Vishwani Asmita Part 02

SR No.: 005147
Original Sutra Author: N/A
Author: Nandlal B Devluk
Publisher: Yogesh Advertising Service Bhavnagar
Publication Year: 1981
Total Pages: 1316
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 59 MB

Page 657

140 વિશ્વની અસ્મિતા અમેરિકા એટલે યુનાઈટેડ સ્ટેટસમાં પાંગરેલું પ્રમાણે “વિલિયમ વિસન” નામની તેની ટૂંકી વાર્તાઓ સાહિત્ય છેલ્લાં સવાસો વર્ષની કારકીર્દિ ધરાવે છે. સાઈકલોજિકલ કાઉન્ટરપાર્ટ જેવા એક જ માનવીનાં બે આપણે જાણીએ છીએ કે ધાર્મિક કારણોસર યુરોપમાં પાત્રોથી નોંધપાત્ર બનેલી છે. વિવેચન ક્ષેત્રે પણ “ધ ફિલોરહેતા અમક યુરિટન પ્રજાજને દેશપલટો કરીને અમે સોફી એફ કેમ્પોઝિશન” જેવા તેના નિબંધ સાહિત્યની રિકામાં આવ્યા અને ગાઢ જંગલોથી આચ્છાદિત અમે- સાચી સૂઝ પ્રગટ કરનારા બન્યા છે. રિકાના વિશાળ ભૂભાગમાં રહેઠાણ અને આજીવિકાના સ્વાતંત્ર્ય પ્રાપ્તિ અને પિ જેવા સાહિત્યસ્વામીના પ્રશ્નો સામનો કરવામાં ગૂંથાયા. અમેરિકન સાહિત્યનો પ્રદાનથી ઊભી થયેલી નવી શકયતા ઉપર એમર્સન અને પ્રથમ વસાહતીયુગ આ સમયના સંઘર્ષોથી ભરેલો છે. મહામના થેરે જેવા મહાન સાહિત્યકારો આવે છે. શરૂઆતનું સાહિત્ય ધાર્મિક માન્યતાઓના ચોકઠામાં અને અમેરિકન સાહિત્ય જગતસાહિત્યના સર્વોચ્ચ બદ્ધ થયેલું જણાય છે; પરંતુ સમયના પરિવર્તન સાથે સાહિત્યની હરોળમાં પોતાનું સ્થાન જમાવે છે એમર્સન -તેણે ધાર્મિક વળગણ છોડી માનવજાતિના સનાતન પ્રશ્નોની પાદરી હતો; પરંતુ સાંપ્રદાયિક માન્યતાઓમાં અવિશ્વાસ ચર્ચા હાથ ધરી છે. આ નિમિત્તે જે સાહિત્યનું સર્જન આવતાં તેણે રાજીનામું આપ્યું અને જીવનના બાકીનાં થયું તે વિશ્વવ્યાપક બનેલું છે. આમ જુઓ તો શરૂઆતનું વર્ષો સાહિત્ય સર્જનમાં ગાળ્યાં. એમર્સનનુ' સ્થાન એક સાહિત્ય ઈંગ્લેંડથી પરાધીન પણ છે, પરંતુ 1776 થી દિશાસૂચન કરનાર પ્રભાવશાળી નિબંધકાર તરીકેનું છે. સ્વાતંત્ર્યનું જાહેરનામું પ્રસિદ્ધ થતાં અમેરિકન સાહિત્ય તેણે સર્જનાત્મક સાહિત્યનું સર્જન બહુ નથી કર્યું પણ પિતાનું અનેખું વ્યક્તિત્વ ધારણ કર્યું છે. વસાહતી તે એના ત્રણ લેખોથી અમેરિકન સાહિત્યમાં નોંધપાત્ર યુગના મોટા ભાગના કવિઓ ઈલેંડ અને ધાર્મિક પ્રતિ બને છે. તે માને છે કે મનુષ્ય અને વિશ્વ વરચે એક બદ્ધતામાં રાચતા જણાય છે. આમાં એડવર્ડ ટેઈલર ન સમજાય તેવી સંવાદિતા