________________
૧૦૦૦
ભારતીય અસ્મિતા
બને વચ્ચે માતાપુત્રની ભાવના જાગી. બ્રાહ્મણી યોગેશ્વરીએ અતના સાક્ષાત્કાર પછી શ્રી રામકૃષ્ણનું માનસ વિસ્તાર દક્ષિણેશ્વરીથી બે માઈલ દૂર આરિયાદરમાં પિતાને વાસ કર્યો. પામ્યું: સર્વ ધર્મને સંપૂર્ણતા પામવાના માર્ગો તરીકે પારખ્યા. રોજ ગદાધર પાસે આવે ને શાસ્ત્રાર્થ કરે ગદાધરનું જીવન એમને ઇસ્વીસન ૧૮૬૬માં એ સુફી સંત ગોવિન્દરાયના સંસર્ગમાં આવ્યા. ચૈતન્ય મહાપ્રભુ જેવું જ લાગ્યું.
એમણે ઈસ્લામ ધર્મ અંગીકાર કર્યો હતો. શ્રી રામકૃષ્ણને ઈરલામ
ધર્મને મર્મ પાળવા દિલ થયું. એમણે “અલાહનું સ્મરણ ગદાધરને અંગે પુષ્કળ દાહ ઉઠતો. નિષ્ણાતો કઈ આંતરિક
કરવા માંડયું. લુંગી પહેરવા માંડી. નમાઝ પણ નિયમીત પઢી. ગરબડ માનતા. પરંતુ યોગીશ્વરીએ સાક્ષાત્કારની તીવ્ર ભાવનાને
હિન્દુ ધર્મની તમામ અસર અળગી કરી. રણ જ દિવસમાં એમણે એનું કારણુ લેખ્યું. શરીર પર ચંદનનો લેપ કરાવ્યો. સુગંધિદાર
ઇસ્લામ ધર્મનું રહસ્ય પણ પારખી લીધું. અતમાં સંપૂર્ણતા પુને હાર પહેરાવ્યો. ત્રણ દિવસમાં પીડા શમી ગઈ.
પ્રાપ્ત કર્યા પછી હિન્દુ મુસ્લીમ એક માર્ગે પ્રભુપદ પ્રાપ્ત કરી શકે છે. બ્રાહ્મણી યોગીશ્વરી હવે ગદાધરને ઈશ્વરનો અવતાર માનવા લાગી. એ હકીકત સિદ્ધ કરવા પણ એ તૈયાર હતી. મથુરાનાથે બે વિદ્યાને સાત વર્ષ પછી શ્રી રામકૃષ્ણ પ્રીસ્તી ધર્મની પણ એવી જ તેડાવ્યા: વૈષ્ણવ સમાજના નેતા શ્રી વિષ્ણચરણ ને બાંકરાપ્રાંતના ઈ. રીતે ચકાસણી કરી. ઈસ્વીસન ૧૮૭૪માં એ શ્રી શંભુશરણુ મલિકના શના શ્રી ગીરીકાન્ત તારકભૂષણ યોગેશ્વરી સાથેની ચર્ચામાં બને સંસર્ગમાં આવ્યા. એમણે શ્રી રામકૃષ્ણને બાયબલ વાંચી વિદ્વાનને સાધકને ખાતરી થઈ કે ગદાધરમાં ઈશ્વરનો અંશ છે. સંભળાવ્યું. શ્રી રામકૃષ્ણને ખ્રિસ્તી ધર્મમાં રસ ઉત્પન્ન થયો.
ખ્રિસ્તી ધર્મ મારફત એમણે કાલીમાતાને સાક્ષાત્કાર કરવા પરંતુ બ્રાહ્મણી તો એમને દૈવી આદેશ આપવા આવી હતી. વિચાર્યું એક દિવસ એ પડોશી ભકતના મકાનના ઝરૂખામાં બેઠા તેથી એ ગદાધરની આધ્યાત્મિક માર્ગદર્શિકા બની. ગદાધરે તંત્ર હતા. એ મકાન પર મેડોનાને ક્રાઈસ્ટની છબી ચિતરેલી હતી. શ્રી સાધના કરી. બ્રાહ્મણીએ તેમને ચોસઠ તંત્ર વિદ્યાના ગ્રંથોને
રામકૃષ્ણ ચિત્ર પર દષ્ટિ સ્થિર કરી. જાણે ચિત્રમાંથી કોઈ જોત અભ્યાસ કરાવ્યું. આ બદ્રજ મુશ્કેલ સાધના હતી આકરી અગ્નિ ઝબકી એના દિલમાં સમાઈ ગઈ. એમના માનસમાંથી હિન્દુ ધર્મ પરીક્ષાઓ પછી ગદાધર અધ્યાત્મવાદની શ્રેષ્ઠ કક્ષાએ પહોંચ્યા. એમની અળગે થઈ ગયો. ખ્રિસ્તી ધર્મ પથરાઈ ગયો ત્રણ દિવસ એ ભાવ વેગ સાધના સંપૂર્ણ થઈ
રહ્યો. ચોથે દિવસે એમને ક્રાઈસ્ટનાં દર્શન થયાં. જાણે એ
પ્રેમમૂર્તિ એમના દેહમાં સમાઈ ગઈ. ત્યારે રામ માન્યું કે દક્ષિણેશ્વર ભકતો ને સંતોનું યાત્રાધામ થઈ પડયું. ગંગાસાગર
