Page Text
________________
સંદર્ભગ્રંથ ભાગ-૨
૧૧૩
ચીની પ્રજાની સરંક્ષણ વિશેની સૂઝ આ દીવાલમાં પહોળો હતે. મંદિરનાં બાહ્ય લક્ષણોમાં તેના ચપટી પ્રદર્શિત થાય છે.
ઘાટના (fluted) ખંભે ખાસ નોંધપાત્ર છે. ૩૪ ફટ
૩ ઇંચ ઊંચા સ્તંભ તેની કુંભીએ છ ફૂટ – બે ઇંચ એથેન્સનું પાથેન (Parthenon) નું મંદિર
વ્યાસ ધરાવે છે. ખૂણામાંના સ્તંભે સહેજ વધુ – ૧૩ઈચ પ્રાચીન ગ્રીસ પ્રત્યેક રીતે અચંબે પમાડી દે તેવું વ્યાસ ધરાવે છે. સ્તંભ પર ૧૧ ફૂટ ઊંચી છતનું મહાન હતું. ચીકને ઊંડી કળાસૂઝ કુદરતની ખાસ બાંધકામ છે, જેમાં પીઢ (architrave) શિલ્પપંક્તિઓ બક્ષિસ રૂપે મળી હતી. સર રેજિનાલ્ડ લૂમફિદડ લખે (Frieze) અને કેનિસ (Cornice) આવેલાં છે. પેડિછે, “ગ્રીકોએ એવું લયબદ્ધ સ્થાપત્ય નિર્માણ કર્યું જેમાં મેસ( Pediments)નું નમણું 193 અંશ જેટલું છે. સમગ્રની સાથે પ્રત્યેક અંશ નિશ્ચિત અને નોંધપાત્ર પાંચમી કે છઠ્ઠી સદીમાં આ મંદિર બાયઝેન્ટાઈન ચર્ચમાં
તું હતું, જેથી કરી એની વિનષ્ટ દશામાં પણ ફેરવવામાં આવ્યું હતું અને પૂર્વ દિશાએ તેનો એક આ મહાન સ્થાપત્યના એક મહાન કાવ્યને દૂરનિવર છેડો ચાપાકાર (Apse) કરવામાં આવ્યો હતે. ઈ.સ. પ્રભાવ પાડે છે જેની અંદર વિગત ગમે તેટલી સુંદર ૧૨૦૪માં એથેન્સના કેન્કિશ ડયુકના સમય દરમ્યાન હોય તો એ સમગ્રની વિભાવનાત્મક એકતા આગળ ગૌણ લેટીન ચર્ચ તરીકે તેને ઉપયોગ થતો. ઈ.સ. ૧૪૫૮માં બની રહે છે.” ગ્રીક સ્થાપત્યનાં આ લક્ષણે એથેન્સના તે સૂકી મસિજદમાં પરિવર્તન પામ્યું. ૧૬૮૭માં જ્યારે પાથેનોનના મંદિરમાં સાચે જ ઝિલાયાં છે.
વેનેટિયન્સ એથેન્સને કબજે લીધે ત્યારે તેને ઘણું એથેન્સના કિલ્લા ઉપર એથેનાના મંદિરની દક્ષિણે ઘણાં શિ બ્રિટિશ મ્યુઝિયમમાં લઈ જવામાં આવ્યાં.
