________________
૧૧૨૨
ભારતીય અસ્મિતા
અને આજે કાપડ લાઈનમાં સોને માર્ગદર્શન આપી રહ્યા છે. દાઠામાં પામ્યા છે. અને સામાજિક સંસ્થાઓમાં પણ સક્રિય રીતે સેવા તેમના નામે હાઈસ્કૂલ ચાલે છે, સાધુસંતો પરત્વેની પણ આપી રહ્યાં છે. એટલીજ ભક્તિ.
આદોની ગુજરાતી હિતવર્ધક સમાજના આઠ વર્ષથી સેક્રેટરી તેમણે અર્થશાસ્ત્ર અને તત્વજ્ઞાનના થયા નથી ઉચલાવ્યા તથા ખજાનચી તરીકે તથા આંધ્રપ્રદેશ ગુજરાતી સમાજ હૈદ્રાબાદના પણ બંધ જીવનમાં મેળવી લીધું છે કે “ધનના આપણે માલીક આદોની સમાજ તરફથી પ્રતિનિધિ તયા સભ્ય અને સેન્ટ્રલ કેનથી પણ ટ્રસ્ટી.છીયે ” આખું કુટુંબ ખુબજ કેળવાયેલું છે. ઓપરેટીવ સ્ટાર્સના ડાયરેકટર તરીકે તેમની સેવાઓ જાણીતી છે. શ્રી મગનલાલ નંદલાલ કાણકીયા
શ્રી મનસુખલાલ મગનલાલ વેરા સૌરાષ્ટ્રનું કાશ્મીર ગણાતા મહુવા તાલુકાના મોટા ખુંટવડાના પાલીતાણાના વતની શ્રી મનસુખલાલભાઈ મેટ્રીક સુધી વતની શ્રી મગનલાલ નંદલાલભાઈ કાણકીયા મુંબઈની મુળજી જેઠા અભ્યાસ કરી નાની ઉમરમાં જ ધંધાર્થે મુંબઈ ગયા. ત્યાં પિતાની મારકેટમાં કાપડની લાઈનમાં આગળ પડતું સ્થાન ધરાવે છે. એટ- કુનેહ અને શકિંતથી પ્રમાણીકપણે ધંધાને ખીલ અને વીકસાવ્યા લું જ નહિ કપોળ સમાજમાં પણ અમણી દાનવીરોમાં તેમનું નામ ધંધામાં શ્રી વાડીભાઈને સહકાર વડીલોના આશિર્વાદ અને કુદપ્રથમ હરોળમાં મૂકી શકાય તેમ છે.
રતની કૃપાદષ્ટિ થઈ અને બે પૈસા કમાયા. વતનથી ઘણે દૂર મુંબઈમાં વર્ષોથી વસવાટ કરવા છતાં વતનને બેખે સાગ શ્રેડ મરચન્ટ એસોસીએશન ના પ્રમુખ તરીકે ભૂલ્યા નથી. વતન ખૂટવડામાં ઘણા વર્ષોથી ગરીબને પ્રાથમિક તેમની ઉજજવળ સેવાઓ પડી છે. જૈન અને જેનેતર સંસ્થાઓમાં વૈદકીય સારવારને અભાવે એ ખોટ ચાલતી હતી. આ જરૂરીયાત ગુપ્તદાન નું ઝરણું વહાવ્યું છે. નાનામોટા અનેક ફંડ ફાળાઓમાં શ્રી મગનભાઈએ પૂરી પાડી અને વાલજી રણછોડદાસ કાણકીયાને આ કુટુંબે ઉદારભાવે યત્કિંચિંત ફાળો આપ્યો છે. ધાર્મિક નામે ખુંટવડામાં અદ્યતન દવાખાનું બંધાવી આપ્યું અને લોકોના પ્રવૃત્તિઓમાં ખાસ કરીને તન-મન-ધનને ભોગ આપે છે. વ્યવહારિક આશિર્વાદ મેળવ્યા. મુંબઈમાં નાણાંવટી હોસ્પીટલમાં વિલેપાર્લેની ક્ષેત્રે તેમનું માર્ગદર્શન લેવાય છે. નિષ્ઠાવાન વેપારી તરીકેની તેમની કેળવણી મંડળની શાળાઓમાં મહુવા યુવક સમાજ દ્વારા કેળવણુને સારી એવી પ્રતિષ્ઠા છે. ક્ષેત્રે પ્રસંગોપાત ઘણું મોટી રકમનું જુદી જુદી રીતે દાન કર્યું છે. ગરીબોને અનાજ તથા વિદ્યાર્થીઓને કેળવણી માટે તેમને
સ્વ. મનસુખલાલ મણીલાલ મહેતા યશસ્વી ફાળો રહ્યો છે.
