________________
સંદર્ભગ્રંથ ભાગ-૨
૧૧૭૩.
જીવનમાં કાંઈ જ રસ રહ્યો નહિ, પરંતુ ત્રણ નાનાં પ્રમાણિકતા ને સચ્ચાઈના ઉચ્ચ સંસ્કારો જાળવી રાખ્યા. બાળકોને ઉછેરવાની જવાબદારી હતી. એ મોટાં થાય ને પરિણામે પ્રતિષ્ઠા વધી ને ધંધે પણ જાગ્યો. થાળે પડે ત્યાં સુધી ગમે તેમ કરીને પણ જીવી જવાનું
ઈ.સ. ૧૯૫૩માં ડનલેપ રબર કંપનીએ સામેથી હતું.
એજન્સીની ઓફર કરી. નફાનું પ્રમાણ ઓછું પણ વેચાણપરંતુ શ્રી માંધીબેનનો અભ્યાસ એટલે નહા કે નું પ્રમાણ વધારે. આજે મહારાષ્ટ્ર ને માં પ્રદેશમાં એક શિક્ષિકા તરીકે નોકરી કરી જીવન નિર્વાહ નજાવી શકે. વી. એન. મહેતા એન્ડ કું. ને હુ હેલે નંબર છે. છતાં સંકોચને તિલાંજલિ આપી મજૂરી કરીને પણ
શ્રી વૃંદાવનદાસે જાતે કેળવણમાં શકય છતાં આગળ વમાનથી જીવવા એમણે નિ ૧ લીધે. હળવાખાંડવાથી
પ્રગતિ ન કરી. પરંતુ પોતાનાં સંતાનોને એમણે ઉચ્ચ આરંભ કર્યો. ખેતીનાં પરચૂરણ કામ પણ કરવા માંડયાં.
કેળવણી આપવામાં ખાસ લક્ષ આપ્યું છે. એમનાં સદભાગ્યે ગામ વાળાઓની સહાનુભૂતિ હતી. ખેતરમાં
સૌથી મોટા પુત્રી શ્રીમતી ભારતીબેન આયુર્વેદિક ડોકટર સાથે લઈ જાય ને કામ પણ શિખવાડે. નાનું બાળક
છે. મોટા દીકરા શ્રી ભરતકુમાર બી. એસ. સી. (ઓનર્સ) આવ્યું ને વિદાય પણ થઈ ગયું. એને શેક કરવાની
થઈ, ડી. ટેક (પઈ ) થયા છે. બીજી દીકરા શ્રી એમને ફુરસદ પણ નહોતી.
રાજેન્દ્રકુમાર ઈન્ટ૨ સાયન્સ સુધી રાકભ્યાસ કરી પિતાના શ્રી મેઘીબેનને આવાં દારુણું દુઃખ સહન કરવા ધંધામાં જોડાઈ ગયા છે. બીજા પુત્ર શ્રી જિતેન્દ્રકુમાર ઈશ્વરે શક્તિ આપી. અને માતૃસ્વરૂપે તેમને વિકાસ ૧૫૭માં બી. એસ. આઈ. આઈ.ટી (ભારત) ઇ.સ. ૧૯ થયો. એમણે જીવનમાં કદી કોઈ પાસે હાથ લાંબો કર્યો છ૭માં એમ. એ. એસ. સી. (કેનેડા) અને ઈ.સ. ૧૯૭૮ નથી. મહેનત, મજૂરી ને સ્વમાનભેર જીવન ગુજાર્યું છે. માં એમ. એસ. (કુ. એસ. એ.) થઈ કેમિકલ એજિ . ઋતુઋતુનાં કામ મળે. બેકારી પણ વેઠવી પડી. અલંકાર નિયર બન્યા છે ને ચોથા પુત્ર શ્રી ઉપેન્દ્રકુમાર ફર્ટ વેચે પણ દેવું ન કરે. કચ્છના સમયમાં પણ ખાનદાની કલાસમાં એમ. બી. બી. એસ. થઈ એમ. એસ. નો જાળવે.
