________________
સંદર્ભગ્રંથ ભાગ-૨
૯૩૫
આવ્યા ત્યારે માહિતી મળી કે હેમિં હયાત હતા એટલું છે. પ્રત્યેક કાંકરો પોતપોતાને સ્થાને જડાઈ રહે છે જ નહિ પણ બે વાર મૃત્યુના મુખમાંથી ઊગરી ગયા હતા. ને ચમકે છે, “ જીવંત ભાષાની આ એક અસામાન્ય એમના વિમાનનાં ઉતરાણ કરવાનાં સાધનના ભુક્કા થઈ ભાવના છે કે હેમિં શાને એકબીજા સામે ધરે છે: ગયા હતા, પરંતુ હેમિંગ્યું અને તેમનાં પત્ની વિમાનના એ શબ્દા ઉપલક અને પાશવી છે. હેતુપૂર્વક રંગવિહોણા એ ભંગારમાંથી બહાર નીકળી આવ્યાં હતાં. એક મોટરલેચે સાદા છે છતાં આમ તદ્દન સામાન્ય હોવા છતાં ઉત્તેજનાએમને ઊંચકી લીધાં હતાં. એમને શોધવા નીકળેલા વિમાન- પૂર્ણ છે. એમાં શો સાથે સાથે મૂકવાની લેખકની કુશળતા માં ચઢાવી દેવામાં આવ્યાં હતાં. એમને બચાવી લેવા ગયેલું સિદ્ધ થાય છે. અહીં શેલી જ એ માનવનું સાચું સ્વરૂપ વિમાન જ્યારે ખડક સાથે અથડાયું ને એમાં આગ લાગી દાખવે છે. “સખત” “સાફ” સાંકડી પકડવાળે, ૌિરુષત્યારે હેમિંગ્વએ પાછલું બારણું ઉઘાડી નાખ્યું અને પૂર્ણ એમનાં વિશેષણો પણ સુયોગ્ય રીતે આ ક્રમણકાર પણ હેમી' અને એમનાં પત્ની બીજી વાર બચી ગયાં. ફરીથી ખરા, મુકાયેલા કુસ્તીબાજ ને ચોક્કસ છે. પ્રવાસ ચાલુ કરતાં હેમિ એ કહ્યું : “મારું ધન્ય ભાગ્ય!!!
વિવેચકોએ હેમિંગ્વને પજવવામાં બાકી રાખી નથી. હજી એ સાજી સમી છે ! ને પિતાના ઈતિહાસમાં એક
એમની આંતરડી કકળી ઊઠે એટલે સુધી તેમને પરેશાન બીજો લાક્ષણિક પ્રસંગ ઉમેર્યો.
કર્યા છે. એમણે ખિજાઈને જવાબ પણ આપ્યા છે. આ
લાગણીપ્રધાન લેખકે વિચિત્ર વર્તન પણ દાખવ્યું છે. દડો | હેમિંગ્યે જે કાંઈ લખતા એમાં હંમેશા વિવાદ ઊભો
રમનાર અભણ ગામડિયા પેઠે વાત કરી છે. હેમિંગ્લેની આ થતો. જહોન કે. એમ. મેક કાફેરી સંપાદિત: “અને સ્ટ
એક દેખીતી નિષ્ફળતા હતી. પ્રેરણાશીલ અને શિસ્તબદ્ધ હેમિંગ્વઃ વ્યક્તિ અને તેની કૃતિઓઃ અર્નેસ્ટ હેમિંગ ધ બુદ્ધિ ધરાવતા હોવા છતાં એ ન સમજાય એવી દીનતાથી મન એન્ડ હીઝ વક'માં આવી કેટલીક વિગતો પ્રગટ બુદ્ધિશાળીઓનો ઉપહાસ કરવાનું ચૂકતા નહિં. પિતાના કરવામાં આવી છે. પરંતુ એમના પાછોત્તરના ગ્રંથ માટે ગ્રંથમાં એ નિર્બળ ને કાયર વ્યક્તિઓનું આલેખન કરતા વિવેચકે વિવાદ કરતા જ રહ્યા ત્યારે લેખક પિતાનાં ચોથાં પોલા માનવીઓ તરીકે એમને ઉતારી પાડતા. પરંતુ શાથી પત્ની મેરી વેલશ જોડે નિરાંતે કયુબામાં વાસ કરી રહ્યા
