Bruhad Gujarat Pratibha Darshan

SR No.: 005143
Original Sutra Author: N/A
Author: Nandlal B Devluk
Publisher: Arihant Prakashan
Publication Year: 2003
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 40 MB

Page 91

પ્રતિભા દર્શન પરિચય આપ્યો હતો. નવાબની માતાના રાજ્ય અંદરના યુરોપથી પહેલું વહેલું વિમાન ખરીદી લાવ્યા હતા. વાઘજી ચંચૂપાતથી નવાબસાહેબ ખૂબ જ મુંઝાયેલા રહેતા. એવા સમયે મંદિરનો પાયો તેમના જ હસ્તે નખાયો હતો. પરંતુ પૂર્ણ થતું બહાઉદીનભાઈ નવાબને એક પ્રેરણાદાયક અને હૂંફ આપનારા તે જોઈ શક્યા નહોતા. જયપુરની રામગંજ બજાર જેવો ભવ્ય બની રહ્યા હતા. આથી તેઓને પછી ઇ. સ. ૧૮૬૨માં રસ્તો અને એ પ્રકારની બાંધણી તેણે મોરબીમાં ઊભી કરાવી. રાજયના વઝીર પદે બેસાડવામાં આવ્યા અને તેમને અગતરાય આ કામની શરૂઆત ઇ.સ.૧૮૮૦માં થઈ જે બજારની લંબાઈ અને ભિયાળ ગામ ગરાસમાં આપ્યાં હતાં. ઇ. સ. ૧૮૬૨- ૧૮૦૦ ફૂટની છે. ઇ.સ. ૧૮૦૦માં મોરબીમાં પ્રેસ ખૂલ્લું ૬૩માં મકરાણીઓ ગીરમાં ત્રાસ વર્તાવવા લાગ્યા, ત્યારે મૂક્યું. ઇ.સ. ૧૮૮૪માં વાઘજી ઠાકોરે વઢવાણથી મોરબી બહાઉદ્દીનભાઈએ તેને મહાત કર્યા હતા. ઇ. સ. ૧૮૬૪માં સુધી પોતાના ખર્ચે રેલવે નાંખવાનું કામ શરૂ કર્યું. તે કામ જસલા નામના લુંટારાએ જૂનાગઢમાં હાહાકાર મચાવ્યો હતો. ૧૮૮૬માં પૂર્ણ થયું. પછી વાંકાનેરથી રાજકોટ બ્રાંચલાઈન ત્યારે બહાઉદ્દીને હિંમતથી તેની પાછળ પડી આખરે પકડી ઇ.સ. ૧૮૯૦માં ખૂલ્લી મૂકી. તે ૯૪ માઇલ રેલવે પાછળ લાવીને તોપને નાળચે બાંધીને ઉડાવી દેવામાં આવ્યો. એ રીતે ૨૪ લાખનો ખર્ચ થયો. ઇ.સ. ૧૮૮૯માં સીટી ટ્રામ શરૂ તેમણે જૂનાગઢ રાજ્યની શાંતિ માટે અનેરું કામ કર્યું. તેમના કરવામાં આવી હતી. મચ્છુ નદી ઉપર ૪ લાખના ખર્ચે મોટો ૬૦ વર્ષ પૂરા થતાં તેમના મિત્રો અને શુભેચ્છકોએ ૬૦ પુલ બાંધી ઇંગ્લેન્ડથી લાવેલા કાંસાના બે ઘોડા અને બે સાંઢ હજારની થેલી તેમને અર્પણ કરી. તે પૈસામાં પોતે ૨OOOO પુલના બન્ને છેડા પર મૂકાવ્યા હતા. ૧૮૮૭માં ઇંગ્લેન્ડથી ઉમેરી કોઈ સારું સ્મારક ઊભું કરવા કહ્યું અને તેમાં નવાબે દોઢ સામાન મંગાવી ઝૂલતો પુલ બનાવ્યો. ઇ.સ. ૧૮૮૮માં ગ્રીન લાખ ઉમેરતાં એ રકમમાંથી ઇ. સ. ૧૯૦૦માં બહાઉદીન ટાવરનું ખાતમુહૂર્ત કરવામાં આવ્યું. પાનેલી તળાવમાંથી ૪ કોલેજ ૨,૦૩,૫૪૪ના ખર્ચે ઊભી કરવામાં આવી. એક લાખનો ખર્ચ કરી નળવાટે મોરબીને પાણી આપ્યું. ઈ.