________________
૧૧૪૬
ભારતીય અસ્મિતા
આખું એ કુટુંબ કેળવાયેલું છે.
આ સાહસમાં જ ભારતના અત્યન્ત ભવ્ય એવી એક ઔદ્યોગિક સંસ્થાને પાયો નંખાયો. કુંવરજીભાઈ ૧૯૨૧માં ૩૮ વર્ષની યુવાન વયે અવસાન પામ્યા.
શ્રી સીતારામ વરવાભાઈ બ્રહ્મભટ્ટ
પતિ તેઓ કરી રહ્યા છે. તેમના
આવ્યા ત્યારે પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધના 'આવી હતી. આથી સુધાકર
શ્રી, સીતારામભાઈને અભ્યાસ ગુજરાતી પાંચ ઘેરણ સુધીને કુંવરજીભાઈનાં અવસાન બાદ કુંવરજી દેવશી એન્ડ કું. ને છે પણ ધંધાદારી સારી પ્રગતિ તેઓ કરી રહ્યા છે. તેઓશ્રીને મુંબ- વહીવટ એમના ભત્રીજા શ્રી સુધાકર અને શ્રી. સુમતિચંદ્રને હસ્તક ઈને વસવાટ ૧૯૩૫ થી છે. હાલ તેઓ મુંબઈમાં પોતાની બે આગે ત્યારે પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધને અંત આવે છે. અને દેશમાં મટી વિશાળ અને આધુનિક સાધન સામગ્રી તથા સુશોભનોથી વ્યાપાર ઉદ્યોગના ક્ષેત્રમાં ભારે મંદી આવી હતી. આથી સુધાકરસજજ હોટલ ધરખમ વેપારી લત્તામાં ચલાવે છે અને તેમાં તેમણે ભાઈ મઢડામાં કુવરજીભાઈનું ખેતીવાડીનું કામકાજ સંભાળવા સારી આર્થિક પ્રગતિ સાધી છે.
ગયા અને સુમતિચંદ્ર મુંબઈની પેઢીનું કામકાજ સંભાળ્યું.
સારી રીતે ધરખમ કાઉનિક સાધન સામાન
તેઓથી જાણીતા જ્ઞાતિબંધુ શ્રી. ડાહ્યાભાઈ જેસીંગભાઈ શ્રી. સુમતિચંદ્રની ધગશ ધ્યાનપાત્ર છે. તે મિત્ર વર્તાલને ચાંગાદવાળા (મુંબઈ) ના બત્રીજ થાય છે. ચાંગોદ ગામના વિકા- સદાય વિસ્તારવાની એમની આવડત પણ બરા સાપાત્ર છે. માત્ર સમાં જે જે કામો થયાં છે તે દરેકમાં સંયુક્ત કુટુંબમાં રહીને ચીલા ચાલું વ્યવસાયથી સંતોષ માનવાને બદલે અવનવા સિદ્ધિના તેમણે આર્થીક ફાળે આપેલો છે. ચાંદની પ્રાથમિક શાળા ક્ષેત્રો સર કરવાને એમને ઉત્સાહ પ્રેરક અને અનુકરણીય પણ છે. બંધાવી તેમાં પણ શ્રી ભાઈલાલભાઈ ત્રીભોવનદાસ બ્રહ્મભટ્ટના નામે હાર્ડવૈરના કામકાજ ઉપરાંત એમણે મિલ રસના વ્યાપારની તેમને સારો સંયુક્ત ફાળો છે. પીલવાઈ કોલેજ માં એજ નામથી શરૂઆત કરી અને મીલાને હેઝ પાઈપ પૂરી પાડવા માંડી. ૧૯રૂ. ૧૨૦૦૬ ની રકમ સંયુક્ત ફાળામાં આપેલી છે
૩૨માં એમના મિત્ર અને બેખે ફાયર બ્રિગેડના વડા મિ. નમન
ફમ્બસે એમને આગશામક સાધનોને વ્યાપાર શરૂ કરવાની સલાહ શાંત, નિખાલસ અને સરળ સ્વભાવના શ્રી. સીતારામભાઈ આપી. આ ઉપરાંત ફાયર હેઝની ઈગ્લેન્ડની મશહુર પેઢી લુઇઝ જ્ઞાતિપ્રેમી સજજન હોઈ જ્ઞાતિની હરકેઈ પ્રવૃત્તિમાં તેઓ ફાળે એન્ડ ટાઇલર લિ. ના અધિકારી મિ. રૂથરફોડે એમને ફાયર આપે છે અને અન્ય સહકાર પણ આપે છે તેમનાં ધર્મપત્ની શ્રી હાઝને વ્યાપાર વિકસાવવા સમજાવ્યા આમ આ પરસ્પર પૂરક મંગળાબેન પણ તેમને આવાં કાર્યોમાં પૂરો સહકાર આપે છે પતિ ગણાય એવા નવા વ્યાપાર ઉદ્યોગ માટે સુમતિચંદ્ર વિચારણા કરતા પત્ની બન્ને સેવાભાવી છે અને અતિયિ સત્કારના ઉમદા સંસ્કારને હતા ત્યાં ૧૯૩૯માં બીજા વિશ્વયુદ્ધની શરૂઆત થઈ. વિલીયમ તેમણે જાળવી રાખેલ છે. “ યુવક” ની શરૂઆતથી જ તેઓ આજી. જેકસ એન્ડ કુ. લિ ના અધિકારી મિ વિલિયમ સન્ના ના સહવન સભ્ય તરીકે જોડાયેલા છે અને તેના ખુબજ ચાહક છે. કારથી આગશામક સાધનોનું વેચાણ શરૂ કર્યું.
