________________
વિશ્વની અસ્મિતા
ફરી આવ્યા એને ખ્યાલ નહોતો. પાંચ વર્ષના ગાળામાં અને બહારના આદમીની ભૂમિકા – વેડફી મારનાર કરતાં એ લગભગ એક લાખ પંદર હજાર ડોલર કમાયા હતા. કામ કરનાર – ને સ્વીકારની ચિન્તાભરી જાણકારીએ તેનું વાર્ષિક ત્રેવીસ હજાર ડોલર થયો, લેખકોના શમણામાં ય ન સ્થાન લીધું છે. ફિટઝરડને મધ્યસ્થ રjક બાયરનનો હોય એવી આવક છતાં હિંઝરડનું એટલામાં પૂરું થતું રોમાંચ, પ્રેમ અને વાસ્તવવાદીઓની રોમાંચ પ્રત્યેની ઘણા : નહિ. “હુ મારું જીવન છે રણ નીચે ઉતારી શકતો નથી.” ગરીબ બાલકની સંપત્તિ પૂજા અને કલાકારની નાણાં પ્રતિ ગંભીર હોવે એમણે પોતાના પ્રકાશકને લખ્યું, ‘અને ધૃણા, દાખવી જાય છે, પરંતુ એ કઈ એક પક્ષમાં બેસવાનું આ આર્થિક અસલામતી હું સહન પણ કરી શકતો નથી.” શરૂ કરે છે. જે એસ્ટાબી અગાઉ જેઈન્સ ગેટ્સ હતે. ઉચ્ચ હજીયે એ અમર સેહામણું કોલેજ કુમાર જેવો લાગતો. ત૨માં ફૂટી નીકળેલ એ શ્રમજીવી અને અડંબરી રીતે પુખ્ત વયના સાહસિક તરીકે બધાનું ધ્યાન ખેંચતો. ગાંડી ધુતારા ધંધા કરનાર છે. એ ઈર્ષા કરે છે એવા અમીર વર્ગના ઘેલી મજાક મશ્કરીઓમાં રાચતા. કેટલીક વાર એ તો ભ્રષ્ટાચાર સ્પષ્ટ વિરોધ દાખવતી અજબ પ્રકારની પ્રમાણિભડકો થઈ જતો કે એમના ઘણાખરા મિત્રો અને હોટલોએ કતા દાખવનાર માનવી તરીકે એને રજૂ કરવામાં આવ્યા અમને માટે પિતાનાં દ્વાર બંધ કરી દીધાં હતાં. પિતાના છે. વિવેકહીન, મહું વગરના, શ્રીમતની સડેલી ટોળીથી
ધી જવા ઝેલ્ડા અવનવી તરકીબ અદકા માનવી તરીકે એને આલેખે છે, વિચકાએ લગભગ શોધી કાઢતી; ઉત્તેજનાબ શોધતી. એકવાર તો એણે આત્મ- એકમતે લેખકની પ્રગતિની પ્રશંસા કરી. બાકી એનાં કારણો હત્યાનો પણ પ્રયાસ કરેલો. પરિણામે કેટ વધારે બેફિકર જુદાં હતાં. એચ. એલ. મેન્કને ‘ધ ગ્રેટ ગ્રેટશ્મી” ને ને હતાશ બનતા ગયા. “ફરીથી હુ બાવીસ વર્ષના થઈ જાઉં અમેરિકને જીવનના ભભકાદાર દેખાવને છતા કરનાર તરીકે તો કેવું સારુ?” એમણે લખ્યું, ‘મારા કામમાં જ માત્ર બિરદાવ્યા. જે મનુષ્ય પાસે વાપરવા માટે ખૂબ જ નાણાં મને રસ પડે છે. માત્ર જરા મસ્ત રહેવું પડે છે. આ બને હોય છે અને એ વાપરવા માટે ઘણું બધે સમય હોય છે માટે હું માનસિક ને શારીરિક ભારણ દ્વારા મોટી કિંમત એવાના ઉરચ પ્રકારના ઉત્સવો એમાં આલેખેલા છે.” ટી. ચૂકવું છું.” ઈ.સ. ૧૯૨૭ ના ડિસેમ્બર મહિનામાં ત્રણ વર્ષ એસ. ઇલિયટ અને હેનરી જેઈમ્સ પછી અમેરિકન ક૯પના સુધી ઠામઠેકાણુ વિના જ્યાં ત્યાં રખડી ફિઝરડ દંપતી કથાઓ માં પહેલા પગલા તરીકે વધાવે છે. અમેરિકા પાછા વળ્યાં.
યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ પાછા ફર્યા પછી પોતે કઈ શાન્તા | દરમિયાન ફિઝરડે બે ગ્રંથે પ્રગટ કર્યા હતા. “ધ જગ્યાએ ઠરીઠામ બેસવા માગે છે એવી ફિઝરડે ઘેષણા ગ્રેઈટ ગ્રેટી: મહાન ગ્રેટબી” અને “ઓલ ધ સેડ યંગ કરી. પિતાના દિલમાં જે જે ગંભીર વાત ઘોળાયા કરે છે મેન: બધા જ વિષાદગ્રસ્ત યુવાને.” “ આલ ધ સેડ યંગ તેનો જ હવે પોતે વિચાર કરવાના છે એવો નિર્ધાર પ્રગટ મેન” ઈ.સ. ૧૯૨૬ ના આરંભમાં પ્રગટ થઈ. એમાં વળી કર્યો, છતાં અસ્થિરતા ને બિનજવાબદારીપૂર્ણ જાણીતા ફરીથી ઝળકદાર મોજશોખની વિગતો છે છતાં એમાં “ધ જીવન પ્રકાર પુનઃ સ્થાપિત થતાં ઝાઝી વાર લાગી નહિ. રિચ બેય – શ્રીમંત કિશોર’ને ‘વિન્ટર ડ્રીમ્સ : શિયાળાનાં અને નવી નવલકથા લખાય એ ઘડી માટે દશ દશ વર્ષો શમણાં' નામની ફિટઝરડની બે સુંદર નવલિકાઓ છે. વીતી ગયાં. પ્રથમ તો હોલીવુડમાંથી તેડું આવ્યું. એની તેમાંની ધ રિચ બાય” તો ખરેખર ફિઝરઠની શ્રેષ્ઠ સુવર્ણપ્યાલી એ નકારી શકે એમ નહોતા. એ હોલીવુડ કૃતિ લખી શકાય એમ છે. નજીવી ઉત્તેજનાઓ માટે આગ્રહ પહોંચ્યા કે મહેફિલ ને મજાક મશ્કરીઓનું ઘેલું વર્તુલ પુનઃ રાખનાર અને પાયાની સરહદયતા વિહોણે કેવળ પોતાની ચાલુ થઈ ગયું. પરંતુ ફિઝરડ હવે ચિબાવલે તરુણ રહ્યો જાતને જ સંતોષ અપાવનાર ભાગેડુઓની જ વાત હજી નહોતા. એમની વય હવે ત્રીસ વર્ષની થઈ હતી અને જે ફિટઝરલ્ડ કર્યા કરે છે પરંતુ હવે સંખ્યાબંધ હળવી વાતોમાં મનોરંજક મહેફિલોની નાસભાગ હતી તે હવે કષ્ટદાયક
જ્યારે ત્યારે અછરતાં ચુંબન કરવા પર હવે ભાર મૂકવામાં રાજિદે કમ થઈ પડ્યો. જોઝ ગાયક તરીકે કાટર ટાલેઆવતો નથી. અત્યાર સુધી એ કૃત્રિમ સમાજ તરફ મીટ મેઈજને રજૂ કરતુ એક બોલપટ પાછું ધકેલવામાં આવ્યું માંડી રહ્યા હતા પરંતુ હવે સામાજિક ગૂંચવાની ભાવના ત્યારે ફિઝરડ પૂર્વમાં ચાલ્યા આવ્યા અને ડેલાવેરમાં
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org