________________
૪૦૨ ]
ઉપદેશપદ-અનુવાદ
સાવધાની પૂર્વક તેણે ચંપાનગરીમાં પ્રવેશ કર્યા. કુદરતી તે દિવસે નાગશ્રીના ભાજનાદિક તૈયાર કરવાના વારે આવ્યા. કોઇ પ્રકારે પ્રમાદથી તે નાગશ્રીએ એક કડવી તુ ખડીનુ ઘણા રસવાળુ, ઘણા તીખા, મધુર રસવાળાં દ્રબ્યાથી મિશ્રિત શાક તૈયાર કર્યું". કોઈક તેવા કુન્હેગ દોષથી તે વિષરૂપ બની ગયું. તેની ગધથી તેણે જાણી લીધું અને વિલખી અનેલી તે ચિંતવવા લાગી કે, મારા કુટુંબની અંદર આવું શાક ખતાવ્યાની ખબર પડશે, તે મારી આબરૂ કેવી ખરાખ થશે ? ધિક્કાર થાએ મને. જો મારી બીજી નણંદ–ભાજાઇને આવી રસેાઇ કર્યાની ખબર પડશે, તે મારી નિંદા-હલકાઈ કરવામાં તેએ કશી કચાશ નહિં રાખશે અને કદાપિ તેમ કરતાં તેઓ અટકશે નહિં. તે હવે કાઈ ન જાણે તેવા ગુપ્ત સ્થળમાં તેને સંતાડીને ઘરના એક સ્થળમાં હાલ મૂકી રાખું. ' એમ વિચારીને સ્થાપન કર્યું અને ત્યાર પછી તરત જ બીજી સ્વાદિષ્ટ તુંબડી લાવી સમારીને ઘણા મોટા સંભાર ભરીને શાક વઘાયુ, સ્નાન કરી પવિત્ર વસવાળી થઈ તેણે બ્રાહ્મણેાને જમાડ્યા. (૫૦)
6
ત્યાર પછી અનુક્રમે તે બ્રાહ્મણીએએ પણ ક્રમસર ભાજન કર્યું. ઘરના સ માણસા જમી રહ્યા પછી દરેક પાતપેાતાના કાર્યમાં લાગી ગયા. એટલામાં ધરુચિ સાધુ ઊંચા, મધ્યમ, નીચ કુલા-ઘરામાં આહાર માટે ભ્રમણ કરતા કરતા નાગશ્રીને ત્યાં આવ્યા. નાગશ્રીએ દૂરથી આવતા અને પેાતાના ઘરમાં પ્રવેશ કરતા દેખીને ઉગ્ર પ્રમેાદથી પેલા કડવી તુંબડીના શાકને ઠેકાણે પાડવા-આપી દેવા ઉતાવળી ઉતાવળી આસન પરથી જલ્દી ઉઠીને તે કડવી તુંબડીનુ શાક લાવીને રસેાડામાં પ્રવેશ કર્યા. ધરુચિ સાધુના પાત્રામાં સમગ્ર રસવાળું તે શાક ઠાલવી દીધુ. · મારે આટલું પૂરતુ છે, હવે વધારે આહારની જરૂર નથી ’ એમ કરીને તે ઘરેથી બહાર નીકળીને જે ઉદ્યાનમાં આચાય રહેલા હતા, ત્યાં પાછા આવ્યા. તે આચાર્યની નજીકના સ્થળમાં રહીને ‘ઇરિયાવહિય” વિધિ કરીને ભેાજન-પાણી કરતલમાં રાખીને આચાય ને બતાવવા લાગ્યા. તેની ઉગ્ર અશુભ ગધથી પરવશ થયેલા પ્રાણેન્દ્રિયવાળા આચાર્ય વિચારવા લાગ્યા કે, ' ઝેરયુક્ત ભાજન છે, નહિંતર આવા પ્રકારની ખરાખ ગધ ન હેાય. હથેળીમાં એક બિન્દુ માત્ર લઈને જ્યાં દેખે છે, તે તેજ પ્રમાણે ઝેરવાળુ છે. ત્યારે આચાય ભગવંતે ધરુચિને કહ્યું કે, · જે તું આનું ભાજન કરીશ, તે અકાલે મૃત્યુ પામીશ, માટે બહાર સ્થ'ડિલભૂમિમાં જઇ ત્યાં નિરવદ્ય શુદ્ધ સ્થાનમાં પરવી દે. અને બીજો પ્રારુક એષણીય શુદ્ધ આહાર ગવેષણા કરી વહેોરી લાવ. એ પ્રમાણે કહ્યું-એટલે ધ રુચિ સાધુ ત્યાથી આહાર પરડવા માટે નીકળ્યા. વિષાદ વગરના મનવાળા દશ દોષરહિત સ્થડિલભૂમિમાં જઇને સમગ્ર દિશાઓનું અવલેાકન કરીને પ્રતિક્ષણે ઉલસિત પરિણામવાળા જેટલામાં ત્યાં પરઠવવા તૈયાર થયા, તેટલામાં તેની ગધથી વનમાં રહેલી કીડીએ એકઠી થઈને ક્ષણવારમાં મૃત્યુ પામવા લાગી. રખે, મારા પ્રમાદથી આ સર્વે આટલી બધીના વિનાશ થાય, આના કરતાં તે મારે પેાતાને જ આનુ
>
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org