________________
વિશ્વની અરિમતા
૯૩૨
મારતા લોકોએ પણ અપનાવ્યું. એમનાં કડક નિવેદને અતિ વિરુદ્ધ અમાનુષી ત્રાસની તમામ વિગતે પરાજયના કકળાટમાં ઉકળાટભર્યા કથાનકની ફેશન ચાલુ કરી. આકરિમક દર્દ અને છુપાઈ જતી. કેટલાક વિવેચકે જેને “મૃત્યુને સિદ્ધાંત બિન જવાબદાર આનંદનો, સ્વીકારના બીમાર પશુતા અને કહે છે એ આકાર લે છે. હેમિંની પછીની લગભગ બધી વક ભાવનાશીલતાના વિચિત્ર મિશ્રણ પર રચાયેલા ગ્રંથોના જ કૃતિઓમાં એ નિશ્ચિત વિચાર બની જાય છે. એમના પડઘા પડયા. ૨૭ મે વર્ષે હેમિંએ નવા પ્રકારના સાહિત્ય પછીના ગ્રંથો તો એ મુખ્ય પ્રસંગ છે. “ડેથ ઈન ધ. માટે ગુરુચાવી શોધી કાઢી હતી. કહેવાય છે કે અર્ધા યુવાન આફટરનૂન: બપોરે મત” એમાં વૃષભમર્દન : એ ખાસ. લેખકોએ એમનું અનુકરણ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો જ્યારે એના ઉત્તમ પ્રકારનું લખાયેલ કતલનું સ્વરૂ૫ રજૂ કરવામાં અર્ધા લેખકોએ એનું અનુકરણ કરવા ઈન્કાર કર્યો.
આવ્યું છે, હેમિં કેઈપણ પ્રકારનું જોખમ ખેડવા
હંમેશાં અધીરા બનતા. સંકટ વધાવવાને એમને શેખ હતે. એ પેરિસમાં રહેતા. બરફ પર ઘૂમવા ટાયરલ જતા એટલે જ એમણે વૃષભમક બનવા પ્રયત્ન કર્યો. પરંતુ અને વૃષભમર્દન – બુલફાઈટ માટે પેઈન ઊપડતા. હેમિંગ્વ
એમનામાં આવશ્યક છટા નહોતી. પ્રેરણાત્મક કસબ નહોતે., એ જમાનાની કેટલીક શ્રેષ્ઠ નવલિકાઓ લખી રહ્યા હતા. એટલે એ સ્વીકત મેટાડોર'ની કક્ષા પ્રાપ્ત કરી શકયા નહિ ઈ.સ. ૧૯૨૭ માં એમને પહેલા લગ્નથી છૂટાછેડા લેવા છતાં આમ એ શિખાઉ જ રહ્યા છતાં એમની અગાઉની પડવ્યા. એમણે પિલીન ફીફર સાથે લગ્ન કર્યું. એમને બીજા ઈજાઓ ઉપરાંત વધારે પાંસળીઓ ભાંગવાના પ્રસંગે ઉમેરી લગ્નથી બે પુત્રો થયા. એ યુનાઈટેડ સ્ટેઈટ્સ પાછા ફર્યા. શકયા. વૃષભમર્દન માટેના વર્તુલમાં દાખવવી પડતી , વળી બીજે નવલિકાસંગ્રહ પ્રગટ કર્યો. “મન વિધાઉટ ગણતરીબાજ ચાલાકીઓ એમણે નેધી, એ જોવામાં પેદા વિમેન: નારીવિહોણુ નર.” કેવેસ્ટ રહેવા ગયા પછી હેમં થતા તનાવ પણ એમણે દાખવે. “ડેથ ઈન ધ આફટરનિષ્ણાત માછીમાર બન્યા. થાકના અણુસારને કયાંય દૂર નન ઃ બપોરે માત'માં લેખન વિષે અન્ય ભળતી વિગતે ફેકી દીધે. એમની ઘા હજી એમને પીડા કરતા હતા. પણ છે. એ વિકલ્પ રમૂજી અને ઉશ્કેરાટપ્રેરક છે. માટે પરંતુ સતત કામ અને થાક લાગે ત્યાં સુધીની રમતગમતથી ભાગે એમાં જગત ઉદ્ધારને માટે ઘણાનાં છાંટણા દેખાય એ પીડાને થાંય ભુલાવી દીધી. ઈ.