________________
સંદર્ભગ્રંથ ભાગ-૨
૯૫૩
લાગ્યા. બીજા વિશ્વયુદ્ધમાં એમણે વિમાન વિરોધી તે પચી સનસનાટીભર્યો આવકાર પામ્યો હતો. ન્યુયોર્કમાં પિતાની -તરીકે કામ કર્યું. આમ થોમસ કાના ઝપાટા ને ટઓગણચાળીસમી વર્ષગાંઠ ઊજવતાં એ આનંદ અનુભવી કતા માટે એમને અનુભવ કામ લાગે હશે એમ ધારવામાં રહ્યા હતા. પરંતુ આ ઉત્સવના પરિણામે બીમારી આવી આવે છે. બાવીસમે વર્ષે એમનું કેઇટલિન મેકનામારા સાથે ને બીમારીને પરિણામે અચાનક અંત આવ્યે. થોમસને લગ્ન થયું. એમને ત્રણ સંતાનો થયાં. બે પુત્રો લેવિલીન સેન્ટ વિન્સેન્ટ હોસ્પિટલમાં લઈ જવામાં આવ્યા. ત્યાં, ને કીમ અને એક પુત્રી એઈરન. કાર્માર્થેનશાયરના એક ચિકિત્સામાં માહિતી સાંપડી કે એ “એસેકાલેપથી”: માછીમારોના ગામમાં એ સ્થાયી થયા. એમનું નિવાસસ્થાન મગજના એક ભયંકર રોગથી પીડાઈ રહ્યા હતા, ઈ.સ. બેટ હાઉસ” કહેવાતું. અગાઉ ત્યાં નૌકાઓ લાંગરતી. ૧૯૫૨ના નવેમ્બર મહિનાની નવમી તારીખે એમનું અવસાન
થયું, બે જ મહિના પછી. વીશીના વચગાળામાં એમણે બ્રિટિશ બ્રોડકાસ્ટિંગ કંપની માટે ગીત ગાવા માંડયાં. ઈ.સ. ૧૯૫૦ માં એમણે યુનાઈ- થોમસનું પહેલું પ્રકાશન “અઢાર કાવ્યો લખ્યાં ત્યારે 'ટેડ ટેટસ ઓફ અમેરિકાની પહેલી જ વાર મુલાકાત એમને માંડ વીસ વર્ષ થયાં હતાં. પરંતુ કેનેથ ૨સરોથ લીધી. બે વર્ષ પછી એ પાછા ફર્યા. ઈ.સ. ૧૯૫૩માં એ પોતાના “૮૬ બ્રિટિશ એસ’ નામના ગ્રંથમાં કહે છે એ પુનઃ અમેરિકા ગયા. એમનાં કે અન્યનાં ગીત ગાતાં જેણે પ્રમાણે એ કૃતિ “કાવ્યના નશામાં’ અસ્ત એવા શાળામાં જેણે એમને સાંભળ્યા એમના સ્વરની તરંગાવલિ, હલકની જતા વિદ્યાર્થી કિશરની એ ઉત્તેજક કવિતા હતી. સ્વચંચળતા અને મંત્રોચ્ચાર જેવી જાદુઈ શક્તિને વીસરી બને જેમ “કા ને રાસ' પ્રગટ કરી એક નાનકડી શકય નથી. યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સમાં એમણે અર્ધ ભાવના- કૃતિથી ધડાકો કર્યો હતો તે જ આ મસને ધડાકે શીલ ઊંચે અવાજે ગીત ગાયાં. એમનામાં શેલી જેવી જ હતો.થોમસ જંગલી સરદાર જંગલીઓ પર આક્રમણ પવિત્રતા હતી. એથી બધા રસવિભોર બની જતા. એમનાં લઈ જાય છે તેનું આલેખન કરે છે. એમના આલેખનમાં છપાયેલાં કાવ્યો સમજી શકતા નહોતા એવા વાચકો એમને એક દબાઈ ગયેલી સંસ્કૃતિની આધ્યાતિમક મહત્તા ચમકે એ જમાનાના પ્રભાવશાળી વાચક લેખતા.