જીસસ પણ ઈશ્વરના અવતાર હતા. કે પુરી જતાં સૌ કોઈ ત્યાં રોકાતા. ગદાધર સાથેના એમના મિલનનું ભારે મહત્વ હતું એમની દ્વારા દલિગેશ્વરના સંતો વ્યવહારૂ અધ્યાત્મવાદ ભારતના ખૂણે ખૂણે પ્રસરી ગયો. રજપૂતા
શ્રી બુદ્ધ ભગવાનને તો એ પ્રથમથી જ ઈશ્વરના અવતાર નાના પંડિત નારાયણ સ્વામી અને બર્દવાન દરબારના પંડિત
માનતા. એમના સિદ્ધાંતોને વિદિક જ્ઞાનકાંડમાં કશો જ ફરક નથી. પાચને તારકાલંકાર પણ આકર્ષાઈ આવ્યા ઈસ્વીસન ૧૮૬૪માં
જૈન તીર્થંકર ને શીખ ગુરૂઓ પ્રતિ પણ એમને ઘણો આદર મહાન વૈષ્ણવ જાતધારી દક્ષિણેશ્વર આવ્યા એમને શ્રી રામચંદ્રજીનો
હતો. શીખ ગુરુઓને એ મહારાજા જનકના અવતાર માનતા. સતત સાક્ષાત્કાર હતો એમના સંસર્ગથી ગદાધરને પણ શ્રી રામને
આમ સર્વ ધર્મો એક છે : પ્રભુ પદ પામવાના જુદા જુદા સતત સાક્ષાતકાર થવા લાગ્યો.
માગે છે ત્રણ મહાન વિચારમાલાઓ; દંત, અદ્વૈત ને વિશિષ્ટા ત
માનવ પ્રગતિની ત્રણ કક્ષાએ છે. ગદાધરે ભકિત માણનાં બધાં જ અંગે : શાન્ત, દાસ્ય, સખ્ય, વાત્સલ્ય, ને મધુર અપનાવ્યાં હતાં. ને પ્રત્યેક દારા સાક્ષાત્કાર
મરડાની બિમારીથી શ્રી રામકૃષ્ણ ઘણા નબળા પડી ગયા હતા. સાથે હતો ને વિવિધ પ્રકારના આધ્યાત્મિક, અનુભવ મેળવ્યા
ઇસ્વીસન ૧૮૬૭ના મે મહિનામાં એ કમરપુકુર ગયા. હૃદય ને હતો. ત્યાં સંત તોતાપુરીની દક્ષિણેશ્વરમાં પધરામણી થઈ એ
ભૈરવી પણ એમની સાથે જ હતાં. એમનાં બાલક પની શારદાદેવી પંજાબી હતા ને લુધિયાનાના નાગયોગીએ એમને દીક્ષા આપી
પણ આવી ગયા ત્યારે એમની વય માત્ર ચૌદ વર્ષની હતી. એને હતી. ચાલીસ વર્ષ નર્મદા કિનારે તપશ્ચર્યા કરી એમ નિર્વિકલ્પ
ઘરકામની સંપૂર્ણ તાલીમ મળે એની શ્રી રામકૃષ્ણ કાળજી રાખતા. સમાધિ પ્રાપ્ત કરી હતી. ગંગા સાગર ને પુરીની યાત્રા કરી એ
શારદાદેવી એમને ઈષ્ટદેવ ગણી પૂજતાં. છ સાત મહિનામાં તબિયત દક્ષિણેશ્વર આવ્યા.
સુધરી એટલે શ્રી રામકૃષ્ણ દક્ષિણેશ્વર પાછા ફર્યા. ચાર વર્ષ પછી
1 31 2 - સંત તોતાપુરી પાસે ગદાધરે સંન્યરતની દીક્ષા લીધી ને અત ઈસ્વીસન ૧૮૭૨ માં શ્રી શારદાદેવી પણ ત્યાં પહોંચી ગયો. શ્રી ચંદ્રવેદાન્તનો અભ્યાસ કર્યો. એક સ્થળે ત્રણ દિવસ ન રોકાનાર સંત દેવી સાથે ગંગાકિનારે રહ્યાં. પતિ તરીકેનાં સર્વ કર્તવ્ય બજાવતાં તોતાપુરી દક્ષિણેશ્વરમાં અગિયાર માસ રોકાયા ગદાધરને શ્રી રામકૃષ્ણ શ્રી રામકૃષ્ણ શારદાદેવીને વિવિધ પ્રકારની તાલીમ આપી. ઇસ્વીસન
પણ બ્રહ્મ ને શકિત ને એક ઈશ્વરનાં બે સ્વરૂપ ૧૮૭૨ના મેની પૂર્ણિમાએ શ્રી રામકૃષ્ણ શારદાદેવીને કાલીમાતાને તરીકે પ્રમાણતા થયા. સંત તોતાપુરીની વિદાય પછી શ્રી રામકૃષ્ણ સ્થાને સ્થાપી શેડવી પૂજા કરી ને એમને માતાછ કરી સન્માન્યાં. છ મહિના સમાધિમાં રહ્યા.
આમ દંપતી અનન્તમાં લીન થયાં.
Jain Education Intenational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org