________________
૩૧૦
વિશ્વની અરિમતા વિસ્તારમાં જે કુંવારી છોકરી પોતાને મેળવવા પ્રયત્ન સુમાત્રામાં લગ્નવેળાએ પતિ પોતાની નવવધુ કરતા યુવકને પિતાને હાથે ગૂંથેલી ટોપી ભેટમાં આપે આગળ નૃત્ય કરે છે. તે વખતે નવવધૂ વરરાજા પર તો સમજવું કે લગ્નની લીલી ઝંડી મળી ગઈ છે. ચોખાના દાણા ફેકે છે જેનો અર્થ =
પિતાને ઘણાં સંતાનોની પ્રાપ્તિ થશે. યુગોસ્લાવિયાના ક્રાંટિયા પ્રાંતમાં લગ્ન વખતે પતિ નવવધૂને કાન ખેંચે છે.
સુમાત્રાની “રિનીગ” જાતિમાં જ્યારે લગ્ન થવાનાં
હોય છે ત્યારે તેઓ પિતાનાં બાળકોનાં નાકને દબાવી કુમાનિયામાં જે ઘરના બારણે કુલ દોરેલું હોય તો દબાવીને ચપટાં તથા કાનને ખેંચી ખેંચી લાંબા કરે છે. તે કુંવારા યુવકો માટે અગત્યનું ગણાય છે, કેમકે આ
લનપૂર્વે કન્યાપક્ષ સગાસંબંધીઓને ત્રણ દિવસ સુધી ફલનો અર્થ એવો થાય છે કે આ ઘરની છોકરી હવે
જમાડે છે. ત્રીજા દિવસની રાતે આનંદવિધિ થાય છે પાંગરીને પરણાવવા લાયક થઈ છે.
જે વખતે કન્યાની હજામત થાય છે. પછી લગ્નમંડપમાં સર્લિયામાં લગ્નન વખતે નવદંપતી ભેગાં જમે છે.
લેવાય છે. સ્વીડનમાં લગ્નવેળાએ પિતાના પતિને કન્યા તરફથી
હંગેરી- અહીં છૂટાછેડાના બનાવો વધતા જતા એક પહેરણ ભેટ મોકલવામાં આવે છે એટલું જ નહિ
હોવાથી સરકારે એ કાયદો ઘડવો છે કે નવદંપતી આ પુરુષનું મૃત્યુ થાય ત્યારે વળી આ જ પહેરણું
બનવા માગનાર યુવક-યુવતીએ પોતાના લગ્ન અંગે એક પહેરાવીને તેને દફનાવવામાં આવે છે.
માસ વિચાર કરે તથા લગ્ન અને કૌટુંબિક જીવન અંગે
સલાહ તથા માર્ગદર્શન આપનારી સમિતિ સમક્ષ હાજર શ્કેટલેન્ડમાં લગ્ન સમારંભ પૂરો થયા પછી કન્યાની થઈને માહિતી મેળવવી જેથી લગ્ન વિચ્છેદના બનાવે માતા તેને પિતાની બાથમાં જકડી રાખે છે. પતિએ તેને બનતા રોકી શકાય. પિતાની શક્તિ-બળથી છોડાવી જવાની હોય છે. જો કે પ્રાચીન સમયમાં ત્યાં પણ અપહરણ કરવાનો રિવાજ જુદી જુદી જાતિઓની દષ્ટિએ લગ્નપ્રથાની કેટલીક હતો. ત્યાં જમાઈને પોંખવાની રીત પણ વિચિત્ર છે. વિશેષતાઓ અહીં રજૂ કરી શકાય. માંડવે જમાઈ પધારે કે તરત જ મીઠું ભરેલી રકાબી જમાઈના માથા પર પછાડી તેને તોડી નખાય છે.
એસ્કીમો લેક:- આ જાતિમાં માતાપિતા દ્વારા
વરકન્યાનાં લગ્ન થાય છે છતાં લગ્નબાદ બંને જુદા વસવા સામોઆ ટાપુ- દણા છૂંદાવ્યાં ન હોય તો અહી જાય છે. અહીં બહુપત્નીત્વને રિવાજ છે, પણ જે યુવક લગ્ન કરી શકતા નથી.
મુખ્ય સ્ત્રી હોય તેને સારી રીતે રાખવામાં આવે છે.
સાયપ્રસ - લગ્નક્રિયા પાદરી દ્વારા થાય છે, તે ખ્રિસ્તીઓ:- લગ્ન કરવા માટે પુરુષ અને સ્ત્રી નવદંપતી સમક્ષ – “Love and Obey” ચાહો અને દેવળમાં જાય છે જ્યાં તેમને પિપ “વર-વધૂ”નું સંબોધન આજ્ઞા માને – લે ત્યારે વરરાજા પોતાના પગથી કરે છે, કેટલાક ઠેકાણે પાડાના શિંગડાની રચેલી કમાનકન્યાના પગના અંગૂઠાને કચડે છે ત્યારે લગ્નક્રિયા પૂરી માંથી નવદંપતીને તેના મિત્રો પસાર કરાવે છે જેની થયેલી મનાય છે.
પાછળ એવી માન્યતા છે કે આવી રીતે પસાર થનાર સિરિયામાં નવવધૂ તરફથી પતિને ખંજર ભેટ પર આફત આવતી નથી. લશ્કરી અફસરનાં લગ્ન વખતે અપાય છે. આ રિવાજ ડયુઈટ લોકોમાં હોય છે, ભય તેના મિત્રો તલવારોની કમાન બનાવીને આ જ હેતુ સામે પતિ ખંજર દ્વારા રક્ષણ કરી શકે એ તેનો હેતુ છે. માટે તેમાંથી યુવકને પસાર કરાવરાવે છે,
સિસલી – પુરુષને અપહરણ કરવાનો અધિકાર જીસી લોકે - પેન અને પિટુગલમાં રહેતા છે. કઇ પુરુષ કેઈ કન્યાને પરણવા માગતો હોય અને જીપ્સીઓમાં જે નવદંપતી મધુરજની માણવા નીકળતું કદાચ એના સાથે લગ્ન ન થઈ શકે એમ હોય ત્યારે હોય અને વાવાઝોડું શરૂ થાય છે તેને સારાં શુકન અપહરણ થઈ શકે, આ અધિકાર સ્ત્રીને નથી. તરીકે લેખાય છે. લગ્ન વખતે આવેલા દરેક મહેમાન
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org