છે. સેકસન મશાલે નાખેલી સેખિક છાયાનાં દર્શન થાય
. છે. એમાં એને વાચા મળી છે. દેહ મળ્યો છે. ડીલન થોમસ અમેરિકામાં સ્થાયી થયા. “મને ન્યુયોર્ક
ધ વર્ડ આઈ બ્રીધ: મહારું જગત” નામના ગ્રંથમાં માં ઝાઝી શ્રદ્ધા નથી” એ કહેતા, “પરંતુ થર્ડ એવન્યુ
જ્યારે થોમસની ત્રણ કૃતિએ સંગ્રહાઈ ત્યારે એમાં લેખકમને ગમે છે.” એક ખલાસીઓનું મદિરાગૃહ એમને ખાસ
ને સરરિયાલિસ્ટ-વાસ્તવવાદીઓમાં અતિ દર્શનીય અને પસંદ હતું. ડીલન દરિયે જોતાં જ વેશ બની જાય છે.
પિતાને “એપેકેલિપ્સ” કહેવાતા બંડખોર લેખકના મંડળએના મિત્ર અને સાહિત્યિક ને સામાજિક મિલનસ્થળ-લબ
ના અગ્રણી તરીકે વધાવી લેવામાં આવ્યું. જેઇસની યાદ લખતા.
આપતાં થોમસ દિવાસ્વપ્નના વૈભવમાં રાચતા, આંતર પાંત્રીસમે વર્ષે થોમસ પિતાનું વર્ણન કરે છે; “વૃદ્ધ, દષ્ટિમાં સ્નાન કરતા અને પિતાનાં પાનામાં શોધી શોધીને વામણ, શામળ, બુદ્ધિશાળી, ચમકતાં બાલિશ નયન.... નવા શબ્દો ને દ્વિઅર્થી બોલથી નવાજતા. એમાં વીસરાયેલી ટાલિયા...બોખો ? એની નાજુકાઈ અદૃશ્ય થઈ હતી. એનું વાક્છટાનો સંભાર વરતાઈ આવતો. ફેઈડનો ઋણસ્વીકાર શરીર ભારે થયું હતું. એ અતિશવ સ્કૂલ નહિ છતાં ભારે કરતાં એ કહે છે : “કાવ્યને એ લયમુક્ત, સપષ્ટ રીતે ને લાવણ્ય ગુમાવ્યા વિના, મંદ ભાસતા. યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ કથાત્મક, આવરણઘેર્યા અંધત્વથી સ્પષ્ટ દર્શનની ઝાંખી ની ત્રીજી મુલાકાતે એ ગોર ટ્રેવીસ્કી સાથે એક નાટકની કરાવનાર તરીકે બિરદાવે છે. ફ્રાઈડે સાક્ષાત્કાર કર્યો છે એના
જના અંગે ચર્ચા કરવા ગયા હતા. એ નાટકના આરંભની કરતાં પણ પ્રકાશના સ્પષ્ટ સ્વરૂપનાં છૂપાં કારણે છતાં રૂપરેખા તે કયારની ચે તૈયાર કરી નાખી હતી. કેલિફે- કરવા હજી યે વધારે ઊંડા ઊતરવાની જરૂર છે ! છતાં નિયામાં રચયિતાના નિવાસસ્થાને બેસી ડીલન અને વિસ્તા- જહાન માલકમ ખ્રિનીન નિદેશે છે તેમ ‘ધ સિલેકટેડ રાઈકરવા માગતા હતા. એમના કાવ્યસંગ્રહ તાજેતરમાં જ ટિઝ ઓફ ડીલન થોમસ’-“ડીલન થેમસની ચૂંટી કાઢેલી
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org