Page Text
________________
સંદર્ભ ગ્રંથ ભાગ–૨
એમનુ મગજ સ્થિર થવા માંડયું. વીતી ગયેલાં વર્ષોંના એક પછી અનુભવા ખડકાતા ગયા હતા ને એક ક્ષણના ય વિચાર કરવા એમને ફુરસદ મળી નહાતી. એ બધાં વર્ષોના પ્રત્યાઘાતા એમણે પચાવ્યા. એનું મૂલ્યાંકન કર્યું, એમણે વાંચન પશુ આર લ્યુ.. ખાસ કરીને એ નાટકા વાંચતા. એમના કહેવા પ્રમાણે સ્પ્રિન્ડમગે પહેલી જ વાર એમને અર્વાચીન નાટક કેવુ. હાઈ શકે એના ખ્યાલ આપ્યા. રંગભૂમિ માટે લખવા એમને પ્રેરણા મળી. એનિલની યિત પણ હવે સુધરી, જેવા એમને છૂટા કરવામાં આવ્યા કે તુરત જ એ કામે લાગ્યા. એમણે અગિયાર એકાંકીઓ લખી કાઢવાં, એમાંના ઘણાંખરાંમાં સ્વિડિશ નાટ્યકારની ગંભીર છાયા હતી. એ લાંખાં નાટકો રચ્યાં. પાતે જે લખ્યુ હતુ. તે રંગભૂમિ પર રજૂ કરી શકાય એવું નહતું એવું સમજવા એમને એ પુનઃ વાંચી જવાની જરૂર પડી નહિ. આછાં ધૂંધળાં એવાં છ એકાંકીએ સિવાય એમણે ખાકીનાં બધાં જ નાટકા ફાડી નાખ્યાં. આ છ નાટકો એમના પિતાએ એમને ગ્રંથાકારે છપાવી આપ્યાં. એનું શીર્ષક રાખ્યુ થર્સ્ટ એન્ડ અધર પ્લેઝઃ તૃષા ને બીજા એકાંકી. ' ત્યારે એ ૨૬ વર્ષના હતા. પેાતાની ઊછળતી શક્તિઓને ચગ્ય ચીલે
ચઢાવવાની આવડત હવે પાતાના રખડુ દીકરામાં આવી ગઈ
છે એમ ખાતરી થવાથી એમના પિતાએ એમને હારવડમાં
જ્યા પિયસ એકસ નાટય સંઘમાં એક વર્ષ તાલીમ લેવા માટે ગેાઠવી આપ્યા.
Jain Education Intemational
૯૧૯
પેલે પાર': ઈ.સ, ૧૯૨૦ માં રજૂ થયું. એની શતાબ્દી ઊજવાઈ અને એને પુલિત્ઝર પારિતાષિક મળ્યું.
આરભનાં એમનાં નાટક જરા બરછટ લાગે છે છતાં તેએ મનોરજન માટે ચીવટ રાખી ચાકસાઈથી તૈયાર કરવામાં આવ્યાં નથી. એ સુંદર અને સરળ જણાતાં નથી. ઉગ્ર ને કુરૂપ એવી વસ્તુએમાં એ સૌંદ શેાધતા અધકારમાં ફાંફાં મારે છે. કેટલીક વાર એ મિથ્યાડબરી અની જાય છે. કેટલીક વાર એ ભયકર લાગે છે છતાં એ કદીયે નજીવાં નથી. એનિલ વિશ્વનાં દુઃખ ને વર્તમાન અનિષ્ટથી એને વિચાર કરતાં, સુગાળવા નહાતા બન્યા. એમના
નાયકાનાં કિસ્મત નિશ્ચિત હાય છે. એક વિવેચક એનિલના નાયકાને હોન્ટેડ હિરાઝઃ ત્રાસ પામેલા નાયકે' કહે છે. એ નાયકા દેવતાએથી ત્રાસ નથી પામતા. પરંતુ દેવતાઓ નથી તેથી ત્રાસ અનુભવે છે. નિરાધાર હોવાથી ઓછા કરુણ નથી. ‘આના ક્રિસ્ટી 'માં કરુણતા સાફ આગળ તરી આવે છે. ઈ.સ. ૧૯૨૨ માં એને પુલિત્ઝર પ્રાઈઝ મળ્યું છે. ઈ.