છે. દરેક ઘટના સંવાદાત્મક મધ્યકાલીન પરંપરાની ધાર્મિક કવિતા લખતે હોવા છતાં જ હોય છે. એમર્સનના આવા વિચારીએ તત્કાલીન સારો પ્રતીકાત્મક કવિતાને કારણે નોંધપાત્ર બનેલો છે. આપણા એ પ્રભાવ પાડેલો એના અનુસંધાનમાં જ હેરી ડેવિડ મધ્યકાલીન કવિ અખાની માફક ટંકશાળાનું પ્રતીક : થેરે આવે છે. થેરો સ્વાભાવથી ધૂની પ્રકૃતિને હવે, વાપરીને તે જીવશિવનું તત્વદર્શન સમજાવવા બેસે છે. * તેણે વડન નામના સરોવરને કિનારે એકાંત જીવન સ્વાતંત્ર્ય પ્રાપ્તિ વખતે જ “સ્વાતંત્ર્યનું જાહેરનામું” ગાળી એ અનુભવેનું વડન” નામથી ગદ્ય નિરૂપણ માં જે ગદ્ય વપરાયેલું છે, તે પરંપરાથી એકદમ નવું કરેલું છે. આ વોલ્ડન અમેરિકન ગદ્યને એક વિશિષ્ટ અને નૂતન યુગના આહવાહન સમુ છે. સમયની દષ્ટિએ નમૂનો ગણાય છે. એડગર એલન પો સ્વાતંત્ર્યયુગના પ્રથમ મહાન સાહિત્યકાર ઓગણીસમી સદીના અંતમાં ‘હકલબરી ફિન”થી તરીકે જગતસાહિત્યમાં પિતાનું નામ કાઢે છે. જોકે પની જાણીતો માર્ક ઇન, નવલકથાકાર હેરી જેઈમ્સ અને ખ્યાતિ મૃત્યુ પછી ફેલાણી અને તે પણ કૅન્ય કવિતા હિટમન અને ડિકિન્સ જેવા કવિએ થયા. વીસમી પરની તેની અસરને કારણે. પિ પહેલાં અમેરિકાના ગોડ સદીની શરૂઆત અનેસ્ટ હેમિંગ્વ જેવા નવલકથાકારેને મિથ” તરીકે જાણીતો શિંગ્ટન અરવિંગ આંતરરાષ્ટ્રીય હાથે તેજસ્વી રીતે થઈ. " ધ ઓડ મેન એન્ડ ધ સી” ખ્યાતિ પામેલે સાહિત્યકાર છે. અમેરિકાને વસવાટ નામની તેની નવલકથાને નોબેલ પારિતોષિક પ્રાપ્ત થયું. ન હતો તેથી તેને પરંપરા પ્રાપ્ત દંતકથા કે લોકકથાને દયેય પ્રાપ્ત થાય તેય જીવન હેતુ શૂન્ય છે અથવા વારસે પ્રાપ્ત નથી. આ કારણે અરવિંદની લોકકથા જેવી ઝઝવું તેમાં જ સાચી જિંદગી છે એવાં દશનમાં રાચતી વાર્તાઓએ અમેરિકન સાહિત્યમાં ઘણું ઊંચું સ્થાન આ નવલકથા જગતની એક બેનમૂન કથા ગણાય છે. મેળવ્યું છે. વિલિમય ફોકનર પણ આ સમયને એક વિશિષ્ટ નવલઆ પછી કવિતા, ટૂંકી વાર્તા અને વિવેચન ક્ષેત્રે કથાકાર છે. તેણે એક કલ્પી કાઢેલા પ્રદેશની કથાઓ મહત્વનું પ્રદાન કરનાર એડગર એલન પે છે. ધ રેવન' આપી અને નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા બન્યા. ઈસ. જેવા કાવ્યમાં રહસ્યમય વાતાવરણ ઊભું કરનાર કવિ જેન, સ્ટાઈનબેક, ફેરલ અને જેન ડોસ પાસે પોતતરીકે પિ જગત સાહિત્યને પ્રેરક બન્યો છે. આ જ પોતાની રીતે પણ સત્વશીલ સાહિત્ય આપ્યું અને Jain Education Intemational