Vishwani Asmita Part 02

SR No.: 005147
Original Sutra Author: N/A
Author: Nandlal B Devluk
Publisher: Yogesh Advertising Service Bhavnagar
Publication Year: 1981
Total Pages: 1316
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 59 MB

Page 436

સંદર્ભગ્રંથ ભાગ-૨
૪૧૮
શ્રીમતી સરોજિની નાયડુ જન્મજાત કવયિત્રી હતાં. મુખી જેમ સૂર્યની દિશામાં વળે તેમ સરોજિનીની દૃષ્ટિ સાથે સાચાં દેશભક્ત, રાજનીતિજ્ઞ અને કુશળ વકતા હતાં. સૌંદર્ય તરફ વળેલી હતી.”The Golden Threshold” તેઓ ભારતના પ્રથમ મહિલા રાજયપાલ” અને ઈ.સ. ૧૯૦૫માં પ્રગટ થયું ત્યારથી જ એમને “બુલબુલ “પ્રથમ ભારતીય મહિલા કેંગ્રેસ અધ્યક્ષ હતાં. તેઓ હિન્દ'નું નામ મળી ગયું. ત્યાર પછીના એડમંડ ગોસની બહુમુખી પ્રતિભા ધરાવતાં હતાં. તેમનું વ્યક્તિત્વ ખરે. પ્રસ્તાવના સાથે પ્રગટ થયેલા “The Bird of Time? ખર વિલક્ષણ હતું. તેઓ વીરતા, ધીરતા તથા નમ્રતાની અને The Broken Wings”ની કવિતા જીવન અને મૂર્તિ હતાં. તેઓ આદર્શ ગૃહિણી અને કુશળ કવયિત્રી મૃત્યુ, આનંદ અને પીડા રૂપે જોવા મળતી જીવનની હતાં. તેમને રાંધણકળા વરેલી હતી. તેમને સ્વાદિષ્ટ દ્વિમુખતા આલેખે છે. એકવાર એમણે ગોખલેને કહેલું ભજન જ પ્રિય લાગતું. તેઓને ઘરેણાં પહેરવાનો પણ કે “હું જીવનની એટલી સમીપ પહોંચેલી છું કે તેની અસીમ શેખ હતો. જેલમાં જતાં ત્યારે પહેલાં એ તપાસ જવાળાઓ મને દઝાડી મૂકે છે.” એમનાં કાવ્યો જીવનની કરી લેતાં કે ત્યાં દરરોજ નહાવાનું મળશે કે નહીં? સમીપતાને અને તેને દઝાડી મૂકતી જવાળાઓને આમ જીવન વ્યવહારમાં પણ તેમની ચોક્કસ પસંદગી અનુભવ કરાવે છે. “પ્રેમને ખાતર આવેગભર્યા મૌન અને ગમા-અણગમાને વિશિષ્ટ સ્થાન આપતાં.
અને દર્દને ભાર વહેવાનું મારું તે નિર્માણ છે.” એવું સરોજિનીમાં સૈનિકની તત્પરતા, સરસ વાક્છટા,
ગાનાર સરોજિની નાયડૂએ નિયતિ અને મૃત્યુને પણ સંગઠનની ક્ષમતા વગેરે જોવા મળતાં. જીવનમાં સતત
આ પ્રમાણ પડકાર કર્યો છે –“જીવનના વિષાદને
ગીતના વિષાદથી જીતી લેવાની વાત પણ કરી છે. પરિશ્રમશીલ રહેતાં, અને મુસીબતના સમયે સરળતા અપનાવતાં. ચિંતાના સમયે પણ હસતાં રહેતાં. તે સ્વભાવે
સરોજિની નાયડૂની દુઃખ-દર્દભરી કવિતાઓમાં વિનોદપ્રિય હતાં આથી જ સમય આવે નહેરુજી,