નુકસાન પહોંચ્યું હતું. ઈ.સ. ૧૮૦૧-૦૩માં તેમાંનાં દિશાએ આ ભવ્ય મંદિર બાંધવામાં આવ્યું છે. આ
ઈ.સ. ૧૮૯૪ના ધરતીકંપના લીધે તે ઘણું જ ખંડિત મંદિરના સ્થપતિ ઈટીનસ અને કેલીકેટસ હતા જ્યારે
થયું. ઈ.સ. ૧૯૨૧-૨૯ દરમ્યાન તેના વેરવિખેર ટુકડાફિડિયાસ મંદિરને મુખ્ય શિપી હતો. મંદિરને કુલ :
૩૧ ઓ ભેગા કરીને ઉત્તર દિશા તરફના ભાગને ફરી વિસ્તાર ૧૦૧ ફુટ ૪ ઇંચ ૪ ૨૨૮ ફુટ હતા. લંબાઈ
ગોઠવવામાં આવ્યો. હાલમાં માત્ર તેની અંદર કેટલોક પહોળાઈનું તેનું પ્રમાણ ૪૬ ૯ હતું. પૂર્વ દિશાભિમુખ
જ ભાગ જળવાઈ રહેવા પામ્યો છે. તેના મુખ્ય પ્રવેશમાં થઈને મુખ્યમંડ૫(Naos)માં જઈ શકાય છે. આ મુખ્યમંડ૫ હેકાટે પેડોન તરીકે રેમનું કૉલેઝિયમ ઓળખાય છે. પશ્ચિમ ખૂણે એથેના પાથેનસનું પ્રસિદ્ધ
રોમના સ્થાપત્યના સંબંધમાં રશફોર્થ લખે છે, શિલ્પ આવેલું છે. આ શિલ્પ ફિડિયાસની સર્વોત્તમ
મહાન બિનસાંપ્રદાયિક સ્થાપત્ય રચવામાં રોમ સર્વ કતિ ગણાય છે. સુવર્ણ અને હાથીદાંત વડે બનેલું આ પ્રથમ હતું એમ કહેવામાં ભાગ્યે જ અતિશયોક્તિ શિલ્પ તેની પાદપીઠ સાથે ૪૨ ફૂટ ઊંચું છે. મધ્ય લેખાશે.......માનવતાવાદનું સ્થાપત્ય ત્યાં હતું જે મૂલ મંડપની છત સુંદર રીતે અલંકૃત અને ચિત્રિત કરેલી
સ્ત્રોતમાંથી આપણાં બિન સાંપ્રદાયિક જાહેર મકાને છે. મધ્ય મંડપમાં પ્રકાશ લાવવાની શી જના હશે
ફટી નીકળ્યાં છે. રેમન શિલ્પ સ્થાપત્યનાં બે આગળ તે વિશે વિવિધ મત પ્રવર્તે છે. મોટા વિશાળ બેવડા
પડતાં લક્ષણે તરીકે બાંધણીની સંગીનતા અને વિચારની દરવાજા એ જ પ્રકાશ લાવવાનું સાધન હશે. મધ્યમંડપ
ભવ્યતા એ બે ગણાતાં. રેમનું કોલેઝિયમ રોમન સ્થાની પશ્ચિમે પાથેનોનનો ખંડ આવેલ છે. પ્રવેશ ચોકી
પત્યનું ઉત્તમ ઉદાહરણ પૂરું પાડે છે. (Opisthodomos) દ્વારા તેમાં પ્રવેશી શકાતું. પ્રવેશચાકીની છત ચાર આચનિક સ્તર પર ટેકવાયેલી હતી. રામનું કૅલેઝિયમ ફલેવિયન એમ્ફીથિયેટર તરીકે આ મંદિરમાં આયોનિક અને ઓરિક એમ બને જાણીતું છે. વેપાસેયને ઈ.સ. ૭૦માં તેનું બાંધકામ પ્રકારની સ્થાપત્યકીય શિલીઓ જોવા મળે છે. મધ્યમંડપ શરૂ કરાયું હતું અને ડોમિટિયને ઈ.સ. ૮૨માં તે પૂરું અને દેવીના ખંડ વચ્ચેનો ભાગ ચાર ફટ જાડી દીવાલ કરાવ્યું હતું. એકવીસીન અને કેલી અને પર્વતની ટેકરીવડે આવૃત્ત હતો. સમગ્ર મંદિરને ફરતે નવ ફૂટ પહોળો ઓની વચ્ચે આવેલ આ કોલેઝિયમને વિસ્તાર ૬૨ પ્રદક્ષિણાપથ હતો, મુખભાગની સન્મુખે તે ૧૧ ફૂટ ફૂટ ૪ ૫૧૩ ફૂટ છે. તેના દરેક મજલે બહારની બાજુએ
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005147 |
| Book Title | Vishwani Asmita Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Yogesh Advertising Service Bhavnagar |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1316 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 59 MB |