Page Text
________________
૩૮૮
વિશ્વની અસ્મિતા
અહલ્યાબાઈની પ્રીતિ અને પરિશ્રમથી તેનો વિસ્તાર જ નહીં પરંતુ વિદેશના લોકો પણ પ્રભાવિત છે, એવાં થયો છે. ઈન્દોરવાસી માટે અહલ્યાબાઈ પ્રાત:સમરણીય ઈન્દિરાબહેનનો જન્મ ૧૮ નવેમ્બર ૧૯૧૭માં અલહાબાદમાં અને પૂજનીય મહારાણી બની ગયાં.
થયો હતો. શ્રીમતી સરેજિની નાયડૂએ તેના જન્મ તેમને પત્રવ્યવહાર પણ વિસ્તૃત હતો. રાજકીય,
સ્તન ને, રાજકીય નિમિત્તે ખુશી પ્રગટ કરતો “તાર' મૂકેલ જેમાં શુભેચ્છા ધાર્મિક વગેરે બાબતોની ચર્ચા તેઓ પત્ર દ્વારા કરતાં. રૂપે નવજાત કન્યાને ‘નવા ભારતનો આત્મા’ અંકિત તેમણે પશુ-પક્ષી માટે પણ પાણીના અવેડા બંધાવ્યા કરવામાં આવેલ. તેઓ ભારતના પ્રથમ પ્રધાનમંત્રી હતા. આ રીતે જંગલને મંગલ બનાવવામાં પણ તેમનો જવાહરલાલ નહેરૂનાં એકના એક પુત્રી છે. તેમણે પ્રાથસવિશેષ ફાળો હતો. કીડીઓને ખાંડ નાખવા સેંકડો મિક શિક્ષણ સ્વિટ્ઝરલેન્ડમાં લીધુ. ત્યારબાદ શાંતિનોકરી ગલીએ ગલીએ કરતા. તે જ રીતે એકતા માટે નિકેતનમાં અને પછી એકસફર્ડની સમરવિલ કોલેજમાં ઠંડા પાણીની વ્યવસ્થા કરી હતી. આ રીતે તેમના જીવન ઉચ્ચ શિક્ષણ લીધું. તેમનું બાળપણનું નામ “ઇન્દિરા પરોપકાર માટે જ તેમણે સમપી દીધું.
પ્રિયદર્શિની” હતું. પિતામાં રહેલા દેશભક્તિ અને માતામાં
રહેલા ધર્મના સંસ્કારે તેમને વારસામાં મળ્યા છે. અહલ્યાબાઈને જનતા તરફથી આત્મીય નેહ મળ્યો હતો. પાડોશી રાજ્યોએ પણ તેના તરફ આદર-સન્માન
એમની બાલ્યાવસ્થાને એક પ્રસંગ જોઈએ તો પ્રદર્શિત કરેલ. ભવિષ્યમાં પણ ભારતીય જનસ્મૃતિમાં તેમનાં એક સંબંધી બહેન ઈન્દિરાબહેન માટે એક સફર આદર્શ નારીના રૂપમાં એમની ગુણગાથા ગવાતી રહેશે. મજાનું ફ્રોક પેરિસથી લઈ આવ્યાં.ક્રોક જોતાં જ તેમનું વૈયક્તિક જીવન દુઃખની ચરમસીમાં રૂપ
ઈન્દિરાબહેનને બાળ-સહજ સ્વભાવથી આકર્ષણ થયું,
પરંતુ તેમનાં માતાએ કહ્યું કે હવે અમે માત્ર ખાદી પહેરીએ હતું. માનવ સહન કરી શકે તે કરતાં પણ દારુણ દુઃખ તેમના જીવનમાં આવી પડયું હતું. ખંડેરાવ જે પતિ
છીએ. સંબંધી મહિલાના અતિ આગ્રહને કારણે તેમની
માતાએ કહ્યું કે “જે ઈન્દુ! તારી ઈચ્છા હોય તો રાખ, ગુમાવ્યો, પિતૃ તુલ્ય સસરાની છત્રછાયા ગુમાવી. એકનો
પરંતુ વિદેશી કપડાંની હોળી કરી તે પ્રસંગ યાદ રાખજે. એક પુત્ર અને જમાઈનું પણ મૃત્યુ થયું. આમ
આજે જ્યારે ઘરમાં બધા જ ખાદી પહેરે છે તો તું અવસાનના એક પછી એક આઘાત તેઓ સહન કરતાં જ
