________________
સંદર્ભગ્રંથ ભાગ-૨
૯૩૩
ન સમથક બની જાય છે, મારગનને અર્ધ અભણ બકવાદ ગાંઠ વળી ગઈ હતી અને જીવન વિષે તાજા જ પ્રાપ્ત લેખકનો મદ્રાલેખ બની ગયે છે, “હવે કઈ માનવી એકલા થયેલા નિશ્ચિત વિધાન વચ્ચે સમન્વય સાધે એવી કથાવસ્તુ નથી.” સર્વવ્યાપી સામાજિક કેયડાને સ્વીકાર હેમિંગ્વ હેમિં શોધી રહ્યા હતા. એ એમને સ્પેઈનમાં મળી. માટે એક નવી વાત હતી. પરંતુ એને બહુ અજમાયશી પેઈનના લેયલિસ્ટ અને ફાસીવાદીઓના સંઘર્ષમાંથી જડી. રીતે વાપરવા જવાના પ્રયાસમાં “ટુ હેવ એન્ડ હેવ નોટ’ એનું નૈતિક સ્વરૂપ સમજાવવા માનવસ્વતંત્રતા ઉપરનો ને ટુકડા થયેલા ગ્રંથને બહુ જ અસુરી રીતે બે ભાગમાં એક પ્રહાર પિોતે માનતા હતા તેવી વિગતો એમણે દાખલ વહેચી નાખ્યો.
કરી અને જહોન ડોનના ધર્મો પ્રદેશની ભાવના પિતે સ્વી
કારતા હોય એવી વૃત્તિ પ્રગટ કરી. “કોઈ મનુષ્ય પોતે ફિથ કલમ ” એક નાટક છે. હેમિંગ્વની નવલકથાઓ
સંપૂર્ણ નથી. પ્રત્યેક માનવી દેશનો એક અંશ છે, મુખ્ય જેટલું જ વાંચવામાં સરલ છે. “ફિથ કોલમ-પાંચમી
વસ્તુનો અંશ છે. એક મધમાખ દરિયામાં છેવાઈ જાય અને કતાર” માં મૃત્યુ અને પુનરુદ્ધારની આછેરી આશાનું મિશ્રણ
યુરોપને એની ખોટ પડે, તમારી કે તમારા મિત્રને એવી છે; કમનસીબ પ્રેમ અથવા પ્રેમ પ્રકરણને ફરીથી એકવાર
દશા હેય અને કોઈપણ વ્યક્તિનું મૃત્યુ મને ખેટ રૂપ યુદ્ધની ઘેલછાઓ સાથે અથડામણમાં ઉતારવામાં આવ્યું
લાગતું હોય કારણ કે હું મનુષ્ય જાતિઓમાંનું એક છું. છે પરંતુ આ સંઘર્ષમાં નાયકના દિલમાં ખૂનરેજીને પણ
માટે કેને માટે ઘંટારવ થાય છે એ જાણવા કેઈન મેકકાંઈક અર્થ છે એવું ઠસાવવા ઈ.સ. ૧૯૩૮માં નાટકમાં
લશે નહિ, એ ઘંટારવ તમારા પિતાને માટે જ છે એમ બીજો વિભાગ ઉમેરવામાં આવ્યો. “ફિફથ કલમ એન્ડ ધ
માનજે.” કઈ પણ સ્થળે સ્વતંત્રતા ઝુંટવાઈ જાય એ સર્વત્ર ફર્ટ ફોર્ટિનાઈન સ્ટોરીઝ”-“પાંચમી કતાર અને પ્રથમ
સ્વતંત્રતા ઝુંટવાઈ ગયા બરાબર છે એવા ડોનના મન્તવ્યનું ઓગણપચાસ વાર્તાઓ.” એ જમાનાનાં અતિ મશહૂર
સમર્થન કરવા હેમિંગ્યે બહાર પડયા. આનો મુખ્ય રણક લખાણે એમાં સામેલ કરવામાં આવ્યાં. વાર્તાસંગ્રહોમાં
