________________
વિશ્વની અમિતા
કે પછી અવકાશમાં રહેલા અનેક નિહારિકાઓમાંના એકાદ સંશોધન થાય છે. મનુષ્યમાં જેમ જેમ નવા રે સવિશ્વને વિસ્ફોટ થતાં આપણું આજનું વિશ્વ બન્યું દેખાતા જાય છે તેમ પંચેન્દ્રિયના સુખ માટે કેટલાય તે વિષે છેલલામાં છેલ્લી માહિતી એકત્ર કરવા અબજે જીવોને રિબાવી રિબાવીને અખતરાઓ થાય છે. હાર્ટ ડોલરને ખર્ચે વિકસિત દેશે કરી રહ્યા છે. આકાશગંગા ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવાના, પ્લાસ્ટિક સર્જરીના, કિડનીના પ્રત્યાશું છે ? તેમાં કેટલા સૂર્યો છે ? તેને ગૃહપરિવાર કે રોષણના પ્રાગ ૫૨ પ્રાગે થતા રહ્યા છે....પણ માનવીના છે ? ચંદ્ર-ખડકો કેવા છે? તેની રજમાંથી કયાં તો દુઃખ અને દર્દીને જાણે કેઈ અંત જ નથી દેખાતો પ્રાપ્ત થાય છે? શુક, મંગળ, શનિ આ બધામાં કોઈપણ
કમને સિદ્ધાંત પ્રકારનું જીવન છે કે નહિ ? ગ્રહો ઉપર કયા વાયુઓ છે ? ત્યાં જ છે કે નહિ? તેમાં કેઈપણ કાળે જીવન દુનિયાની સર્વોપરી બળવાન સત્તા જે કોઈ હોય તે હતું કે નહિ? ઇત્યાદિ રહસ્યને પાર પામવા માટે તે કમસત્તા બળવાન છે. અને તેથી જ વિ. ઓટો વૈજ્ઞાનિકોની ટીમ રાત ને દિવસ કામે લાગી ગઈ છે. અને સવિશેષ જન ફિલોસોફી કર્મના સિદ્ધાંતનુ' ગૌરવ કેટલાયે રહસ્ય ખૂલવાની રાહ જોઈને બેઠાં છે. કેટલાંક ઊંચા અવાજે સંભળાવે છે. કોઈને દુઃખ આપીને, દર્દ રહસ્ય ખૂલી પણ ગયાં છે.
આપીને તમે સુખી શી રીતે બની શકે ? બાવળ વાવીએ આ વેજ્ઞાનિકે એ સ્કાયલેબ બનાવવા માંડી છે.
અને આશા આમ્રફળની રાખીએ એ કેમ બને? કર્મો જ તેમાંની એકાદ સ્કાયલેબ થોડા સમય પહેલાં સમુદ્ર ઉપર
ભવબંધનનું કારણ છે. કર્મનાં બંધન સૌએ ભોગવ્યા તૂટી પડી ત્યારે તેણે વિશ્વભરમાં જે ભય-થથરાટ અને
વગર છૂટકે જ નથી. કર્મોએ કેઈને પણ છેડયા નથી. શંકાના વિવિધ વમળો જગાવ્યા હતા તે યાદ કરવા
અરે કૃષ્ણને કે શ્રી રામને પણ છેડક્યા નથી. તીર્થંકર જેવા છે.
થતાં પહેલાં બધાં જ કર્મો અનાયાસ જોગવી લેવા જ પડે
છે. કર્મો કદી કોઈને છોડવાના નથી તે પછી જૈન દર્શનની સમુદ્રમાં નગરનિર્માણ
માન્યતા છે કે નવાં કર્મો બાંધવાં નહિ અને પૂર્વ કર્મો
ખપાવી દેવા. દેવો કે ઈન્દ્રની અંદર પણ અવધિજ્ઞાન ભૌતિક વિશ્વની શોધખોળ સાથે સમુદ્રના પેટાળમાં
છે. અનંત જ્ઞાન, અનંત દર્શન અને અનંત ચારિત્ર્યની હવે નગર બનાવવાનું વિચારાઈ રહ્યું છે. આ નગરો
પ્રાપ્તિ વિના પરમ સુખ કેવું? પરમપદ કેવું? કેટલી ઊંડાઈએ બનાવવાં, તે શેમાંથી બનાવવાં, તેમાં પૃથ્વીનું જ વાતાવરણ કઈ રીતે રાખવું, સમુદ્રતળના આ વિશ્વની ઉત્પત્તિ વિશે વિચાર રહેવાસીઓની બધી જ જરૂરિયાત, ચીજવસ્તુઓ, રસ્તાઓ,
આ કર્મના સિદ્ધાંતની વિચારણામાંથી જ વિશ્વ કયારે મકાનો, વિદ્યુત પુરવઠે, ભાત ભાતનાં સાધને, તેઓ પૃથ્વી ઉપર રહેતાં પોતાના સ્વજનેને સંપર્ક શી રીતે
જગ્યું, તેનો અંત હોય કે નહિ? વિશ્વ ખરેખર છે કે
આભાસ છે, તેની વિચારણું પણ બધાં જ દશનેએ કરી શકે? તેમનાં નગર ઉપર સમુદ્રનાં પાણીનું દબાણ
પોતપોતાની રીતે કરી છે. કેમ અસર ન કરે, આ બધી જ બાબતો વિચારાઈ રહી છે.
પથ્વીના પેટાળમાં પરિવર્તન આવી શકે કે નહિ? જનદર્શન સહિતના અન્ય કેટલાંક દશને સંસારઆવે તો કયારે આવે ? આપણુને તેની જાણ કઈ પ્રવાહને અનાદિ નિત્ય માને છે. સંસારપ્રવાહ કર્મના આંદોલનમાપક યંત્ર વડે થઈ શકે ખરી ? વિજ્ઞાનનાં બળે ચાલ્યા જ કરે છે, ચાલ્યા જ કરવાનું છે તેથી આ બધાં ક્ષેત્રોનો અભ્યાસ અને તેની રોજરોજની જગત અસત્ય છે કે સત્ય છે. એની વૈષ્ણવાચાર્યો, શાક્ત, માહિતીથી આપણે અજ્ઞાત રહેવું હવે પાલવે તેમ નથી. વેદાંતીઓ અને સુગતોએ ચર્ચા કરી છે.
ઔષધિવિજ્ઞાન
અનેકાંતવાદ
ઓષધિવિજ્ઞાન વળી રાજ નવી નવી દવાઓ ઇજેકશન આ બધામાં પણ જૈનદર્શને તદ્દન વિશિષ્ટ વાત ટેલેટસ વિચારે છે, પ્રગો થાય છે, કે કેટલાયે દેડકાઓ, અનેકાંતવાદની કરી છે. કોઈપણ સત્ય, ભલે તેને માટે ગમે પ્રાણીઓ. વાનરોને રિબાવી રિબાવીને ભારે હિંસાત્મક તેવો આગ્રહ સેવતા હો, તે છેવટનું જ સત્ય હોઈ શકે
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org