________________
વિશ્વની અસ્મિતા
પાર્ક એમનું જન્મસ્થાન. આમ તે શિકાગેનુ' પરું ઇલી-વિના વાર્તા લખવાની શકયતા શીખવી. વાક્ચાતુર્ય સ્પષ્ટ ને નાઇસ, અનેસ્ટ મીલર હેમિન્ગ્વે એમનુ પૂરું નામ, એમના ભાવદ્રેકપૂર્ણ ખેલ ખેલતાં શીખવ્યુ. ગટ્ટુડ સ્ટેઇને એમને પિતા ડૉકટર, રમતવીર પણ ખરા. એમના દીકરા દશ ભાષાના બધા જ શણગાર ને વણુનાના ત્યાગ કરવા જણાવ્યું, વર્ષના થયા ત્યારે એમણે એના હાથમાં ”દૂક પકડાવી એક એક મેલ કાર્ય હોય એવી ભાષા લખવા પર ધ્યાન દીધેલી. માટા માણસા વાપરે એવી. એમનાં માતા ઊગતાં પાવવા હાકલ કરી. ‘ ટીકા,’ એ કહેતા, ‘ સાહિત્ય નથી.’ સ’ગીતકાર. વર્તમાનપત્ર માટે લખવાની અનેક પદ્ધતિએ એમણે શીખી લીધી હતી. ‘ડેથ ઇન ધ ટરનૂન : અરે માત'માં
એમના શાળાના અભ્યાસ અણધાર્યા ઉગ્ર ને ટૂંકા હતા. એમણે પાછળથી લખ્યુ છે : 'શુ' બન્યું એ તમે મને
કહ્યું અને કાઈ પશુ હેવાલમાં ચાસ પ્રક!રની ભાવના રેડે છે એવી સમયસરતાના તત્ત્વની સહાયથી તમે ભાવના દાખવી પરંતુ ખરી વાત તા ગતિ અને હકીકતની પરંપરા, જે ભાવના ઘડે છે અને જે એક વર્ષ, દશ વર્ષ ને નીખ હોય ને તમે બરાબર આલેખી હાય તા હમેશ માટે કાયમ રહે છે એ હું શીખ્યા નહોતા, અને એ શીખવા માટે હું આકાશપાતાળ એક કરી રહ્યો હતા.
પદમે વર્ષે એ ઘરમાંથી ભાગી ગયા. ઈ.સ. ૧૯૧૭ માં માધ્યમિક શાળાના અભ્યાસ પૂરા કરવા પાછા ફર્યાં. કાન્સાસ શહેરમાં વમાનપત્રના પ્રતિનિધિ તરીકે કામ કરવા ગયા. અઢાર વર્ષની વય થતાં થતાંમાં તે એ ફ્રાન્સ ઊપડવા, ૮ એમ્બ્યુલન્સ યુનિટ' માં જોડાયા. ઇટાલિયન પાયદળમાં એમની ખાલી કરવામાં આવી. જીવલેણ ઘાયલ થયા. ખસે જેટલી આમ્બની કરચા એમના પગમાં રહી ગઈ, જે જીવનભર અંદર જ રહી. ગ્રાસે દશુઈશ’અને મેડાઞ્લીઆ દા આગેન્ટ અલ વેલાર મિલિટરીનાં પારિતાષિકા મળ્યાં. ઘેર પાછા વળ્યા. હૅડલે રિચર્ડસન જોડે લગ્ન કર્યા. ઈ.સ. ૧૯૨૧ ની સાલમાં ફરીથી પત્રકારત્વમાં ઝ ંપલાવ્યું. આ વખતે એમણે ટોરેન્ટમાં કામ કર્યું. પરંતુ કામે ચઢેલા યુદ્ધ અશ્વ જેમ દૂર દૂરથી યુદ્ધની ગંધ પારખે એમ મિગ્વેને કેપ્ટનેાની ગર્જનાઓ ને હેાકારા પડકારા સભળાવા લાગ્યા. એશિયા માયનરની ગર્જનાએા એમને કાને પડી. શાંતિ એમનાથી સહેવાઇ નિહ એમ તા ન કહીએ પણ શાંતિના એમને કટાળેા આવ્યે. એ નજીકના પૂર્વના રણમેદાન પર ગયા. વર્તમાનપત્રના રખડુ પત્રકાર તરીકે ગ્રીસ તૂકી યુદ્ધની જગાલિયતના હાલ મેાલવા માંડયો, ત્રાસની એમને માહિની લાગી. પાછેડઠ કરતાં ગ્રીકા એમનાં ખચ્ચરાના પગ ભાંગી નાખતા અને ખાબાચિયામાં એમને તણાવી દેતા એ ચિતાર એમના કેઈ વાચક વીસરી શકયા નથી.
