Page Text
________________
સંદર્ભગ્રંથ ભાગ-૨
૯૨૭
મૂળ ખડકના એ ગુણ એ દાખવે છે.” “વિલિયમ એના સિવાય કઈ પણ વાર્તા અ૯પજીવી અને નાશવંત છે ફેકનર : એક ઝીણવટભર્યો અભ્યાસ ” માં ઈરવિંગ હાવે એમ તેમણે જાહેર કર્યું.” આ બધી વાતો પિતે પુનઃ આ વિરાટ સ્વરૂપને બીજા પણ ખાસ જુદા પડતા નહિ શીખશે ત્યારે એ જાણે પોતે માનો વચ્ચે જીવે છે અને એવા દષ્ટિબિંદુથી અવલોકે છે. “ફોકનરના ગ્રંથોમાં માટે માનવોને અંત નિહાળે છે એવી નજરે એ લખશે.....હું ભાગે નજરે પડતી સ્વરૂપની નીતિમત્તા ઉપરાંત એનું મુદ્દાનું માનું છું કે મનુષ્ય કેવળ ટકશે, સહન કરશે એટલું જ મૂળમાં કારીગરની યોજના, પત્રકારની દષ્ટિ કરતાં ઓછી નહિ પણ પિતે પણ ચઢિયાતા નીવડશે. એ અમર છેઃ સર્વ નજરે પડે છે. ફોકનરની કૃતિઓ પિતાની પાસેના સામગ્રીના પ્રાણીઓમાં જે કે નહિ એવો અવાજ એની પાસે છે માટે કાબૂ નીચે રહેવાને બદલે એને આધીન થઈ વતે છે: નહિ પરંતુ એની પાસે આત્મા , દયા, બલિદાન અને જાણે સમગ્ર વસ્તુ લોકોના અનુભવમાંથી મળતી નથી પરંતુ સહનશીલતાની સેનામાં ભાવના છે તે માટે. એક કવિ એમના દિલમાં તાજગીભરી શાહી દમામમાંથી પડી હોય લેખકનું કર્તવ્ય છે કે એણે આ બધી વાતો લખવી. એમ લાગે છે, એમને રચના કરવાની ઓછી જરૂર પડે મનુષ્યના હૈયાને પ્રકુલિત કરી, અને ધર્વ, પ્રતિષ્ઠા, આશા, છે ? વાટ જોઈ રહેલી વસ્તુને માત્ર બે લાવવાની જ બાકી ગૌરવ, દયા, સદૂભાવ ને બલિદાન આદિ ભૂતકાળની ગૌરવની હોય છે.”
બધી જ વાત યાદ અપાવવી. પચાસમે વર્ષે તે ફોકનર રાષ્ટ્રીય વ્યક્તિ થઈ ચૂક્યા
ફોકનરનું સ્ટોકહોમનું પ્રવચન ચોમેરથી વધાવી લેવામાં હતા. સ્થાપિત થઈ ચૂકેલા લેખક, લેખકોની સંગતથી દર આવ્યું. ફોકનરના ગમાના ઊંડા અને ગમગીનીના અંધરહેનાર, સાહિત્યિક સંમેલનો પ્રતિ અણગમો દાખવનાર. કારથી ભરપૂર જંગલમાં વાચકેએ જે કદી ઊઠતી સાંભળી વિવેચનથી એ છેડાતા નહિ પરંતુ નૂતન વિવેચક મંડળીથી નહાતી એવી નિશ્ચિત ભાવનાની નોંધ અને ગંભીરતાને એ બંધાઈ પડતા નહિ. આ વિવેચક એમની નવલકથાઓ રણકો સાંભળવા મળે. ફોકનર : જાદુગર કે ગુલામ ? નામક પરથી બોધવાર્તા રચતા. અને પ્રત્યેક સ્થાનિક નાની નવલિકા- વિલેણુમાં એડીથ હેમિટને ટીકા કરે છે. પોતાના માં સર્વવ્યાપી દંતકથાઓ નિહાળતા. નાનકડો, પાતળા પ્રવચનમાં ફેકનારે કહ્યું કે મનુષ્યને શું સારું છે, શું ને કસાયે માનવી, ગ્રામવાસીનું ભીડાયલું મુખ ને જાગારીની મહાન છે, શું ટકી જાય એવું છે એ યાદ આપીને જ નહિ ચંચલ દષ્ટિ ધરાવતા ફેકનર કલા ને સ્વરૂપના તમામ પૂર્વ
