्वं स्यात्तत्पितुरपेक्षया । पितृत्वमपि तस्यैव स्वपुत्रस्य व्यपेक्षया ॥ १३७० ॥
પ્રતીતિ કરવા માટે જે સ્થાપવામાં આવ્યું હોય એ સ્થાપના સત્ય. જેમકે એકડાની मामे भी। भुवाथी असे उपाय छे. १३१४.
અહંતપ્રભુ વગેરેની કલ્પના કરીને પ્રતિમા આદિ સ્થાપવામાં આવે છે એ પણ સ્થાપનાસત્ય કહેવાય છે. ૧૩૬૫.
કોઈનું જે નામ પાડવામાં આવ્યું હોય છે તે નામસત્ય કહેવાય છે. જેમકે કોઈ કુળને ४ वधारत नाय छतi नाम 'गवर्धन' हाय छे. १३१६.
અમુક જાતના વેષના ઉપાદાનથી રૂપસત્ય કહેવાય છે. જેમકે મુનિને વેષ લીધો હોય એ દાંભિક પણ મુનિ કહેવાય છે. ૧૩૬૭.
એક જ વસ્તુ બીજી વસ્તુઓની અપેક્ષાએ ન્હાની હેટી કહેવાય છે ત્યાં જિનપ્રભુએ અપેક્ષા સત્ય કહ્યું છે. જેમકે અનામિકા આંગળી મધ્યમાં” ની અપેક્ષાએ ન્હાની છે પણ 'निष्ट' नी मपेक्षा डीटी उपाय छे. १३१८-१३१६.
વળી એક માણસ પોતાના પિતાની અપેક્ષાએ પુત્ર છે પણ પિતાના પુત્રની અપેક્ષાએ પિતા છે–એ પણ અપેક્ષાસત્યનું દષ્ટાન્ત છે. ૧૩૭૦.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