વિદેશી કપડાં પહેરવાનું કેવી રીતે પસંદ કરીશ?” અને રહ્યાં. પોતાની વહાલસોઈ પુત્રીને પિતાની આંખ
ઇન્દિરાબહેને તરત જ કહ્યું કે હું આ ફ્રોક નહીં પહેરું ! આગળ જ સતી થતાં જઈ આવાં દુખની પરાકાષ્ઠામાંય તેમણે પોતાની સ્વસ્થતા જાળવી રાખી. દુઃખ, વેદના,
આવનાર બહેને કટાક્ષમાં કહ્યું કે તમારી પાસે ઢીંગલી
છે તે શું દેશી છે? તેની વાત સાચી હતી. ઢીંગલી એકલતા આ બધાને તેઓ પીઈ ગયાં અને પોતાની
વિદેશી જ હતી. આથી ઈંદિરાબહેનના મનમાં સંઘર્ષ પ્રજાના જીવનમાં કઈ પણ પ્રકારનું દુઃખ ન ઊભું થાય તે માટે તેઓએ પોતાનું જીવન ન્યોછાવર કર્યું
થવા લાગ્યો. તેઓ દ્વિધામાં પડી ગયાં અને આખરે
નિર્ણય કરી અગાશીમાં જઈને મનની મક્કમતા સાથે રાજનીતિમાં લાંબા સમયની કારકિદી પછી ઈ. સ. ઢીગલીને બાળી નાખી. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે બાળ ૧૭૯૫માં અહલ્યાબાઈનું મૃત્યુ થયું. તેમણે મૃત્યુ પર્યત -માનસ પર માતા-પિતાના સંસ્કાર આ રીતે પડતા હોય કુશળતાથી રાજ્યશાસન ચલાવ્યું હતું. તેમનાં સકાર્યોને છે. આ રીતે નાનપણથી જ દેશભક્તિના પાઠે તેમને કારણે અમર થઈ ગયાં. તેમની કાબેલિયત, હિંમત, શીખવા મળ્યા હતા. ૧૨ વર્ષની ઉંમરે તો તેમણે ન્યાય, સખાવત વગેરેની પ્રશંસા વિશ્વભરમાં થાય છે, બાળકોની વાનરસેનાનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. વાનરસેનાનું ઈરની પ્રજાની એ દેવી છે, આજ પણ માત્ર ઈન્દોરના કામ સ્વતંત્રતા સિનિકને સહાયતા કરવાનું હતું, કે મહારાષ્ટ્રના લોકો જ નહીં, પરંતુ ભારતના લેકે એમને વદે છે.
નહેરુજી અને રવીન્દ્રનાથ ટાગોરના પ્રભાવથી કલા,
સાહિત્ય અને સમાજ સેવામાં તેમની અભિરૂચિ સવિશેષ શ્રીમતી ઈન્દરાબહેન ગાંધી
ખીલી ઊઠી. રાજનીતિ અને સમાજિક ક્ષેત્રે કામ કરતાં - ભારતના વર્તમાન વડાપ્રધાન જેમની બુદ્ધિ પ્રતિભા, હેવાથી ભણવામાં વિક્ષેપ પડતા હતા. તેમાં તેમની કાર્ય તત્પરતા અને રાજનૈતિક કુશળતાથી માત્ર ભારતના માતાનું મૃત્યુ થયું અને તેમના પિતા માટે ભાગે તા.
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005147 |
| Book Title | Vishwani Asmita Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Yogesh Advertising Service Bhavnagar |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1316 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 59 MB |