Page Text
________________
અર્થ જાણ્યા વિનાનું અધ્યયન શુષ્કક્ષચર્વણસમું: રસતુલ્ય અર્થ હાય, એમ સુગતાનુયાયી બોદ્ધો વદે છે. આમ વ્યતિરેકથી અન્યદર્શનીઓની ઉક્તિ કહી, અન્વયથી જૈનના અભિપ્રાયથી તે જ વસ્તુ કહે છે – “પુના રવૈયંમૂતાઃ”—
અપુનર્જકે તે એવભૂત છે” એમ જૈને કહે છે. અપુનબંધક તે એવભૂત-એવી ઉક્ત ગુણલક્ષણવાળી દશાવાળા હોય જ, એમ જિનદર્શનના અનુયાયી જૈને વદે છે. અર્થાત્ વ્યતિરેકથી જે વસ્તુ અન્યદર્શનીએાએ કહી, તેની સાથે સમન્વયરૂપ મિત્રીને હાથ મીલાવતાં અન્વયથી જૈનદર્શનની ઉક્તિ કહી. આમ આ બા. માં સર્વદર્શનેની એકવાક્યતા ને સમન્વય સિદ્ધ થયા.
તેથી આ ચૈત્યવંદન વ્યાખ્યાન આદરથી શ્રવણ કરવા યોગ્ય ને સૂક્ષ્મ બુદ્ધિથી પરિભાવન કરવા યોગ્ય છે એવી ભલામણ કરી, આ પરમ સંગરંગી ભક્તશિરોમણિ આચાર્યજી હરિભદ્રજી ચિન્તામણિ રત્નસમા સંવેગ કાર્ય માં સમ્યગ્ર ગુણ જાણી શ્રદ્ધાદિ અતિશય ભાવથી “ અવધિવિરહથી પ્રવર્તત મહાકલ્યાણસિદ્ધિ છે, એમ ઉપસંહાર કરે છે–
तिच्छ्रोतव्यमेतदादरेण, परिभावनीयं सूक्ष्मबुध्ध्या । शुष्केक्षुचर्वणप्रायमविज्ञातार्थमध्य. ચા કરતુ ાત્રાર્થઃ, હુ છાયત્તરામાનં, તતઃ સંદ્રિસિદ્ધિા, થાત્વदर्शनात्।
तदर्थ चष प्रयास इति न प्रारब्धप्रतिकूलमासेवनीय, प्रकृतिसुन्दरं चिन्तामणिरत्नकल्पं संवेगकार्य चैतदिति महाकल्याणविरोधि न चिन्तनीयं । चिन्तामणिरत्नेऽपि सम्य. गज्ञातगुण एव श्रद्धाद्यतिशयभावतोऽविधिविरहेण महाकल्याणसिद्धिरित्यलं प्रसङ्ग्रेन ॥३७५
અર્થ:-તેથી આ (ચવન્દન વ્યાખ્યાન) આદરથી શ્રવણ કરવા યોગ્ય છે, સૂક્ષ્મ બુદ્ધિથી પરિભાવન કરવા યોગ્ય છે. અવિફાત અર્થવાળું અધ્યયન શુષ્ક ઇક્ષુના ચર્વણ જેવું છે. અત્રે ફુટપણે રસ તુલ્ય અર્થ છે તે જ ખરેખર ! અત્તરાત્માને પ્રસન્ન કરે છે - તે થકી સવેગાદિની સિદ્ધિ હોય છે માટે, અન્યથા તે અદર્શન છે માટે.
અને તે અર્થે આ પ્રયાસ છે. એટલા માટે પ્રારબ્ધથી પ્રતિકૂલ આસેવન કરવા ગ્ય નથી, અને પ્રકૃતિ સુંદર, ચિન્તામણિરત્ન સમું આ સંવેગકાર્ય છે, એટલા માટે મહાકલ્યાણવિધિ ચિત્તવવા યોગ્ય નથી. ચિન્તામણિરત્નમાં પણ સમ્યગણાતગુણ સતે જ, શ્રદ્ધાદિ અતિશય ભાવથકી “મવિધિવિરા'—અવિધિવિરહથી મહાકવાણસિદ્ધિ હોય છે. એટલે પ્રસંગથી સાપ
fજકા–uત-આ, આ જ પ્રકૃત ચયવન્દન વ્યાખ્યાન, મદા ઈત્યાદિ. મત:-મહત એવા, સત વન્દનાદિ, થાળા-કલ્યાણનું, કુશલનું, વિધિ–વિધિ, બાધક, અવજ્ઞા-વિપ્લાન આદિ, -ને જ, નિત્તનીયં-ચિનનીય, અધ્યવસેય. કયા કારણથી ? તે માટે કહ્યું–નિત્તાનિ ઈત્યાદ, સુગમમ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005151 |
| Book Title | Lalit Vistara |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Bhagvandas Mehta |
| Publisher | Kanchanben Bhagwandas Mehta Mumbai |
| Publication Year | |
| Total Pages | 764 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 21 MB |