સ. ૧૯૨૮ માં એમણે છે. “વિનર ટેઈક નથિંગ: જીતનાર કેઈ ન પામે.’ અને “એ ફેરવેલ ટુ આમ્સ: શસ્ત્રોને છેલલાં પ્રણામ’ પૂરી ગ્રીન હિલસ ઑફ આફ્રિકાઃ આફ્રિકાનાં નીલવર્ણ કરી. એ એમની સામાન્ય રીતે શ્રેષ્ઠ નવલકથા લેખાય છે. ગિરિશગ’માં વૃષભમનના ઉ૯લાસને સ્થાને શિકારના
ઈન અવર ટાઈમ આપણા જમાનામાં, “ફેરવલ ટુ આમ્સ: રોમાંચ જોવા મળે છે. “ટુ હેવ ને હેવ નોટ પાસે હોવું ન બે પાનામાં રજૂ કરવામાં આવી હતી, પરંતુ એ ઘણી જ
હોવું” માં મૃત્યુ અને વિસર્જનની વસ્તુગૂંથણી કરવામાં નાનકડી નવલિકાની ટૂંકી કથાવસ્તુને યુદ્ધને ઉતારી પાડતી
આવી છે. અને પ્રેમનો પુરસ્કાર કરતી બળે વિપરીન પ્રસંગે સાથે ગૂંથી લેતી નવલકથામાં વિસ્તારવામાં આવી; અને નવલિકા “ટુ હેવ ને હેવન ટ’ કવેસ્ટમાં અને આજુબાજુના પ્રદેશમાં ને મલિન અન્ત, નવલિકાને વિષાદમય છતાં ઊર્ધ્વગામી બનતી કથા છે. એમાં મૃત્યુએ જરા જુદા પ્રકારને અકાર કરુણ કથામાં પ્રગટ થયો. કોરપોરેટરની ભયંકર પીછેહઠ લીધે છે. હવે હેમિંગ્વને ઓગણચાળીસ વર્ષ થયાં હતાં. પછી નાયકને એકલા છોડી દેવાનો પ્રસંગ યુદ્ધ અને શાંતિની પેઈનના પ્રજાતંત્રની પડતીએ વિશ્વમાં ઘેરા પ્રત્યાઘાતે. મેસ્કોની પીછેહઠ સાથે સરખાવી શકાય એવો છે. એમાં પાડયા હતા. હેમિંગે સ્વાભાવિક રીતે જ ફાસિસ્ટ વિરોધી લેખકની ગંદવાડ, જુઠ્ઠાણું અને પ્રપંચ-દાવપેચ પ્રતિની હતા. “જગત ઉદ્ધારકે” સાથે પૂરા દિલથી હાથ મિલાવવા ઘણુ પ્રગટ થાય છે, એ બધું યુદ્ધ ચાલુ રાખવા આવશ્યક એ તૈયાર નહોતા, પરંતુ એમને હેરી મગન : ઠગાયેલા, લેખાય છે. ગામનાં સ્પષ્ટ નામે, રાજમાર્ગોના સંખ્યાંક દાણચોરને સડતા સમાજ સામે વીર નાયક તરીકે રજૂ ઈત્યાદિ આગળ કીર્તિ, પ્રતિષ્ઠા, ધર્ય જેવા શબ્દો અશ્લીલ કરવામાં આવ્યું હતું એ અણધારી રીતે અને કોઈપણ લેખાતા. વિનાશ જેનું નિર્માણ છે એવા પ્રેમના સમાન પ્રશ્ન જાતના તાર્કિક હેતુ સિવાય મૃત્યુની અણી પર ઊભેલે એક
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org