પરંતુ એ તરફના એમના સંઘર્ષમાં શક્તિના સ્તંભ બનીને ખ્યાલને ઈન્કારતા છતાં એ માટે એમની પ્રશંસા કરવામાં
પોતાનાં હૈયાં મજબૂત કરી બધું સહન કરી શકે એમાં આવી છે. “હું તે એક ખેડા છું' સરલ ભાવે તેઓ સહાયભૂત થવાનું પ્રત્યેક લેખકનું કર્તવ્ય અને અધિકાર કહેતા કેટલીક વાર વાર્તાઓ લખી કાઢે ઈ.? એક લેખકને છે. પિતાના ગ્રંથોમાં ફેકનાર આપને માનવને લગતી તમામ મળે નેવું શ્રેષ્ઠ પારિતોષિક પિતાને મળ્યું છે એવું એમણે વધુમાના ન
વસ્તુઓની નિરુપયોગિતા અને મને સર્વ સંઘર્ષોને એક ખેડૂત તરીકે જ જાણ્યું હતું. ઈ.સ૧૯૪૯ નવેમ્બરમાં
ચક્કસ પરાજય જ કેવળ દાખવી જાય છે; પરંતુ જ્યારે તેાતાના એકાદ ખેતરમાં ખાતર નાખતા હતા ત્યારે
એમણે પારિતોષિક ગ્રહણ કર્યું ત્યારે એ પ્રવચનમાં અને ખી એમનાં પત્ની એમને નોબેલ પારિતોષિક મળ્યું છે એ ખબર
કુલીનતા અને ઊડું સત્ય એના શબ્દો લખાવે છે જાણે આપવા આવ્યાં હતાં.
પિતાના જે ગ્રંથ માટે એમને પારિતોષિક મળ્યું છે તેને
પોતે જ નાલાયક જાહેર કરતા ન હ૫.” સાથે સાથે કુમારી સ્ટોકહોમમાં આ પારિતોષિક પ્રદાન વિધિ વખતે હેમિટને જાહેર કર્યું છે કે હેબક તરીકે કાકનરને મળેલી કાકરે જે પ્રવચન કર્યુ” એથી સૌ કોઈને આશ્ચર્ય થયું હતું. ખાસ બક્ષિસ “અને એ એક મહાન બક્ષિસ છે. એ કઈ એનઃ નિરાળાપણા માટે નહિ પરંતુ એના ગૌરવ, વિનમ્રતા પણ વસ્તુને જીવંત કરી શકે છે. ભલે પછી સામાન્ય ને અને સદ્ગણોની પ્રશંસા જોઈને થયું હતું ! વ્યવહારમાં નિજીવ યા નજીવી હોય. જે કોઈ વસ્તુ એ હાથમાં લે છે આ બધુ ફોકનરમાં હશે એવું ભાગ્યે જ લેખવામાં એને એ શ્રેષ્ઠ ઓપ આપે છે. પ્રલય, પૂર, આગ, તૂફાન આવતું. એમણે “જનાં સર્વવ્યાપી સત્યોની વાતો કરી. ટીકાઓના તમામ પ્રકારના મુદ્દાઓથી એ વાચકને સાવ દૂર
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005147 |
| Book Title | Vishwani Asmita Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Yogesh Advertising Service Bhavnagar |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1316 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 59 MB |