શબ્દનો જાદુ છે. તરલતા છે. “Feast of Youth સરદાર પટેલ, ગાંધીજી વગેરેને પણ છોડતાં નહીં. નહેરુ
- ઈ.સ. ૧૯૧૮માં બહાર પડયું ત્યારે શ્રી અરવિંદે તેને જીને “સુંદર રાજકુમાર કહેતાં, સરદાર પટેલને “બાર
અંગ્રેજી ભાષાના લયમાં ભારતીય આત્માના ભવ્ય ડોલીનો બળદ” કહેતાં. તેમના વિનદપ્રિય સવભાવનું
ઉદગાર” તરીકે આવકાર આપે હતું. અને ત્યાર પછી એક ઉદાહરણઃ એક ચા પાટીમાં નહેરુજી નવયુવતી
di 'The Magic Tree', 'The Wizard's Mask', ઓથી ઘેરાયેલા હતા. નવયુવતીઓ તેમની સાથે વાતમાં
Blood of Stones', 'A Treasury of Poems', મન હતી. સરોજિની નાયડૂ ત્યાં આવી પહોંચ્યાં. તેમણે * Mask and Farewelજેવા ડઝનેક કાવ્ય સંગ્રહ જોયું અને કહ્યું – “ જવાહર જરા આપની ટોપી ઉતારે
પ્રગટ થઈ ચૂક્યા છે. આસપાસ અને ધરતીના રંગો તો ! આ છોકરીઓના ભ્રમનું નિવારણ કરો કે તમે
ઝીલતી, મનુષ્યની આંતરસૃષ્ટિમાં ડોકિયું કરાવતી એમની જુવાન છો ! આ રીતે માધુર્ય પીરસવાની અને આનંદ કવિતામાં ક૯પનાનાં ઉથને અને સ્વપ્ન સાકાર થયેલાં આપવાની એમની સ્વભાવગત ખાસિયત કહી શકાય. છે. અને તેમાં વર્તમાન જગતના જીવનની વિષમતામાંથી
તેમની કવિતામાં તેમણે સત્ય, પ્રેમ અને શાંતિનો ઊઠત દઈ છે. છતાં પણ સર્જનની કક્ષા એક સરખી ત્રિવેણી સંગમ વહેતે મૂકયો છે. પ્રેમ અને સૌંદર્યને જળવાઈ નથી. કેઈક જગ્યાએ વિરોધાભાસ દેખાઈ માગે તેમણે સત્યની શોધ કરી. જાગૃતિને મંત્ર ફેંકીને આવે છે. તેમણે લોકોની તંદ્રાને દૂર કરી. કવિતામાં છંદ, આરોહ - અવરોહ, ગતિ, લય વગેરેને કારણે તેમની કવિતા
સરજિની નાયડુની કવિનાને લક્ષમાં લઈ શ્રી અમુક અંગ્રેજ કવિઓની સમકક્ષ ગણવામાં આવી. નહેર. રવીન્દ્રનાથ ટાગોરે તે ત્યાં સુધી લખ્યું છે કે “ આપની જીએ તેમના વિષે અભિપ્રાય દેતાં કહ્યું છે - તેઓએ રચનાઓની ગેયતા અને સૌજન્ય જોઈને મને આપના આપણા રાષ્ટ્રીય સંઘર્ષમાં કલા અને કવિતાનો સમાવેશ પ્રત્યે ઈર્ષ્યા જાગે છે. એમનાં ગીતોની ગણના કરી દેશકરીને નૈતિક મહાનતા પ્રદન કરી છે.'
વાસીઓએ તેમને “ભારત કોકિલા'ની પદવી આપી. સરોજિની નાયડુએ જીવનનો મહિમા ઉલસિત તેમના કવિતા સંગ્રહ “સ્વર્ણ દેહલી, “જીવન અને સ્વરે ગાય છે. આર્થર સિમન્સના કહેવા પ્રમાણે “સૂરજ. મૃત્યુની કવિતાઓ”, “કાલપક્ષી” વગેરે પ્રસિદ્ધ છે.
Jain Education Intemational