સ. ૧૯૨૮ માં ‘ધ ટ્રેઈન્જ ઇન્ટરલ્યુડઃ વિચિત્ર પ્રવેશક’ આ નાટકે એમને ત્રીજીવાર રાષ્ટ્રીય સન્માન અપાવ્યુ. એ વર્ષ પછી જ્યારે બીજા અમેરિકન સિકલેર લુઈને નાખેલ ઇનામ મળ્યું ત્યારે અધ વિનમ્ર, અધ વ્યંગાત્મક પ્રવચનમાં લુઈએ પેાતાના શ્રોતાઓને ચમકાવી મૂકળ્યા સખળ ને સ્પષ્ટ ચાલબાજીની મિથ્યા દુનિયામાંથી ભપકાની દુનિયામાં : ભય ને મહાનતાની દુનિયામાં છેલ્લાં દશ બાર વર્ષમાં બિલકુલ પલટી નાખવા સિવાય જેણે બીજું કશું જ વધારે કર્યું નથી એવા યુજિન એનિલને આપે આ પારિષિક માટે પસંદ કર્યા હતા ત્યારે તમને યાદ દેવાની ખાસ જરૂર હતી કે એમણે ઉપહાસ કરતાં ય ઘણું વધારે કામ કર્યું" છે: એક વિદ્વાનના અભ્યાસમાં વ્યવસ્થિત રીતે ગોઠવાઈ શકે એવું જીવન હાઈ શકે છે એમ એમણે જીવનને જોયું નથી. પરંતુ એમણે જીવનની ભયંકર, ભવ્ય અને ઘણીવાર વંટોળિયા જેવુ' ધરતીક'પ કે દાવાનળ જેવું જીવનને નિહાળ્યુ છે,
૨૮ મે વર્ષે થેલીમાં સ્ક્રિપ્ટ' ના થાકડા ભરીએ પ્રિન્સટાઉન ગયા અને પેાતાનું પહેલું નાટક રહેંગમાંચ પર રજૂ કર્યું, ‘બાઉન્ડ ઈસ્ટ ફોર કાર્ડિફ : કાર્ડિફને પથે,' ડકાંના એક કે।ઠારિયામાં તાજી જ ઊભી કરાયેલી એક ચાલુ પ્રકારની નાટક મ`ડળીએ એ રજૂ કર્યુ. આ સાહસ તા એટલુ. તા સફળ થયું કે ડક્કાની આ રંગભૂમિ ન્યૂર્યોકના ગ્રીનવચ ગામમાં પહેાંચી ગઇ. અને · પ્રેવિટાઉન પ્લેયર્સ'
તરીકે વિખ્યાત થઈ. ઈ.સ. ૧૯૧૭ થી ૧૯૨૦ ના ત્રણ વર્ષના ગાળામાં આ નાથ મ ́ડળીએ એનિલનાં દશેક એકકીએ ભજવ્યાં. એ બધાં જ સાગરની પાર્શ્વભૂમિમાં
હા, એનિલ દાવાનળમાં જ રાચતા હતા. એમાં જ
:
રચાયેલાં હતાં. એમાંના ત્રણ ‘હી: તે ' ‘ધ મૂન એફએમણે ઝ ંપલાવ્યુ, પોતાની આવેશમય ઉગ્રતા રાંગમાંચની કૅરિબીઝ : કેરીબીઝના ચંદ્ર' અને ધ લેાંગ વાચેજ હામ : વતનની લાંબી સફર': ધ મા સેટ ’ માં છપાયાં, એનુ પહેલું માટુ' નાટક - ખિયાન્ડ ધ હોરાઈઝન : ક્ષિતિજને
6
ધારથી પેલે પાર પહાંચાડતા એમણે નાટ્યકલાના તમામ કાનૂનના ભ'ગ કર્યાં હતા. ધ એમ્પરર જોન્સ' નાટકમાં લાંખાં પ્રવચન માટે પ્રતિષધ છે, એ નિયમના ભંગ કરે
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005147 |
| Book Title | Vishwani Asmita Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Yogesh Advertising Service Bhavnagar |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1316 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 59 MB |