________________
૩૬૪
વિશ્વની અમિતા
સપી શકે. દરેક રાષ્ટ્ર આવાં પ્રમાણપત્રો કેટલા અંશે સત્તાધીશો પાસેથી કરવામાં આવ્યું. ૧૯૬૯ માં સેના૨વીકારવા તૈયાર થાય છે તે પણ એક પ્રશ્ન છે.
ના મુક્ત બજારભાવ ખૂબ જ નીચા ગયા ત્યારે ફરી બીજી એક યોજના પ્રો. કેઈન્સ તથા ટીકીન સોનાના ભાવ ટેકા અંગે પ્રશ્ન ઉદભવ્યો. દ્વારા રજૂ કરવામાં આવી હતી, જેમાં એમણે આંતર- ઉપાડના વિશિષ્ટ હક્કની યોજના - (૧૯૭૦) રાષ્ટ્રીય હિસાબની પતાવટ માટેને સંધ સ્થાપવાની સમગ્ર વિશ્વની સેનાની અનામતની અછતને પ્રશ્ન ૧૯૬૦ ભલામણ કરી હતી. આ પેજના પણ વ્યવહારુ ન લાગતાં પછી સતત ઉદ્ભવી રહ્યો હતે. ૧૯૭૦ ના સમય દરતેની પણ અનેક ટીકાઓ થઈ હતી.
મિયાન વિશ્વવેપારને વિકાસ દર વાર્ષિક ૮ % ને તે
તેની સામે સેનાની અનામતવૃદ્ધિ દર ૨.૧ % જેટલો ત્રીજી એક પેજના છે. બર્નેસ્ટાઈન દ્વારા રજૂ રહ્યો હતે. વળી વિશ્વની સેનાની નાણાકીય અનામતનું કરવામાં આવી. તેમના મતે ભંડોળને જ્યારે નાણાની
પ્રમાણુ ૧૯૫૮માં ૫૭ % હતું તે ૧૯૬૭માં ઘટીને ૩૬% જરૂરિયાત જણાય ત્યારે બ્રિટન, કેનેડા, ફ્રાંસ અમેરિકા થઈ
થઈ ગયું હતું. આમ સેનાની રોકડ અનામતનું પ્રમાણ વગેરે દેશો પાસેથી ડિબેંચસ બહાર પાડીને લોન દ્વારા
ઉત્તરોત્તર આ સમયે ઘટી રહ્યું હોય એવું માલુમ પડે આ દેશોના ચલણને પ્રાપ્ત કરવાની હિમાયત કરી, તેઓએ
છે. પ્રો. રોબર્ટ ટ્રીફીન તેથી જ જણાવે છે કે ૧૯૬૦ થી સભ્ય દેશોની આંતરિક નીતિ અને આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાં
૭૦ ના સમય ગાળામાં મંડળ પાસે રોકડ નાણાની ભડળના સંગઠન દ્વારા હલ કરવાની હિમાયત કરી હતી.
અપ્રાપ્યતા નજરે પડતી હતી. એક તરફ નાણું ભંડોળ છે. ઝોલાટસ દ્વારા એવી રજૂઆત કરવામાં આવી પાસે સહાયની માગ વધી રહી હતી તેની સામે પુરવઠો કે વિકસિત રાષ્ટ્રોએ વિકાસમાન અર્થકારણના ચલણના જોઈએ તેટલે વધતો ન હતો. તેથી ઉપાડના વિશિષ્ટ અનામત તરીકે સ્વીકાર કરવો જોઈએ, સેનાના બદલામાં અધિકારની (હક્ક) નવી યોજના જેને (ઉ. વિ. ઉ.) જરૂરી ચલણ આપીને તેના ઉપરની માગને થડી હળવી ( S.D.R=Special Drawing Rights ) ની યોજના બનાવવાનો પ્રયત્ન કરવો જોઈએ.
તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. ( ઉ. વિ. હ. ને આપણે
S.D.R. તરીકે પણ ઓળખી શકીએ). છે. રૂસાએ એવી રજૂઆત કરી હતી કે તરલતાની સમસ્યાને હલ કરવાનો ઉપાય એમણે નવા કેન્દ્રવર્તી
ઉપાડના વિશિષ્ટ હક્કની ચેજના શું છે? નાણા
ભંડોળની એક નવી મહત્ત્વની એવી આ યોજનાને ભડળની સ્થાપના અને નવા સોનાના પુરવઠા દ્વારા હલ
જન્મ અનેક વાદવિવાદ પછી થયો છે. ઉપાડના વિશિષ્ટ કરવાની ભલામણ કરી હતી.
હકકનું અલગ ખાતું નાણા ભંડોળમાં ખોલવામાં આવે સુવર્ણ અને આંતરરાષ્ટ્રીય નાણું પદ્ધતિ - છે. સામાન્ય ખાતામાં સભ્ય દેશે સેનું તથા પિતાનું સમગ્ર વિશ્વની નાણાકીય પદ્ધતિને સેનાથી મુક્ત કરવાનું ચલણ ભરવાનું રહે છે. ઉપાડના વિ. હકક દ્વારા ઊભું સતત આગ્રહ રાખવામાં આવતો હતો. તેથી ઉપાડના કરવામાં આવેલું ચલણનું મૂલ્ય સેના જેટલું છે. કાયદાની વિશિષ્ટ અધિકારોની એક નવી યોજના ૧૯૬૮ ના સોનાના પરિભાષામાં ચલણ સેના કરતાં વધારે મૂલ્યવાન છે. સફળ વિભાજન પછી ૧૯૭૦થી અમલમાં આવે છે. તેની ફાળવણી સભ્ય દેશોએ આપેલા ફાળાને આધારે સોનાને અપાયેલી એક મોટી તિલાજંલીના ભાગરૂપે નક્કી થાય છે. આ નાણુ પાછળ કોઈ પણ પ્રકારને ટેકે ૪૪ ડો =૧ ઑસ ના સ્થાને ભાવ ઘટીને ૩૫.૫૫ ડો=૧ નથી. પરસ્પર વિશ્વાસના વાતાવરણ ઉપર તે આધારિત છે,
સ થઈ ગયે. સેનાના આ સમયે ભાવ ઘટવા પાછળ તેની નોંધ તથા હેરફેર નાણા ભંડોળના ચોપડામાં જ નું કારણ - સેનાની મોટી સંગ્રહખોરી ઘટાડવામાં થાય છે. સભ્ય દેશોને ચૂકવવાની રહેતી રકમ એકબીજાના આવી, વિશ્વની મોટી કેન્દ્રીય બેંકેએ સેનાના મુખ્ય ખાતે જમા ઉધારી નાખવામાં આવે છે તેથી તે વાસ્તવબજારમાં ભાગ લીધે નહિ, ઉપાડના વિશિષ્ટ હકની માં અદશ્ય એવું એક માત્ર ચલણ બની જાય છે. તેનું યોજનાને કારણે સુવર્ણ કાગદી ધારણનું રાજવી થઈ ગયું. મૂલ્ય સોનામાં તથા ડોલર જેવા મૂલ્યવાન ચલણ સાથે અમેરિકાએ સોના ભંડાળનો વિસર્જિત અને સોનાની નક્કી કરવામાં આવે છે. ઉપાડના વિશિષ્ટ હકની અનામત ખાનગી ખરીદ વેચાણુની મનાઈનું નિર્ણયાત્મક પગલું ધારણ કરવામાં ખાસ ઉત્સાહ રહે તે માટે તેની ઉપર
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org