________________
સંદર્ભગ્રંથ ભાગ-૨
૩૬૩
• કેપનહેગન પરિષદમાં આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય કટે- તે દરેક રાષ્ટ્રની અનામત અંગેની જરૂરિયાતને પ્રશ્ન કટી, મૂડીની સટ્ટાલક્ષી હેરફેર, મૂડીની નાસભાગ, ડોલરની સહેલાઈથી ઉકેલાઈ જાય. પરંતુ તેનાથી સમગ્ર રાષ્ટ્રનું અર્થઅછત, કેટલાક ચલણોની ફુગાવાજનક પરિસ્થિતિ વગેરેની કારણું અસ્થિરતામાં ધકેલાઈ જાય છે. ચાવીરૂપ ચલનું ચર્ચા કરવામાં આવી. આ પરિષદની બીજી એક વિશિષ્ટતા મહત્ત્વ વધી જશે જ્યારે સટ્ટાખોરી અનિશ્ચિતતાનું પ્રમાણ એ હતી કે તેમાં વિકસતા જતા અર્થકારણના આર્થિક વધુ વ્યાપી જશે, જે વાજબી પગલું નથી. પ્રશ્નોની ખુલ્લી ચર્ચા ત્યાં કરવામાં આવી. વિકસતા જતા
(૩) વેતન ભાવમાં ફેરફાર - કેટલાંક રાષ્ટ્રોમાં અર્થકારણના પ્રશ્નો અંગે વિશ્વબેંકના પ્રમુખ મકનામોરાએ નિયમિત રીતે ભાવ સપાટી ઊંચે જઈ રહી હતી ત્યારે આગેવાની લીધી હતી.
રોકડ અનામતની માગ વધી રહી હતી. જે વેતન અને વિકસતા દેશ પ્રત્યે ગતિશીલ દષ્ટિબિંદુ – ભાવમાં એકી સાથે ઘટાડો કરવામાં આવે તે રોકડ આ સમયે વિકસતા જતા અર્થકારણ પ્રત્યે ગતિશીલ અનામતમાં વધારો થઈ શકે, વાસ્તવમાં આ પ્રકારની દષ્ટિબિંદુ અપનાવવાની રજૂઆત થઈ. વધતું જતું પરાવ- દલીલ વધુ વાજબી નથી. સમાજને કોઈપણ વર્ગ વધુ લંબન, ટેકનોલોજીકલ પરિવર્તનો જેવી બાબતે પ્રત્યે પડતા ભાવ કે વેતન ઘટાડાને કદી જ આવકારશે નહિ. ભંડોળે સર્વતોમુખી વિકાસ ઉપર ધ્યાન આપવાની ચર્ચા
સય રાષ્ટ્રોનાં કલ ફાળામાં વધારે :- આંતરથઈ. આ સમયે વિકસતા જતા અર્થકારણ ઉપર વધતું
રાષ્ટ્રીય નાણા સમસ્યાની વિમાસણને દૂર કરવા ભંડોળ જતું દેવાદારીનું ભારણ લગભગ પાંચગણું વધી રહ્યું છે.
અનેક ચર્ચાઓ પછી એક વચલો માર્ગ શોધે – ભંડોળના કુલ ૧૭ ટકાના દરે આ દેવું વધી રહ્યું છે. જ્યારે વિક
નિયામકેની નવી દિલ્હી ખાતે મળેલી મિટિંગમાં ભંડળના સતાં રાષ્ટ્રની નિકાસ કમાણી ૬ ટકાના દરે વધે છે.
સભ્યપદને ધ્યાનમાં રાખીને કુલ ફાળ વધારવાની હિમાયત પરિણામ એ આવે છે કે ભંડોળની મોટા ભાગની મદદ
કરવામાં આવી. આ સમયે થયેલી સામાન્ય સમજૂતી જૂના દેવાની ચુકવણી પેટે વપરાઈ જાય છે. જે સહાયની
પ્રમાણે ૫૦ ટકા જેટલો હિસ્સો વધારવાની હિમાયત થઈ. શરતે ઉદાર બનાવવામાં આવે તે જ વિકસતા જતા
આ સમયે ભંડોળના કુલ નાણાકીય સાધને ૧૪.૭૫ અર્થકારણની જરૂરિયાત સંતેવી શકાય તેમ છે. મિલિયન ડોલર જેટલા વધીને થયા હતા ૧૯૬૫માં
બીજી તરફ ભંડોળ પાસે ધિરાણુ પુરવઠો જોઈએ કરી કોટાની રકમમાં થયેલા ૨૫ ટકા વધારાને કારણે તેટલા દરે વધતો ન હતો. એમની પાસે રહેલી અસ્કયા- ભંડોળની કુલ રકમમાં ૨૧ મિ. ડો. જેટલો વધારો થયો મતો ઉત્તરોત્તર ઘટી રહી હતી. નવી પરિસ્થિતિમાંથી હતો. આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય વિમાસણ ઊભી થઈ રહી હતી.
વિવિધ યોજનાઓ :- આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય તેના ઉકેલ માટે પણ કેટલાક અર્થશાસ્ત્રીઓએ અનેક જનાઓ રજૂ કરી હતી.
સમસ્યાના ઉકેલ માટે ભંડોળ પાસે વિવિધ એજનાઓ
રજૂ થઈ હતી, જેમાં મુખ્યત્વે તરલતા પ્રશ્ન અંગે ચર્ચા વિશ્વની નાણાકીય પદ્ધિતમાં સુધારાઓ :
થઈ હતી. વિશ્વની બદલાતી જતી નાણાકીય સ્થિતિને સુધારવા ભડો
જેમાં સ્ટેમ્પવેલ દેજના પ્રો. મસવેલ સ્ટેમ્પ ળમાં અનેક સુધારાઓ રજ થયા છે. કેટલાંક પગલાંઓ વધારે પડતાં ઉદ્દામવાદી પણ સાબિત થયા છે. આ માટે
દ્વારા રજૂ કરવામાં આવી હતી, જેમાં ૧ વર્ષના ગાળામાં નીચે પ્રમાણે સુધારાઓ રજૂ થયા.
૩ મિ. ડે. જેટલા મૂલ્યનાં પ્રમાણપત્રો ભડળ દ્વારા
બહાર પાડવાનું વિચારવામાં આવ્યું હતું, અ૮૫ વિકસિત (૧) સેનાનું પુનઃ મૂલ્યાંકન કરવું - આ દલીલ
રાષ્ટ્રને સહાય પેટે આ રકમ ફાળવવાનું વિચારવામાં છે. હેરોડ દ્વારા રજૂ કરવામાં આવી હતી. આમ કરવાથી
આવ્યું. આજનાથી કેટલીક સમસ્યાઓ ઉત્પન થાય ભંડોળ પાસે તરલ રકમમાં વધારો થશે, પરંતુ સોનાના
છે. પ્રથમ આવાં પ્રમાણપત્રોનું મૂલ્ય સેનામાં વ્યક્ત પુનઃમૂલ્યાંકનને વારંવાર અમલમાં મૂકવું વાજબી નથી. કરવું જોઈએ. અ૫ વિકસતિ રાષ્ટ્રને તે વહેંચવામાં આવે.
(૨) પરિવર્તનશીલ વિનિમયદર પદ્ધતિ :- વાસ્તવમાં નાણું ભંડોળ તે માત્ર ટૂંકાગાળાની સહાય અહીંયા પરિવર્તનશીલ વિનિમય દર પ્રથા અપનાવવામાં આવે આપી લાંબા ગાળાની દષ્ટિએ તે આ કામગીરી વિશ્વબે કને
Jain Education Intenational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org