________________
સંદર્ભગ્રંથ ભાગ-૨
૩૦૫
ન્યૂગિની પ્રદેશમાં કીડીથી ભરેલા કોથળામાં વરરાજાને છાનેમાને પહેચીને એક લાકડીથી જગાડે છે. જે આ પૂરી દેવાય છે પરંતુ તેની પાસે છરી રાખવા દેવામાં યુવતી પણ તયાર હોય તે હકારના પ્રતીક તરીકે ઝાડની આવે છે જેની મદદથી કોથળે કાડી-તોડીને તે બહાર નાનકડી ડાળી ધરે છે. આ પ્રસંગે માબાપ કે કુટુંબીજને નીકળે એટલે કન્યા તેના ગળામાં વરમાળાનું આરોપણ જાગતાં હોય તે પણ “ચૂપ રહે છે કારણ કે ત્યાં આવી કરે છે. કેટલાક આદિવાસીઓમાં એક ઉત્સવ વખતે પ્રથા જ પ્રવર્તે છે. ઉપર કહ્યું તે પ્રમાણે જે યુવતી વિવાહ યોગ્ય કન્યા હાથમાં સોપારી લઈને નૃત્ય કરે સંમત હોય તે બંને જણ જંગલમાં છૂપા રહેવા ભાગી છે અને તે વખતે પોતાના મનપસંદ યુવક પર સોપારી જાય છે. યુવતીને પહેલું બાળક જન્મે તો આ અજ્ઞાત ફેકે ત્યારથી લગ્નની વાતચીતનો પ્રારંભ થાય છે, તે પછીના વાસ પૂરો થયો ગણાય. પરંતુ ધારો કે પ્રથમ બાળજન્મ વર્ષે આ જ ઉત્સવમાં લગ્ન આટોપાય છે.
પહેલાં જ આ યુવક પકડાઈ જાય તો ? યુવકને યુવતી
- પક્ષવાળા “મેથીપાક” ચખાડીને ભગાડી દે છે, પરંતુ વળી આફ્રિકાની કેટલીક જાતિમાં કન્યાના પિસા
ફરી આ રીતે જે યુવક પેલી યુવતીને ભગાડી જાય તે તેના પિતાને પ્રાપ્ત થાય છે. આથી કુંવારી પુત્રી પર
પછી વાંધો લઈ શકાતું નથી.. ત્યાં પિતા ધિરાણ પણ મેળવી શકે છે. કેટલીક જગ્યાએ લગ્નવિધિ ચાલુ હોય ત્યારે પરણતી કન્યાની સખીએ અહીંની એક જંગલી જાતિમાં તો પતિ બનનારા વહુને પાછળથી માર્યા કરે છે.
યુવક પાસે સહનશીલતાની અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે
અને તેની કટીના પ્રતીક તરીકે પતિ બનનારા યુવકે મધ્ય આફ્રિકામાં એક આદિવાસી જાતિમાં પુરુષ,
બળબળતા તાપમાં, ભૂખ્યા પેટે, લગ્ન પહેલાં લાગલાગટ પિતાની પત્નીનું મૃત્યુ થતાં પોતાની નાની સાળીને પરણી
પંદર દિવસ સુધી “તપશ્ચર્યા” કરીને લગ્નની લાયકાત શકે છે. નાની સાળી માટે આવાં લગ્ન ફરજિયાત છે.
મેળવવી પડે છે. ઈજિપ્તમાં લગ્નવિધિ પૂર્ણ ન થાય ત્યાં સુધી નવ
બીજી એક જંગલી જાતિના લગ્ન સંબંધી રિવાજ દંપતી એકબીજાને જોઈ શકતાં નથી.
પણ નોંધવા જેવું છે. એક કન્યા માટે અનેક મુરતિયા ઈઅસમો ટાપુ - જાપાનની ઉત્તરે આવેલા આ ટાપુના
ઉમેદવારે હાજર રહે છે તે વખતે કન્યાના લગ્નની રહેવાસીઓ “આઈનોસ” નામે ઓળખાય છે. ત્યાં વ્યવસ્થા જાદુગર એવી રીતે કરે છે કે તેના માતાપિતાને વિચિત્ર રિવાજ એ છે કે તેઓનાં પિતાની સગી બહેન જાદુગર મૂછમાં નાખી દે છે. તે દરમ્યાન જુદા જુદા સાથે લગ્ન થઈ શકે છે. આની પાછળ તેમની માન્યતા ઉમેદવાર લેઢાની સળીથી કન્યાને સપર્શ કરે છે અને એ છે કે ધરતીની ઉત્પત્તિ વખતે જે સંસારની રચના તેમાંથી કોઈ એકની પસંદગી કન્યા કરે છે. પછી વર-વહ થઈ તે સગા ભાઈ–બહેનની મદદથી જ થઈ હતી ને ? બને જંગલમાં નાસી જાય છે. મૂચ્છમાંથી ઊઠેલા કન્યાનાં
માબાપ આ નવદંપતીની શોધમાં નીકળે છે, પરંતુ તેમણે ઇટાલી - ઈટાલિયન યુવતી સાથે લગ્ન કરવા માટે તે પ્રથમ બાળકને જન્મ ન થાય ત્યાં સુધી અજ્ઞાતવાસ ઈટાલીને ઓછામાં ઓછો અર્ધા વર્ષનો વસવાટ જરૂરી છે. ભેગવવો પડે છે. ઈટાલીમાં પ્રેમી જે કન્યાને પરણવા માગતો હોય તેને ફૂલનું ડું મોકલે છે. જે કન્યા આ ફંડું કરમાવા ન
કૂહા ટાપુ- લગ્ન વખતે નવદંપતીના મિત્રો બનેના દે તો પુરુષને માટે લગ્નને સંકેત મળી ગયો સમજવો! ઘર વચ્ચેના રસ્તા પર સૂઈ જાય છે અને કન્યા તેમનાં
શરીર પર ચાલીને લગ્નવિધિ માટે પતિગૃહે પહોંચી ઇંગ્લેંડ ને ઉત્તર તરફનાં ગામડાંઓમાં લગ્નના દિવસે જાય છે. કન્યા આંસુ પાડે તે શુકનવંતાં ગણાય છે. કારણ કે
કેરિયામાં લગ્નના દિવસે કન્યાએ સંપૂર્ણ મૌન ત્યાં જૂના સમયથી એવી માન્યતા ચાલે છે કે લગ્નના
ધારણ કરવાનું હોય છે. બીજે પણ એક પ્રચલિત રિવાજ દિવસે સારેલાં આંસુ લગ્નજીવનને સુખી બનાવે છે.
છે તે પ્રમાણે લગ્ન પૂરાં ન થાય ત્યાં સુધી પત્નીએ ઑસ્ટ્રેલિયામાં કઈ પ્રેમી યુવકને લગ્ન કરવું હોય પતિનું મોઢું જોવાનું હોતું નથી. જાણતાં-અજાણતાં પણ ત્યારે પોતે જે યુવતીને ચાહતો હોય તેના ઘેર રાત્રે પત્નીથી મુખદર્શન ન થઈ જાય એ માટે કન્યાની આંખો
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org