1 પર આ ઉત્પાજ ના
લ, મારે દર
ચાંગોદના જે જે જ્ઞાતિબંધુઓ આર્થિક દિશામાં પ્રગતિને પથે
આ સમય દરમીયાન સુમતિચંદ્ર આપણા દેશમાંજ આગશામક છે તેમાં શ્રી. સીતારામભાઈ પણ એક છે તે તેમની વહેપારી ધગશ, સાધન બનાવાની વૈજના ઘડતા રહ્યા અને એમને એક આગઆવડત અને ખંતને આભારી છે.
શામક સાધનનું ઉત્પાદન શરૂ પણ કર્યું. પ્રથમથી એમણેજ ગુણ
વા પર ખૂબજ ધ્યાન આપ્યુ શરૂઆતમાં બ્રિટિશ ઉપાદકોની તેમની હટલે (૧) પ્રભુભુવન હિન્દુ હોટેલ, ઠે મસીદ બંદર હરીફાઈને સામને કર પડયે પણ ભારત સરકારના વાહતુક રોડ, મુંબઈ ૩ અને (૨) પ્રજા વિજય હિન્દુ હેટેલ, મસીદ રેડ, ખાતાના મર્કન્ટાઈલ મરીન વિભાગે એમની કંપનીનાં આગશામક મુંબઈ-૩ ના સ્થળે ચાલે છે.
સાધન ફાયરેકસને માન્યતા અર્પણ કરી અને ૧૯૫૪થી આ કંપની
આગશામક સાધન પુરાં પાડનાર અગ્રગણ્ય પેઢી ગણાઈ સુમતિશ્રી સુમતીચંદ્રભાઈ શાહ
ચંદ્રની એક નોંધપાત્ર વિશેષતા એ છે કે નિષ્ણાત ઈજનેરે, ટેકસ્વ કુંવરજી દેવશીનું નામ કુંવરજી દેવશી એન્ડ કે
નિશિયન વગેરેની તેઓ યોગ્ય પસંદગી કરી શકે છે.
પ્રા. લી. સાથે સંકળાયેલ છે. કુંવરજીભાઈ શ્રી. શિવજીભાઈના નાના
શ્રીમતી સરલાબેન ભાઈ થાય. સૌમ્ય અને સેવાભાવી કુંવરજીભાઈએ શરૂઆતમાં મઢડા પાસે ખેતીને વ્યવસાય શરૂ કર્યો. અને પત્ની, પુત્ર તથા શ્રી સુમતિચંદ્રના ધર્મપત્ની શ્રીમતી સરલાબેન કંપનીના કરે. ભત્રીજીના જીવનનાં ભેગે પણ જલ પ્રલય વખતે તેમણે બેડીંગના કટર તરીકે સેવા બજાવે છે. પણ એથીયે વધુ એમની સામેના ઓગણીસ બાળકોને બચાવ્યાં હતાં. થોડા સમય બાદ ૧૯૧૪માં એમના સૌજન્ય અને સેવાભાવી સ્વભાવને આભારી છે. શ્રી અર - કુંવરજીભાઈએ વડીલ બંધુ શ્રી શિવજીભાઈના આશિર્વાદ સાથે વિંદને તત્વજ્ઞાન પ્રમાણે જીવન કેમ ઘડાય તેમનું એમણે પિતાના મુંબઈમાં હાર્ડવેરને વેપાર શરૂ કર્યો. આ એક સામાન્ય સાહસમાં જીવન દ્વારા જીવંત ઉદાહરણ આપ્યું છે. તેઓ જાણીતા સમાજ એમને ઉત્તરોત્તર સફળતા મળતી ગઇ એટલું જ નહી પણ એમના સેવિકા ઉપરાંત લેખિકા પણ છે. પરંતુ એમનું જીવન મુખ્યત્વે
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org