________________
द्रव्यलोक ] ए स्व-पर पर्यायोनु : अनन्तत्व ' ।
(२५३) माह च--एक्कमख्खरं पुण सपरपजायभेयत्रो भिन्नम् ।
तं सव्वव्वपज्जायरालिमाणं मुणेयव्वम् ॥ १०३० ॥ जे लहइ केवलो सेसवमसहिओ अ पजवेऽगारो।
ते तस्स पज्जाया सेसा परपज्जवा तस्स ॥ १०३१ ॥ अयं भावः–यान् पर्यायान् केवलः अकारः शेषवर्णसहितश्च लभते ते तस्य स्वपर्यायाः । शेषाः शेषवर्णसम्बन्धिनो घटाद्यपरपदार्थसम्बन्धि नश्च परपर्यायाः तस्य अकारस्य इति ॥
एवंविधानेकवर्णपर्यायौधैः समन्वितम् । ततश्चानन्तपर्यायं श्रुतज्ञानं श्रुतं श्रुते ॥ १०३२ ॥
अथावधेः स्वपर्याया विविधा या भिदोऽवधेः । क्षायोपशमिकभवप्रत्ययादिविभेदतः ॥ १०३३ ॥ तिर्यग्नैरयिकस्वर्गिनरादिस्वामिभेदतः। अनन्तभित्स्वविषयद्रव्यपर्यायभेदतः ॥ १०३४ ॥ असंख्यभित्स्वविषयक्षेत्राद्धाभेदतोऽपि च ।
निर्विभागैर्विभागैश्च ते चैवं स्युरनन्तकाः ॥ युग्मम् ॥ પ્રત્યેક અક્ષરના સ્વપર્યા છે તેમ પરપર્યાય છે. એ સર્વ પયો સર્વદ્રવ્યપર્યાના રાશિ જેટલા છે. કેવળ કારના, શેષવર્ણોની સાથે જોડાવાથી, જે પાયે થાય છે એ એના स्व५ोय. शेष मेना ५२५ोया. १०3०-१०३१.
એને ભાવાર્થ-જે પર્યાને કેવળ આકાર શેષવર્ણ સાથે જોડાવાથી પ્રાપ્ત કરે એ પર્યાય. શેષ, એટલે શેષવર્ણસંબંધી અને ઘટાદિ અપર પદાર્થ સંબંધી, પર્યાય એ અકારના પરપય છે.
એવી રીતે શ્રુતજ્ઞાન અનેક વર્ણપર્યાના રાશિવાળું છે. અને એથી જ એને શાસ્ત્રમાં मनन्तर्यायवाणु यु छ. १०३२.
હવે અવધિજ્ઞાનના ક્ષાપથમિક, ભવપ્રત્યય વગેરે પ્રકારને લઈને એના જે વિવિધ मह ५ छे से मना ( अवधिज्ञानना) २५५र्याय छे. १०33.
અને એ તિર્યંચ, નારકી, દેવતા અને મનુષ્ય આદિક સ્વામીભેદને લઈને, તથા અનંત ભેદાવાળા પિતાના વિષયના દ્રવ્યપર્યાયના ભેદને લઈને તથા અસંખ્ય ભેજવાળા પિતાના વિષય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