આજથી બેતાલીસ વર્ષ પહેલાં જેમણે પોતાના શ્રમ અને મુંબઈમાં સામાન્ય માણસોને કપરા જીવન ધોરણ વચ્ચે રહે. પુરૂષાર્થ વડે મુંબઈમાં રોયલ હાર્ડવેર માટે નામની જાણીતી પેઢીની ઠાણ અને અન્ય સવલતો આપવા કપાળ સમાજે ઉભી કરેલી સ્થાપના કરી હતી તે બી. મણીલાલ મનસુખલાલ મહેતાનું હમણું સંસ્થાઓ અને ટ્રસ્ટોમાં જવાબદારી ભર્યા સ્થાન લઈ માનવ સેવાના દુ:ખદ અવસાન થયું છે. ઉમદા કાર્યને હંમેશા વેગ આપતા રહ્યા છે.
સ્વર્ગસ્થ મૂળ ભાવનગરના વતની હતા. એમના પિતાશ્રી નિખાલસ અને નિરાભીમાની શ્રી મગનલાલભાઈને ત્યાંથી ( મણીભાઈ) હળવદ-ધ્રાંગધ્રામાં ન્યાયાધીશ હતા, ત્યાંથી નિવૃત થયા કદી કોઈ નિરાશ થઈને પાછું ગયું નથી. તેમના જીવન પછી ભાવનગર શહેરમાં એમણે એક ખ્યાતનામ વકીલ તરીકેની સાફલ્યની એજ પારાશીશી છે. વ્યવસાયિક ક્ષેત્રે પણ જુદી જુદી
નામના મેળવી હતી. શ્રી. મનસુખલાલ નાની ઉમરના જ હતા રીતે સંગીન પ્રગતિ સાધતા રહ્યાં છે. ઈશ્વરની જેમ જેમ
ત્યારથી તેમના ઉપર આખાયે કુટુંબની જવાબદારી આવી પડતાં, તેમના ઉપર કૃપા વરસે છે તેમ તેમ તેઓ બમણુ વેગથી
અભ્યાસ પડતો મૂકી તે મુંબઈ આવ્યા. અને મુંબઈમાં આવી સંપત્તિનો ઉપયોગ સમાજસેવામાં કરતા રહ્યા છે.
નાગદેવી સ્ટ્રીટમાં એક વેપારી પેઢીમાં નોકરી કરી પોતાના સ્વતંત્ર શ્રી મણીલાલ પોપટલાલ મહેતા
ધંધે ભાગીદારીમાં શરૂ કર્યો. અને પછી ૧૯૨૬ માં એમણે
રોયલ હાર્ડવેર માટેની પેઢી સ્થાપી–જે આજે બેતાલીસ વર્ષથી જે કુટુંબના અગ્રણીઓ વિષેની નોંધ આ ગ્રંથમાં અન્યત્ર ઉતરોત્તર પ્રગતિ કરી રહી છે. પ્રગટ થઈ છે. તેમાંના એક શ્રી મણીલાલ પિપટલાલ મહેતા પણ એ પરોપકારી કુટુંબનાજ અગ્રણી મહાનુભાવ છે. ખડકાળાના તેમનામાં જ્ઞાતિભાવના અને વતન ભાવના પહેલેથીજ હાઈને વતની-નોનમેટ્રીક સુધી જ અભ્યાસ પણ ઘણા વર્ષોથી આંધ્ર પોતાની પેઢીમાં ભાવનગરની વ્યક્તિને જ નોકરી માટે પ્રથમ પસં. પ્રદેશમાં વ્યાપાર અર્થે સ્થિર થયાં છે. મીજીન સ્ટસ સપ્લાયર્સને દગી આપતા. તથા જરૂરિયાતવાળા જ્ઞાતિજને કે મધ્યમવર્ગના ધંધામાં યશસ્વી પ્રગતિ કરી રહ્યાં છે–ખંત ધીરજ આત્મ વિશ્વાસ અનેક જનોના એ વિસામારૂપ હતા. એમના જીવનમાં ધમ અને અને પ્રમાણીકતાને લઈ વ્યાપારી સમાજમાં સારૂ એવું માનપાન ત્યાગભાવના તાણુવાણુની માફક વણુઈ ગએલ હતી. આથી
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org