________________
સંદર્ભગ્રંથ ભાગ-૨
૭૯૩ તેઓશ્રીએ ૧૮૩૧ ની ૧૨મી ઓગસ્ટે રશિયામાં ૧૯૦૮માં શ્રીરામ સેસાયટીના સભ્ય બન્યા. તેમણે ગણિતદેહ ધારણ કર્યો. ઈ.સ. ૧૮૪માં મેન્ટેનાના યુદ્ધમાં શાસ્ત્ર સાથે સ્નાતકની ઉપાધિ મેળવી. થિયોસેફિકલ સ્વયંસેવિકા બની ઘાયલ સૈનિકોની સેવા કરી. ઇજિપ્તમાં સંસાયટીના કાર્યમાં પોતાનું જીવન ગૂઢવિદ્યાના પાઠ શીખી ચમત્કાર શક્તિ ખીલવી. ૧૮૫૧માં સોસાયટી સંચાલિત શાળાઓમાં શિક્ષક તરીકે કાર્ય કર્યું. તેમને પિતાના ગુરુ મર્યનું પ્રથમ દર્શન થયું. ઈ.સ. પત્રકાર તરીકે અલાહાબાદના “ધ લીડર”, “ડ, બેસન્ટ ૧૮૬૭ થી ૭૦ સુધી તિબેટમાં રહી ગૂઢવિદ્યાની સાધના સંપાદિત “ન્યુ ઇન્ડિયા” અને “ધ કેમન વિલ” માં મદદકરી. પિતાના ગુરુના આદેશથી તેમણે થિયેસેફિકલ નીશ તરીકે કાર્ય કર્યું. ડે. એનડેલના “કેશ્યન્સના સોસાયટીની સ્થાપના ન્યુયોર્કમાં કરી અને પૌર્વાત્યજ્ઞાનને સહતંત્રી તરીકે અને ૧૯૫૩-૭૩ સુધી “ધ થિસેફિસ્ટ”. પશ્ચિમની પ્રજાને પરિચય કરાવ્યો. ઈ.સ. ૧૮૭૯માં ના તંત્રી તરીકે કામ કર્યું. તેઓશ્રી મુંબઈ આવ્યાં અને ભારતમાં થિયોસેફિકલ સોસાયટીનું કાર્ય આરંભ્ય. The Theosophist માસિક . બેસન્ટના ખાનગી મંત્રી તરીકે, થિયેસેફિકલ શક કય'. ૧૮૮૨માં મદ્રાસ પાસે અટ્ટારમાં સોસાયટીના સોસાયટીના પ્રમુખ તરીકૈ ઈ.સ. ૧૯૫૩ થી ૧૯૭૩ સુધી વડા મથકની સ્થાપના કરી. શરીર અનેક રોગથી પીડાતું સુકાન સંભાળ્યું છે. દુનિયાના ઘણાખરા દેશમાં તેઓહતુ તેમ છતાં તેઓ શ્રી બ્રહ્મવિદ્યાના અદ્દભુત ગ્રંથોના છીએ અનેક પ્રવાસ ખેડી થિયેફીને સંદેશ આપ્યો પ્રકાશનનાં નિમિત્ત બન્યાં. અનેક આક્ષેપો સહીને પણ છે. તેઓશ્રીનાં પ્રવચને અને લખાણમાં ઊંડું ચિંતન, જીવનના અંત સુધી મહાપુરુષોના જ્ઞાનને જગતને ચરણે શબ્દોને યથાર્થ ઉપયોગ, અનેક દષ્ટિબિંદુઓની વૈજ્ઞાનિક ધર્યું અને કાર્યને સંગીન પાયો નાખ્યો.
સમજ, સૌમ્ય અને નમ્ર છતાં સ્પષ્ટ સત્યની રજૂઆત
પ્રભાવશાળી બન્યાં છે. તેઓશ્રીએ (૧) વિજ્ઞાન અને ધર્મનાં જડવાદી વલણે પર પ્રહાર કરતું પુસ્તક Isis Unveiled લખ્યું. (ર) ઈ.સ. ૧૯૭૩ની આઠમી એપ્રિલના દિવસે તેઓશ્રીએ વિશ્વની ઉત્પત્તિ, સૃષ્ટિને આરંભ, મનુષ્યની ઉત્પત્તિ, દેહ છોડ. પૂર્વક અને મવંતરોનું વર્ણન કરતાં પુસ્તકો The Secrect Doctrine ના બે મહાગ્રંથે આપ્યા. (૩) (૫) શ્રીમતી રુકિમણીદેવી, Practical Occultism માં સિદ્ધ પંથનાં સાધનોની
આપણા સાંસ્કૃતિક વારસામાં જે કાંઈ ઉત્તમ અને આચારસંહિતા દર્શાવી. (6) The Voice of the Silence રહસ્યવાદના ક્ષેત્રમાં તેમની અમૂલી ભેટ છે. (૫)
ઉમદા છે તેના શ્રીમતી રુક્મણિદેવી પ્રતિનિધિ છે.” The Key to Theosophy માં તેઓશ્રીએ બ્રહ્મવિદ્યાનાં
-રાષ્ટ્રપતિ ઝાકીરહુસેન - ૧૯૬૮ રહસ્યને પરિચય કરાવ્યો.
ભાવ, રાગ અને તાલમાં અભિવ્યક્ત થતી નૃત્યકળાને તેઓશ્રીને દેહવિલય ઈ.સ. ૧૮૯૧ની આઠમી મેના તેના હીન પતિત સ્થાનેથી ઉદ્ધારી ગૌરવસ્થાને પ્રતિસ્થારાજ થયો હતો. આ દિવસને થિયોસકિર્યો છે ત- પિત કરનાર શ્રીમતી રુકિમણીદેવી ભારતના કલાક્ષેત્રે કલાપદ્માષ્ટમી દિન” તરીકે ઊજવે છે.
સ્વામિનીનું બિરુદ પામ્યાં છે. નૃત્ય એ મનુષ્યની અંદર
રહેલી હીનવૃત્તિઓને ઉત્તેજિત કરનાર મદિરા નથી પણ (૪) એન. શ્રીરામ
મનુષ્યમાં રહેલી ઉમદા વૃત્તિઓ માટે સંજીવની છે. ત્ય રાજાજીએ જેમને The wisest among us કહી એ પૂજા છે. ભક્તની ભગવાન માટે આરત છે - આરતી બિરદાવ્યા છે એવા શ્રી એન. શ્રીરામ થિયે સોફિકલ છે. સૌંદર્ય અને કલા એ બ્રહ્મવિદ્યાની અભિવ્યક્તિ છે. સોસાયટીના પાંચમા પ્રમુખ હતા.
એ તરફ શ્રીમતી રુકિમણિદેવીએ જગતનું ધ્યાન દોર્યું. તેઓશ્રીનો જન્મ ઈ.સ. ૧૮૮લ્માં દક્ષિણ ભારતના “શ્રીમતી રુકિમણિદેવીની નૃત્યકળામાં કેટલીક ક્ષણે તાજેર પાસે થયો હતો. તેમના પિતાશ્રી નીલકંઠ શાસ્ત્રી એવી આવે છે કે જ્યારે મર્મ પ્રકાશનું કાર્ય માત્ર હસ્ત, સંકતના પ્રખર પંડિત, ભાવુક થિયોસોફિસ્ટ હતા. ઈ.સ, ચરણ કે ઉભય દ્વારા નથી થતું, પરંતુ એમની સમગ્ર
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org