Page Text
________________
૮૧૪
વિશ્વની અસ્મિતા
હનુમાન ઘાટ. હનુમાનજીની મૂર્તિ અને બાજુમાં આપે છે. આ કારણે શ્રીમતો અને વૈરાગીયો બનેના ૨૩ ભૈરવ છે. આગળ ઉપર એક દડી ઘાટ આવે છે, માટે ગણેશ મહાન દેવ છે.
શિવાલા ઘાટ. અહી સ્વનેશ્વર શિવલિંગ અને બ્રાહ્મણ ધર્મ ઉપરાંત કાશી જન ધર્મનું પણ મહાન વનેશ્વરી દેવી છે. તેની દક્ષિણે હયગ્રીવ કુંડ તથા હય- તીર્થ મનાય છે. એક માન્યતા મુજબ સાતમાં તીર્થંકર શીવ ભગવાનની મૂર્તિઓ છે.
સુપાર્શ્વનાથજી અને ત્રેવીસ તીર્થંકર પાર્શ્વનાથજીનાં વૃક્ષરાજ ઘાટ. અહીં ત્રણ જિન મંદિર ઘણાં
જન્મસ્થાને અહી છે. હાલ કાશીમાં વિશાલ ભૈયાલ રમણીય છે.
અને અનેક નાનાં મોટાં જિન મંદિરો અને જન ધર્મનું
પ્રખ્યાત “સ્યાવાદ વિદ્યાલય” અહીં આવેલ છે. ભગવાન જાનકી ઘાટ. રામ, લક્ષમણ અને જાનકી આદિનાં
શ્રી બુદ્ધ અહીં વિદ્યાભ્યાસાર્થે આવેલા, આવી આખ્યાચાર મંદિરે છે.
યિકા મળે છે. બુદ્ધધર્મનું પ્રખ્યાત સ્થળ સારનાથ અહીંથી તુલસી ઘાટ. આ ઘાટ ઉપર ગંગાસાગર કુંડ નજદીકમાં જ છે. આમ બ્રાહ્મણ, જૈન અને બૌદ્ધ આ છે. આ ઘાટ પર ગોસ્વામી તુલસીદાસજી ઘણે સમય ત્રણેય મહાન ધર્મોનાં સંખ્યાબંધ દેવસ્થાનેથી કાશી રહ્યા છે. અંતિમ વિ. સં. ૧૬૮૦ માં તેમના પાર્થિવ જગતનું ધબકતું હૃદય મનાય છે. દેહ પણ અહીં છૂટયો છે. અહીં તેમના દ્વારા સ્થાપિત
આધુનિક સમયમાં પણ કાશી વિશ્વ હિન્દુ વિદ્યાલયને હનુમાનજીની મૂર્તિ છે. તેમ જ તેમની ચરણપાદુકા તથા
કારણે જગત પ્રખ્યાત બનેલ છે. પંડિત મદનમોહન અન્ય સ્મારક સુરક્ષિત રહેલ છે. તુલસી ઘાટથી થોડે દૂર
માલવિયાજી કાશીના અર્વાચીન સમયના મહાન ઋષિ લલાક કુંડ, તેમાં લેલાદિત્ય અને લલેશ્વર શિવની
મનાય છે. સ્વામી દયાનંદ અને ઘણા અંગ્રેજ વિદ્વાનને માતિઓ છે. બાજુમાં અમરેશ્વર અને પરેશ્વરેશ્વર શિવ
પણુ કાશી આકષી શકયું છે. તો યુગલ કિશોર બિરલાજીએ મંદિરે છે. બાજુમાં એક વિનાયક-ગણપતિની મૂર્તિ છે.
વિશ્વનાથનું એક વિશાળ મંદિર કાશીને અર્પણ કરેલ છે. ૫ : અસિ સંગમ ઘાટ.
