________________
સંદર્ભગ્રંથ ભાગ-૨
૮૧૩
અને કરણેશ્વરનાં લિંગ છે. આ ઘાટ ઉપર ચીની મંદિર ઘાટ, ચૌકી ઘાટ, કેદાર ઘાટ, લલીઘાટ, મશાન ઘાટ, શૈલીનાં નેપાલી શિવમંદિર છે તેમ જ એક નેપાલી હનુમાન ઘાટ, શિવાલો ઘાટ, વૃક્ષરાજ ઘાટ, જાનકી ઘાટ, યાત્રીઓ માટેની ધર્મશાળા છે. અશ્વિન કૃષ્ણ દ્વિતીયાના તુલસી ઘાટ, અને પ્રખ્યાત અસિસંગમ ઘાટ, રોજ મેળો યોજાય છે.
રાણું મહેલ ઘાટ, દશાશ્વમેઘ ઘાટ પછી અહલ્યા-- લલિતા ઘાટ. ઘાટ ઉપર જ રાજરાજેશ્વરી દેવીનું બાઈ ઘાટ, તેમ જ મુશી ઘાટ પછી આ ઘાટ આવે છે. મંદિર છે.
અહીં વક્રતુંડ-વિનાયક ગણપતિની મૂર્તિ છે.
ચોસઠ્ઠી ઘાટ. આ ઘાટ પર ચોસઠ ગિનિઓની મીર ઘાટ. ઘાટ ઉપર જ એક ધમકૃપ તથા વિશાલ
મૂર્તિ છે. બાજુમાં એક મંડપમાં ભદ્રકાલિની મૂર્તિ છે. તીર્થ છે. બાજુમાં વિશ્વબાહુ દેવીનું મંદિર છે, મંદિરમાં
ઘાટથી થોડે દૂર પુ૫ દત્તેશ્વર, ગરૂડેશ્વર તથા પાતાલેશ્વર દિવોદાસેશ્વર શિવનું લિંગ છે. કંપની દક્ષિણે ધર્મેશ્વર
શિવનાં મંદિરો છે. પુષ્પદંતેશ્વર મંદિરમાં એક દત્ત શિવમંદિર, તેની બાજુમાં વિશાલાક્ષી નામક પાર્વતી
વિનાયક-ગણપતિની મૂર્તિ છે. અહીંથી પાંડેઘાટ, સર્વેશ્વર મંદિર છે. ઘાટની પાસે જ આશા વિનાયક-ગણપતિ
ઘાટ તથા રાજઘાટ આવેલા છે. તથા હનુમાનજીની મૂર્તિઓ છે. પાસેના મકાનમાં વૃદ્ધાદિત્ય તથા એક ગલીમાં આનંદ ભરવની મૂર્તિ છે. નારદ ઘાટ. ઘાટ ઉપર નારદેશ્વર શિવનું મંદિર છે. માન મંદિર ઘાટ. અહીં દાલભેશ્વર, રામેશ્વર,
માનસરેવર ઘાટ. ઘાટ ઉપર માનસરોવર કુંડ, સામેશ્વર, લક્ષમીનારાયણ અને વારાહિ દેવીનાં મંદિર છે. પાસે હંમેશ્વર નામક શિવ મંદિર, થોડે દૂર રુકમાંગદેશ્વર તેમ જ સ્થૂલ વિનાયક–ગણપતિની મૂર્તિ છે. તેમ જ જયપુર શિવ તથા ચિત્રગ્રીવા દેવીનું મંદિર છે. રાજા માનસિંહજીએ બંધાવેલ શ્રી માનમંદિર પણ અહીં ક્ષેમેશ્વર ઘાટ. ઘાટ ઉપર લેમેશ્વર શિવનું મંદિર છે. જ છે. આ મંદિરમાં છત ઉપરના ભાગે એમની બનાવેલી “લેખકની પરંપરા આ ઘાટ પરના મહંતની શિષ્ય વેધશાળા છે, જેમાં નક્ષત્રો, ગ્રહ વગેરેના નિરક્ષણ પરંપરામાં છે,” આ ઘાટના શિષ્યોએ સૌરાષ્ટ્રમાં આવી કરવા માટેના સાત યંત્રો છે, જે આજે જીર્ણ દશામાં છે. ક્ષેમેશ્વર મહાદેવની સ્થાપના કરી તે જ હાલનું પિોરબંદર
પાસેનું ખીમેશ્વર છે.. ૪: દશાશ્વમેઘ ઘાટ.
ચૌકી ઘાટ. અહીં ઓટલા ઉપર કેટલીક પ્રાચીન કાશીના અનેક ઘાટ જેમાં આ ઘાટ ખૂબ જ પ્રખ્યાત મૂર્તિઓ છે. ગણાવાય છે. કહેવાય છે કે બ્રહ્માજીએ અહી દશ અશ્વમેઘ યજ્ઞ કર્યા હતા. ઘાટ ઉપર દશાશ્વમેઘેશ્વર મહાદેવનું
કેદાર ઘાટ. ઘાટ ઉપર એક ગૌરીકુંડ છે. બાજુમાં મંદિર છે. બાજુના એક મંદિરમાં ગંગા, સરસ્વતી, યમુના
કેદારેશ્વર શિવમંદિર. મંદિરમાં પાર્વતી, કાર્તિક સ્વામી, બ્રહ્મા, વિષગુ અને શિવ તથા નૃસિંહજીની મૂર્તિઓ છે.
ગણપતિ, દડપાણી ભરવા અને કેટલીક મૂતિઓ છે. ઘાટની ઉત્તરે શૂલટકેશ્વર શિવમંદિર છે. તેમાં અભય
કેદારેશ્વર મંદિર બહાર નીલકંઠેશ્વર મંદિર તેમ જ સંગમેવિનાયક-ગણપતિ છે. ઘાટ પરનાં બીજા મંદિરમાં
શ્વર શિવ છે. બાજુમાં લક્ષમીનારાયણ તથા મીનાક્ષી પ્રયાગેશ્વર તથા પ્રયાગ માધવ તથા આદિવારાહેશ્વરનાં
દેવીનું મંદિર છે. થોડે દુર તિલભાડેશ્વર શિવનું મંદિર છે જયેષ્ઠ શુકલ ૧૦ ગંગા દશેરાના રેજે
5 મંદિર છે. ઘાટ પર સ્નાન કરવાનો મહિમા છે. ઘાટથી થોડેક જ દર લલી ઘાટ. અહીં ઘાટ ઉપર ચિન્તામણિ વિનાયક બાલમુકુંદ મંદિર તેમ જ બાજુમાં બ્રહ્મશ્વર તથા સિદ્ધતુડ ગણપતિ છે. વિનાયક-ગણપતિ છે.
સ્મશાન ઘાટ. અહીં પહેલાં મુડદાં બાળવામાં આ દશાવમેઘ ઘાટથી અસિઘાટ વચ્ચે કેટલાક આવતાં. સ્મશાનમાં શિવ મંદિર છે. આ ઘાટનું જ નાના નાના ઘાટ આવેલા છે જેમાં રાણુ મહેલ ઘાટ, બીજું નામ હરિશ્ચન્દ્ર ઘાટ છે, અહી મહારાજ હરિશ્ચન્દ્ર ચૌસઠ્ઠી ઘાટ, નારદ ઘાટ, માનસરોવર ઘાટ, ક્ષેમેશ્વર ચંડાલના કામમાં સ્મશાનમાં કર ઉઘરાવતા.
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org