એ નિર્બળ ને કાયર બન્યા એની ચકાસણી કરવાની એ હતા. મેરી વેશ યુદ્ધ ખબરપત્રી તરીકે કામ કરતાં હતાં
પીડા કરતા નહિ. સંપૂર્ણ યા સામાન્ય રીતે સન્માન્ય એવાં
નારી પાત્રો સર્જવામાં એ નિષ્ફળ ગયા છે એ એમની અને ઈ.સ. ૧૯૪૦ માં પિતાની બીજી પત્નીથી છૂટાછેડા '
બીજી મર્યાદા છે. લેડી એશલી જેવાં અસ્થિર પડતી દશામાં લીધા પછી હેમિંગ્વએ એક લેખિકા માર્યા ગેલહોન જોડે
મુકાયેલાં અને કૃત્યની પુરાણ પીલર જેવાં થોડાંક અંતિમ લગ્ન કર્યું હતું. પણ તેની સાથે પણ એમણે છૂટાછેડા લીધા પત્રો સિવાય એમની નાયિકા
પાત્રો સિવાય એમની નાયિકાઓ : મારી આ કથેરેન,
. . હતા. અવળે ચીલે ચઢી ગયેલા વિવેચકે અંદ૨ દલીલો ડોરથી, માટા ઇત્યાદિમાં શ્રદ્ધા મૂકવી આ કથ બની જાય કરતા જ રહ્યા. પોતાની ભાવના પર અનંત નિયંત્રણ છે સિવાય કે એ મહિલાનું પાત્ર વીર્યવાન ને સામાન્ય રીતે રાખવાથી હેમિંગ્વની શક્તિઓ પ્રગટ થતી હતી કે એના હિંસક નાયકની પૂર્તિ રૂપે મૂકવામાં આવ્યું હોય. એમનાં ગદ્યની અસામાન્ય સઘદ્રતામાંથી પ્રગટ થતી હતી તે અંગે મહિલા પાત્રો કાં તે તેજનયની નિર્દોષ નારીઓ છે. રમતિ નિર્ણય લઈ શકતા નહોતા. સામાન્ય દાગે કે જાણીતા
મદિરાપાન કરતી ભ્રષ્ટ નારીઓ છે, પરંતુ એ બધાં જ શાંત
ને વિનમ્ર છે. યુવાનના શમણામાં નારી સ્વરૂપે પ્રત્યાઘાત વાકયખડેને એ નવું જ મહત્ત્વ આપતા. એ જાદુ વિવરણ
પાડી જાય એવાં ચંચળ ને સરલ પાત્રો છે. કઈ પણ કરવાને એમણે પ્રયાસ કર્યો. એક અંગ્રેજી નવલકથાકાર
મુકેલ વાત? અરે ! માનવ સંબંધોમાં વર્તાતી સામાન્ય ફર્ડ મેડાકસ ફેડે આડકતરી રીતે એનું વર્ણન કર્યું છે. આપ-લેની ભાવનાની પણ એમની પાસે આશા રાખી ફે લખ્યું છે, “કઈ ઝરણામાંથી કાંકરા તાજા વીણી શકાય એમ નથી. ભાગીદારી કરી હોય એવો તો કઈ લાવવામાં આવ્યા હોય એમ હેમિના શબ્દો તેમને ખૂચે પુરાવો જ નજરે ચઢતો નથી. મેન વિધાઉટ વિમેન :
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org