મુંબઈમાં અભ્યાસ કરે છે. | શ્રી વૃંદાવનદાસ તે વખતે અભ્યાસ કરતા. શાળામાં શ્રી વૃંદાવનદાસમાં પહેલેથી જ કુટુંબના ઉચ્ચ સંસ્કાર રજા હોય ત્યારે માતા સાથે જાય. કામમાં મદદ પણ કરે. હતા. ધાર્મિક વૃત્તિ પણ સારી. સાધુસંતોને સહવાસને નાના બાળક એટલે કામ તો શું કરે ? પરંતુ જનસમાજ ધાર્મિક પુસ્તકોના વાચન પર એમને પ્રથમથી જ પ્રેમ. ને શ્રમજીવીઓ સાથે છેક નાનપણથી જ સંપર્ક થયો. રાત્રે માતા અને અન્ય સચોને પણ ધર્મગ્રંથા વાંચી કામ કરવા પ્રતિ પ્રીતિ થઈ. ઊંચનીચના ભાવના જાગી સંભળાવે. ભક્તિભાવ પણ ઊંડો. તેથી સાંસારિક ઉદા જ નહિ. શ્રમને મહિમા સમજાય, પરિણામે આજે સીનતા ને વૈરાગ્યભાવના પણ આવી ગયેલી. કોઈ પણ કામ કરતાં એમને સંકેચ થતું નથી.
શ્રી વૃદાવનદાસ અભ્યાસમાં ચબરાક હતા. શાળામાં ઈ.સ. ૧૯૪૧માં જનની ૬ ઠ્ઠી તારીખે શ્રી વૃંદાવન- પહેલો બીજો નંબર રાખતા. ધાયું" હોત તે અભ્યાસમાં દાસનું શ્રી સૂર્યકાંતા ગોકુલદાસ મેઘજીભાઈ શાહ સાથે એ ઘણી સુંદર પ્રગતિ કરી શક્યા હોત. પરંતુ આર્થિક દાહોદમાં લગ્ન થયું. મેસર્સ ચંદુલાલ ટી. પરીખ તંગ પરિસ્થિતિને લીધે ભણીને આગળ વધવું કે ન વધવું બાસુંદીવાળાની કંપનીમાં છ વર્ષ બ્રાન્ચ મેનેજર તરીક, બધું જ સરખું જણાયું. ઈસ. ૧૯૩૪ માં એ મર્ક નડિયાદવાળા શ્રી કાળીદાસ ફુલાભાઈની કંપનીમાં એકસ- થયા. પછી બરોડાની કોલેજમાં પણ બે વર્ષ ઉત્ન', પિટ વિભાગના જનરલ મેનેજ ૨ તરીકે ચાર વર્ષ એમ મહાત્મા ગાંધીજીની વિચારસરણની પણું દ. ૧૪. સના ખારેક વર્ષ મુંબઈ, જલગાંવ, ધૂળિયા, સિકન્દરાબાદ જીવન પર સારો એ પ્રભાવ પડા, મૂક તેવક શ્રી ઈત્યાદિ સ્થળોએ નોકરી કર્યા બાદ શ્રી વૃંદાવનદાસે અમૃતલાલ વિઠ્ઠલદાસ ઠકકર (ઠક્કરબાપા ના ખેાગી ઈ.સ. ૧૯૪૭ થી પોતાનો સ્વતંત્ર ધંધો શરૂ કર્યો છે. મંત્રી તરીકે ઘણાં વર્ષ કામ કર્યું . હી મિલ જીન, મશીનરીને ધંધે ને લુબ્રીકેટિંગ એઈલ સેવા આપી. દિલ્હી, રાંચી, કટક, નપુર ને અનેક આયાત કરવા માંડયું. ધંધામાં પણ પોતાના ધર્મનીતિ આદિવાસી પ્રદેશની એમણે મુલાકાત લીધી. મુંબઈની
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org