________________
૩૦૪
વિશ્વની અરિમતા
પરંતુ આ તે લનના પ્રકારની વાત થઈ. અત્યારના શાકમાં તેલ વધુ નાખે તે શોખીન, શાક દાઝી જાય તે કોઈ પણ લનની વાત કરીએ તો ઉપરના કેઈક પ્રકારો. ભાન વિનાની ગણવામાં આવે છે. માં તેનો અંશતઃ પણ સમાવેશ થવાને જ, પરંતુ આ
વળી કઈ પુરુષ કેઈ સ્ત્રીને પસંદ કરે તે પછી લેખમાં તે દેશવિદેશની લગ્નપ્રથાને ઉલેખ કરવાનો છે.
પુરુષે તે સ્ત્રીના પિતાને એક લીલી નાની ડાળી લઈને વાસ્તવમાં જોઈએ તે દેશ, સમય, ધર્મ, કેમ, રીતરિવાજે
રજા લેવા મળવું પડે છે. તે વખતે પુરુષ બોલે છે કે, નું વૈવિધ્ય, કાયદા – કાનૂન વગેરે બદલાતાં આવી
“હે ભાગ્યશાળી, તમારી પુત્રીનાં મારી સાથે લગ્ન કરો.” લગ્નપ્રથાઓમાં પણ ફેરફાર જોવા મળે તે સ્વાભાવિક છે.
' જે કન્યાને પિતા આ લગ્નને કબૂલ રાખવાનું હોય તે દાખલા તરીકે, જાપાનમાં હવે લગ્ન કરવા ખાનગી જાસૂસે- 5
તે ભાવિ જમાઈના હાથમાંથી પેલી ડાળી પિતાના હાથમાં ની મદદ લેવાય છે. અમુક દેશોમાં દહેજ ઉપર પ્રતિ
લઈ, હલાવીને કહેશે કે- “ આ ડાળીને મારી પુત્રીની બંધ આવી ગયા છે. ભારતના ટોટાપારા પ્રદેશની ટોટો
માનીને હું પાછી તમને આપું છું.” આ ક્રિયા વખતે કન્યાઓએ નિષેધ અને બહિષ્કારની બીક હોવા છતાં
જે પુત્રી તે વખતે હાજર હોય તે તેનો પિતા, જમાઈને દેશના વિવિધ ભાગોના યુવકે જેડે લગ્ન કરેલાં છે –
આ કન્યા લઈ જવા સંમતિ આપે છે. એટલે અહીં દર્શાવેલી પ્રથાઓને ચુસ્તપણે અમલ ન પણ જોવા મળે. આ સંકલિત લેખ તૈયાર કરવામાં જ્ઞાતિ- જ્યારે કન્યા પરણીને શ્વસુરગૃહે આવે ત્યારે તેણે એના ઇતિહાસ, પ્રવાસવર્ણનો, સમાજશાસ્ત્રના સંદર્ભ. બારસાખ પર લટની કણેકનો પિંડે ચટાડવો પડે છે. પસ્તકો દા જાદા સામયિકો અને વર્તમાનપત્રમાં આવેલી બારસાખ પર આ પિંડો સારી રીતે ચોંટી જાય તો નોંધનો ઠીક ઠીક ઉપયોગ થયો છે જેની લાંબી નામા. બંનેનું લગ્નજીવન સુખી અને ઊખડીને હૈયે પડે તો વલિમાં વાચકને રસ ન પણ પડે. એટલે અહી તેમના લગ્નજીવન અપશુકનિયાળ નીવડશે એમ માનવામાં આવે ઋણસ્વીકાર કરીને આગળ વધવું રહ્યું.
છે. અમુક આરબ કુટુંબોમાં તે વરરાજા નવોઢાને તેના
ગાલ પર બંને પક્ષના નજીકનાં સગાંઓની હાજરી વચ્ચે અમેરિકામાં નવદંપતી પર રંગબેરંગી કાગળના તમા મારે છે જેને તાળીઓના ગગડાટથી વધાવી અસંખ્ય ટુકડાઓ ફેંકવામાં આવે છે.
લેવાય છે.
અમેરિકાના જ પેનિસિલવાનિયાના લોકોમાં પ્રવર્તતા
આફ્રિકા- નાઈજીરિયાના ઈશાન રાજ્યમાં મનપસંદ એક રિવાજ પ્રમાણે લગ્ન કરેલ કેઈ પુરુષ સ્વગૃહ છેડી લગ્ન માટે કુંવારા યુવક-યુવતીઓ મનગમતો સાથી ત્રણ અઠવાડિયાં કરતાં વધુ સમય બહારગામ રહે તો મેળવવા હાથોહાથના કુસ્તીને જંગ ખેલે છે, ત્યાં આ તેની પત્ની બીજું લગ્ન કરી શકે છે.
માટે દર વર્ષે ઉતસવ નક્કી થાય છે. દક્ષિણ અમેરિકાના બીજા એક પ્રાંતમાં કોઈ છોકરી
આફ્રિકામાં કેટલેક સ્થળે વરરાજા પાડા પર બેસીને પિતે માને કે તે લગ્ન અવસ્થાને યોગ્ય થઈ ગઈ છે. પરણવા નીકળે છે. ત્યારે ચાબુકથી તેને મારવામાં આવે છે અને ઉત્સવ
અહીંની “કાફર” જાતિમાં પસંદગીની સત્તા કુંવારી ઊજવાય છે, તે પહેલાં ચાર દિવસ સુધી ઘરના મધ્ય- કન્યાના હાથમાં હોય છે. પૂર્વ આફ્રિકામાં લગ્ન વેળાએ ભાગ ઉપર ચટાઈ પાથરીને તેને બેસાડાય છે, ભોજનમાં ધર્મગુરુ હાજર રહે છે અને તે વખતે અનિદેવને સાક્ષી માત્ર રોટલીના ટુકડા જ અપાય છે.
તરીકે રાખવામાં આવે છે, જો કે આ પહેલાં કન્યા
મોઢામાં દૂધ ભરી તેનો કે ગળે વરરાજા પર ફેંકે છે. અરબસ્તાનમાં કન્યા જોતી વખતે કન્યા કઈ રીતે
આ રિવાજ ત્યાંની “બહુમા” જાતિમાં પ્રવર્તે છે. અટાટાની છાલ ઉખાડે છે, બટાટા સુધારે છે અને તેનું શાક કઈ રીતે બનાવે છે એ ખાસ જોવાતું. દા.ત. આફ્રિકાની “ઝવુ કેમમાં લગ્નની રાતે વરરાજાએ બટાટાની છાલ ઉખાડવા છરી ન લીધી માટે, છોકરી નવવધૂના ગાલ પર ત્રણ-ચાર લાફા જેરથી લગાવવાના આળસ છે, બટાટાને એક જ વખત પાણીથી સાફ કરે હોય છે. સ્ત્રીના જે બે ત્રણ દાંત ન તૂટે તો પુરુષ કૌવત તો છોકરી ગંદી છે અને બટાટાં મોટાં સુધારે તો ઉડાઉ, કે ખમીર વગરને ગણાય છે.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org