Page Text
________________
નાઈલ નદીની પ્રાચીન સંસ્કૃતિ
–શ્રી પુષ્કરભાઈ ગેકાણું
માનવ પથ્થરયુગમાંથી કાંસ્ય યુગ તરફ વળ્યો; ગુફાઓ. તેને પર્વતાળ વન્ય પ્રદેશ અને રણનું રક્ષણ હતું. ઉત્તરે માંથી બહાર નીકળે ત્યારે તેણે કઈ પણ નદીનું ભૂમધ્ય સમુદ્ર અને સિનાઇ પહાડી તેનું શરણું લીધું હતું, જ્યાં તેને પાણી અને ખોરાક સહેલાઈથી તેથી જ ત્યાં સંસ્કૃતિ તેની ચરમ કક્ષા સુધી વિકાસ મળતાં થયાં. શિકાર કરી ખાવાનું મેળવતો માણસ પામી. રાજ્ય ધન ત્યાં કલા-કારીગીરી, શિ૬પ-સ્થાપત્ય, વનનાં ઝાડ ફળ અને કંદ ઉપર જીવવા લાગ્યો. શિકારની ખેતી અને લોકોની સુખાકારી માટે વપરાયું. વિંડબના ટળી. ધીમે ધીમે તે દરવર્ષે નદી કાંઠે નવ.
નાઈલ નદીને પ્રવાહ દક્ષિણથી ઉત્તર તરફ છે; તેથી પલવિત થતાં ઝાડ અને ઘાસ જોઈ ખેતી શીખે. નદીએ
નાવ દ્વારા મિશ્ર પ્રજા નદીમાં વ્યવહાર કરતી અને નાઈલને તેમાં મદદ કરી. તેથી જ જગતની પ્રાચીનતમ સંરકૃતિ
પ્રવાહ તેને મદદ કરતે. વળી પવનની દિશા ઉત્તરથી એને વિકાસ નદી કાંઠે થયે છે.
દક્ષિણ તરફ રહેતી. તેથી મિસરવાસીઓ નાવને સઢ (૧) ઈ.સ. પૂ. ૫૦૦૦માં સિંધુ નદીની ખીણમાં લગાડી નાઈલ નદીમાં જ ફરી પિતાને નિવાસસ્થાને વિકસેલી હરપ્પીય સંસ્કૃતિ - મહે-જો-દડો અને હરપ્પા- આવી શકતા. નાઈલની નહેરે દ્વારે પણ તેઓ ખેતી થી લોથલ સુધી.
કરતા અને તે નહેરાનો ઉપયોગ માગ તરીકે પણ કરતા (૨) ઈ.સ, પૂ. ૪૦૦૦ થી ઈ.સ. પૂ. ૧૦૦૦ સુધી રહેતા. આમ નાઈલ તેની પિષક, માર્ગદર્શક અને રક્ષક નાઈલ નદીની ફળદ્રુપ ખીણની મિશ્ર સંસ્કૃતિ – સુદાનના બની તેથી તેઓએ નાઈલને “હાપી” નામે દેવ ગણી ઉત્તર ભાગથી ઇજિપ્તના વિસ્તારમાં છેક સિનાઈની પૂજા કરી. એ દેવ પુરુષાકાર હતા. પણ તેને ઉર પ્રદેશ ટેકરીઓ સુધી.
સ્ત્રીને હતો, કારણ કે મિસરવાસીઓને મન નાઈલ તેઓનું
-માતા બાળકનું પોષણ કરે તેવી રીતે–પષણ કરતી. (૩) ઈ.સ. પૂ. ૩૦૦૦ થી ઈ.સ. પૂ. ૮૦૦ સુધી : યુક્રેટિસ અને તૈગ્રીસ નદીઓના ફળદ્રુપ પ્રદેશ આસપાસની
અને વળી પુરુષ જેમ તેનું રક્ષણ કરતી. તેને માટે
ખોરાક લાવી આપતી. સુમેર અક્કડ અને બેબીલોનની સંસ્કૃતિ એશિયા માઈ. નોર (મેપોટેમિયા = બે નદી વચ્ચેનો પ્રદેશ) અને
નાઇલની પ્રજાએ પિતાને મદદ કરનાર હરેક જંતુ, ઈરાક સુધી જે ઈરાન સુધી વિસ્તરી હતી.
પ્રાણી, પક્ષી, વનસ્પતિ અને પ્રાકૃતિક શક્તિઓને દેવ તરીકે
પૂજ્યા છે. કેવી ભેળી અને વિવેકી પ્રજા ! પિતાને મદદ (૪) ઈ.સ. પૂ. ૧૭૬૬ થી ઈ.સ. પૂ. ૧૨૯૭ સુધી : --આંગ-હો અને યાંગ-સે-ક્યાંગ નદી વચ્ચેના ખીણ
કરનારનું ઋણ કદી ભૂલી નથી. મિસરના પહેલા દે પ્રકૃતિ
માંથી બહાર આવ્યા. સર્જનના દેવ આતુમ તેના પ્રદેશમાં ઊપસેલી પ્રાચીન સંસ્કૃતિ.
પુત્ર શુ (હવા) અને પુત્રી તેફનુત (ભેજ) હતા. તે વિશ્વનો ખીણ પ્રદેશ કોઈ જગ્યાએ ૨ કિલોમીટર
બન્નેથી થયા ગેબ (પૃથ્વી) અને પુત્રી નુત ( આકાશ). પહોળો છે તે કઈ જગ્યાએ વધુમાં વધુ ૨૦ કિલોમીટર પહોળો
આ ચારે દેવ પ્રકૃતિના સ્વરૂપમાંથી થયા. ગેલ અને છે, જેમાં એબીસિનિયન પર્વત ઉપરથી ખેંચાઈને આવતો
નુતનાં ચાર બાળકે ઓસિરીસ (પુત્ર) અને આઈસીસ કાંપ એ પ્રદેશને ફળદ્રુપ બનાવતે રહે છે. તે પ્રદેશમાં
(પુત્રી) તેનાથી થયો હરસ (સૂર્ય). તેના ભાઈ સેટ મિસરવાસીઓ ખેતી કરતા અને ચારે તરફથી સલામત અને બહેન નેફથી તેઓની ઈર્ષ્યા કરતાં અને તેણે હાઈ વિકાસ પામ્યા.
ઓલિરીસને મારી અને નાઈલમાં ફેંકી દીધા. આઇસીસે ખીણ પ્રદેશની પૂર્વ તરફ નબિયન રણ અને પશ્ચિમે તેને બહાર કાઢવા એટલે સેટે તેના ૧૪ ટૂકડા કરી નાશ પણ લિબિયાનો રણ પ્રદેશ આવેલો છે. દક્ષિમાં પણ કર્યો. ફરી આઈસીસે તેને જોડી પોતાના સતીત્વથી
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005147 |
| Book Title | Vishwani Asmita Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Yogesh Advertising Service Bhavnagar |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1316 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 59 MB |