આ ઉપરાંત કાશી વિશ્વવિદ્યાલય, કાશી નાગરી પ્રચારિણી આ ઘાટ કાર્યો છે. અહીં અસિ નામક નદી ગંગાજીને સભા, ભારત ધર્મ મહામંડળ, સરસ્વતી ભુવન નામનું મળે છે. ગોસ્વામી તુલસીદાસજીએ હરિ મં તીર જે પુસ્તકાલય વગેરે કાશીનાં મોટાં આર્કષણે છે. હજારની રામચરિત માનસ શબ્દપ્રવેશ કર્યો છે તે આ સ્થળ સંખ્યામાં દરરોજ યાત્રાળુઓ અહીં આવ-જા કરતા છે. આ ઘાટ ઉપર સુંદર જિન મંદિર છે. આ હરિદ્વાર હોવાના કારણે કાશીની સ્વચ્છતાને પ્રશ્ન પણ આજે તીથ કહેવાય છે. કાર્તિક કૃષ્ણ ૬ ના રોજ સ્નાન વિચારણીય બન્યો છે. જો કે છેલા સમયમાં કાશી કરવાને મહિમા છે. દશાશ્વમેઘ ઘાટ અહીંથી ૨ માઈલ નગરપાલિકાએ આ દિશામાં ઉત્તમ કામગીરી બજાવી છે થાય છે.
અને યાત્રાળુઓની સતત ભીડ હોવા છતાં પણ કાશી - કાશીના ઉપરોક્ત પાંચ ઘાટ ઉપરાંત કાશીમાં બીજા વ્યવસ્થિત બની રહ્યું છે. હજારો ગૃહઉદ્યાગે અને અનેક દેવસ્થાનો આવેલાં છે. જેમાં ઇતિહાસ પ્રસિદ્ધ રસાયણનાં કારખાનાં પણું કાશીમાં આવ્યાં છે. પંજાબ કેસરી રણજિતસિંહજીએ બંધાવેલ વિશ્વનાથજી ગંગા જેવી મહાન પવિત્ર નદી, સતત વહેતે પ્રવાહ મંદિર, બાજુમાં જ્ઞાનવાપી અને દક્ષિણ ભારતની પ્રથા એના કિનારા ઉપર ઊભા થયેલા વૃક્ષાચ્છાદિત ઘાટે શૈવ, મજમના વિશાળકાય નદિ આવેલો છે. અક્ષય વટ જ્યાં શાકોવિણવ અને જન, બૌદ્ધના અનેક ધર્મગુરુઓ શનેશ્વરનું પ્રખ્યાત મંદિર આવેલું છે. અન્નપૂર્ણા માતા તથા સાધુ અને સંતોથી રંગબેરંગી બનેલા કાશીના મંદિર જ્યાં આદ્ય શંકરાચાર્યની પ્રથમ બેઠક મનાય કિનારા મંદિરનાં હજારો શિખરે તેની ઉપર સતત છે. વિશાળકાય વારાહ સ્વરૂપ તથા એવા જ વિશાળકાય ફડફડતી દવાઓ અને ભાવભૂખ્યા ધર્મશ્રદ્ધાળુ ભારતીય ઢંઢીરાજ ગણેશ મુખ્ય છે. કાશીમાં ૬૦ જેટલાં ગણેશ નરનારીઓથી સતત ગુંજતી કાશીની બજારે કાશીને મદિરા છે. કાશીમાં ગણેશનો મહિમા સૌથી વિશેષ એક મહાન ધર્મક્ષેત્ર અને સાક્ષાત્ શિવભૂમિ અને પરમ જણાય છે. એક માન્યતા મુજબ કાશીને આદિ દેવ પવિત્ર મહામૂલ્યવાન મોક્ષદ્વારા સ્થાપિત કરે છે. અહીંથી ગણેશ છે. ગણેશ સ્થૂલ અને સૂકમ ઉભય પ્રકારની સમૃદ્ધિ જ શાન્તિ અને આધ્યાત્મિકતાના સૂર આખા ભારતમાં
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005147 |
| Book Title | Vishwani Asmita Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Yogesh Advertising Service Bhavnagar |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1316 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 59 MB |