૯૩૦
હેજી વીશીની શરૂઆત હતી. એ પેરિસ આવ્યા. પોતાની માતૃભૂમિ યુનાઇટેડ સ્ટેઇટ્સમાં રહેવું ને લખવું જેમને ઉશ્કેરાટભર્યું. ને ખર્ચાળ લાગ્યું હતું એવા દેશ છેડી આવેલાના જૂથમાં એ જોડાયા. ગટ્ટુડ સ્ટેઇન, એઝરા પાઉન્ડ ને શેરવુડ એન્ડરસન દૃઢ પ્રયાગશીલ લેખકેાના અગ્રણી હતા. યુવાન હેમિ ંગ્વે આ ત્રણે પ્રતિ આકર્ષાયા. વધારે ગડ સ્ટેઈન ને શેરવુડ એન્ડરસનથી અ ંજાયા. એન્ડરસને વસ્તુ
Jain Education International
આ ગાળામાં હેમિંગ્વે એક વિચિત્ર વ્યક્તિ હતા. સૌંદય પ્રેમીમાં કસરતખાજ, છ ફૂટ ઊંચા, સ્કિર જેવું મસ્તક, અશ્વ જેવુ' વક્ષસ્થળ, ખંડમાં એ પ્રવેશતા ત્યારે લાગતુ' કે કુસ્તીજગ જીતવા કાઈ પહેલવાન મ`ચ પર ઉપસ્થિત થાય છે. એ હકીકતમાં પણ મુકાબાજ હતા જ. એ મુકાબાજી કરતા એટલું જ નહિ પણ મુક્કામાજી શીખવતા. એમનુ' ખાસ લક્ષણ પ્રતિપક્ષીનાં જડબા પર હાથથી મુક્કા લગાવવાનું હતુ, એમ ફાડ મેઢાકસ ફાડ કહે છે. ચાવીસમા વર્ષે એમણે પત્રકાર થવાને બદલે લેખક થવાનુ નક્કી કર્યુ. ને પહેલા ગ્રંથ પ્રગટ કર્યો. કેઈ અજાણ્યા છાપખાનાએ નાનકડી પુસ્તિકા તરીકે એને પ્રગટ કર્યાં. અ'દર શુ' છે. એ સાદી રીતે સાદા શીર્ષકથી જ જાહેર કર્યુ་: ત્રણ વાર્તા ને દશ કાવ્યે, ' એક વર્ષ પછી હેમિંગ્વેએ બીજે ગ્રંથ બહાર પાડવો, ઈન અવર ટાઈમ : મમારા જમાનામાં. 'એક હળવા પ્રકારનુ શીર્ષક, કાં તે લેખક વિનમ્ર છે અથવા મૂળાક્ષરો પ્રણાલિકાબદ્ધ છે. મા સૂત્રસ'ગ્રહ જેને 'થ હતે. એમાં હેગ્વિને ગમતાં યુદ્ધ પછીનાં મરણચિત્રા છે. એ એમને અતશય પ્રિય હતાં એવા જ ગ્રંથસ્થ કર્યા છે. જૂનુ શીષ ક મૂળાક્ષરોમાં છાપ્યું છે. ઈ.સ. ૧૯૨૪ માં એ ન્યૂયામાં પ્રગટ થયા. આ ગ્રંથથી એટલું પ્રતીત થયું કે એક મૌલિક, શક્તિશાળી પણ શિખાઉ લેખક પ્રકાશમાં આળ્યેા છે. હજી એને પેાતાની કલાના ખ્યાલ નથી છતાં એ.
4
:
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org