“ઓડ મેન એટ ધ બ્રિજ: પુલ ઉપર ઊભેલો વૃદ્ધ માનવી” વારંવાર પ્રગટ કરી શકાય એવી એ વાર્તાઓ હતી. હેલી
માં ત્રણ પાનામાં આલેખવામાં આવ્યો છે. પરંતુ હેમિંગ્લે વુડના ફિ૯મ નિર્માતાઓ ચીપશિયાડાને ઠંડા પાડે એવી
હવે મૃત્યુ પ્રતિ અવિરક્ત ભાવે જતા નહોતા. વૈદ્યકીય નક્કર હતી. હજીયે હેમિંગ્યે મૃત્યુની ભાવના ને ગંધમાં જ
ઝીણવટથી પણ નિહાળતા નહતા. અગાઉ એમનું વલણ રચ્યાપચ્યા રહ્યા હતા. પરંતુ “નોઝ ઓફ કિલીમાંઝારો
કીસના મેની એ ટાઈમ આઈ એમ ઈન લવ વિથ ઈઝકિલીમાં ઝારાની હિમવર્ષ”, “ધ શર્ટ હેપી લાઈફ ઓફ
કુલ ડેથઃ ” ઘણીયે વાર મને સરલ મૃત્યુ પ્રતિ પ્રેમ જાગે કાન્સીસ મેકોબર ઃ ફ્રાન્સીસ મેમ્બરનું ટૂંકું સુખી જીવન”,
છે”ની ભાવનાથી સાવ વિરુદ્ધ હતા. જીવનને જોખમમાં ધ કલર્સ : હત્યારાઓ', “ફિફટી ગ્રાન્ડ : પચાસ ભવ્ય
મૂકે એવી પ્રત્યેક વસ્તુ પર: ખાસ કરીને દાંહિસિક મૃત્યુ તાઓ”, “ધ અનડિફીટેડ: અપરાજિત જેવી વાર્તાઓએ
યા અર્થવિહેણ મૃત્યુ પ્રતિ હંમેશા આકર્ષાતા. હવે એમને વધારે તંગદિલી અને અટલ શ્રદ્ધા પ્રેરી. આમાંની બધી જ
જીવન અને મૃત્યુ બનેમાં હેતુ જણાચો, એમને એક પાઠ્યપુસ્તકમાં દાખલ કરવામાં આવી. અને ખાસ કરીને
“કારણ” મળી ગયું. “ઓન નેટિવ ગ્રાઉન્ડઝઃ દેશની ધરતી તો “હિસ લાઈફ હાઇટ એલિફન્ટસ: ધેળાં હાથી જેવાં
પર’માં આફ્રેડ કેઝિન લખે છે તેમ પેઈનનું યુદ્ધ જેવો ગિરિશંગો” અને “એ કલીન વેલ લાઈટેડ પ્લેઈસ : ચોકીથી
મહાકાવ્ય રૂપ ધર્યા અને હમદર્દીને અભ્યાસ હતે એવો પ્રકાશભરી જગ” જેવી બે ઉરચ પ્રકારની કલાકૃતિઓ
પેનિશ લેકેને અભ્યાસ નહોતે જે આ દશ વાદ અવળા લેખાઈ.
કમમાં ઠરી જતો, જે એટલો બધે ડંખી લો અને આત્મબેતાળીસમે વર્ષે હેમિન્વેએ પિતાની મોટામાં મોટી વંચના જેવો હતો એ હવે બેશરમ ઊર્મિગીત જે બન્યું. અને ઘણું પ્રશંસકોના અભિપ્રાય પ્રમાણે અતિ મહત્ત્વની અને એણે હવે રોબર્ટ જોર્ડન અને મારીને પ્રેમ, નવલકથા પ્રગટ કરી. “ફોર હમ ધ બેલ ટોસ : કેને માટે પીલરની મજબૂતાઈ ગેરીલાઓનું ધય ને ભક્તિ ભાવ, ઘંટારવ થાય છે?” પિતાના દિલમાં મૃત્યુ અંગે જે પુરાણી સ્પેનિશ ભાષાની સમૃદ્ધિ ને રમૂજ, આદિને બંધુભાવના
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org