સ. લાખના ખર્ચે તેણે મહોબત મદ્રસા, ધર્મશાળા, મસ્જિદ, ૧૯૦૦ના દુકાળ વખતે રીલીફ વર્કસ ઊઘાડી પ000 જેતલસરમાં મસ્જિદ, વેરાવળમાં મસ્જિદ અને માણેકવાડાની માણસોને ઉગારી લીધા હતા. ઇ.સ. ૧૯૦૬માં ખેડૂતો માટે નિશાળ બાંધતી વખતે તેમાં દાન આપ્યાં હતાં. તેને હિંદની બેંક શરૂ કરી હતી. મછુનદીથી જાનમાલને નુકસાન ન થાય અંગ્રેજ સરકારે સી.આઈ.ઈ.નો ખિતાબ આપ્યો હતો. તેઓ તે માટે ૨ લાખના ખર્ચે નદી કાંઠે દિવાલ બંધાવી. આવા જૂનાગઢના ત્રણ નવાબોની સેવા કરી અને વફાદારીપૂર્ણ રહ્યા. અનેક કાર્યો કરી મોરબીને શણગાર્યું. તેમને K.C.S.. અને ઇ. સ. ૧૯૧૪માં તેઓ મૃત્યુ પામ્યા અને તેણે પોતાની G.C..E.નો ઇલ્કાબ અંગ્રેજો એ આપ્યો હતો. એ પ્રજાવત્સલ હયાતીમાં જ પોતાના ખર્ચે બનાવેલા આજની ન્યાયકોર્ટ ન્યાયપ્રિય રાજવીનું ઇ.સ. ૧૯૦૬માં મોરબીમાં બાવલું સામેના મકબરામાં કાયમને માટે દફન થયા છે.
મુકાયું છે. તેઓ પક્ષઘાતની બિમારીને કારણે ૧૧-૬
૧૯૨૨ના રોજ અવસાન પામ્યા પછી લખધીરસિંહજી મોબીતા શિલ્પી અને સૌરાષ્ટ્રને વાઘ
મોરબીની ગાદીએ આવ્યા. વાઘજી ઠાકોર બીજા
પ્રજાવત્સલ રાજવી મોરબી રાજ્યના રાજવી વાઘજી બીજા ૧૭-૪
લાખાજીરાજ ૧૮૫૮ના રોજ જન્મ્યા હતા. તેમણે રાજકુમાર કોલેજ રાજકોટમાં શિક્ષણ મેળવ્યું હતું. અને યુરોપનો પ્રવાસ કર્યો
લાખાજીરાજ રાજકોટ રાજ્યના રાજવી હતા. તેનો હતો. તેણે મોરબીના રૂપ રંગ બદલાવીને રળીયામણું મોરબી જન્મ તા. ૧૭-૧૨-૧૮૮૫ના રોજ સરધારમાં થયો હતો. બનાવવામાં ખૂબજ મહેનત કરી હતી. ઇ.સ. ૧૮૮૦માં
તેમના પિતાના અવસાન સમયે તેમની ઉંમર નાની હોવાથી મોરબીને સુશોભિત કરવાનું કામ તેણે પોતાના હાથમાં લીધું.
અંગ્રેજ સરકારની દેખરેખ નીચે વહીવટ ચાલતો હતો. પોતે ઝલતો પુલ, વોટર વર્કસ, હાઈસ્કુલ, કન્યાશાળા, દવાખાનું, રાજકુમાર કોલેજમાં અને દહેરાદુનની લશ્કરી શાળામાં સ્મશાન, ચેરીટેબલ એસાલિયમ, કાપડમીલ, ગેસફેક્ટરી
અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યા બાદ ઈ.સ. ૧૯૦૭માં ગાદીએ બેઠા હતા. વગેરે તે સમયમાં જ તૈયાર થયાં, સૌરાષ્ટ્રના રજવાડામાં તે તેઓ ઈ. સ. ૧૯૦૮માં ઇંગ્લેન્ડ પ્રવાસે પણ ગયા હતા.
Jain Education Intemational
ation Intermational