________________
૪ ૨૧
પ્રતિભા દર્શન છોડ્યાં.વડોદરામાં ફરી અભ્યાસનો પ્રયત્ન કર્યો. જે નિષ્ફળ અનેકવિધ સેવા-પ્રવૃત્તિ કરી હતી. અધ્યાત્મના નવા જતાં હિમાલયની યાત્રાએ જવાનો નિર્ણય કર્યો. બોરસદના પ્રવાસીઓને માર્ગદર્શન મળે તેવું લેખન કાર્ય કરવા ઉપરાંત બે સંત અખંડઆનંદનો સંપર્ક થયો જેણે તેમની આ યાત્રામાં ઉત્તમ ગ્રંથો આપ્યા : “ગાંધી ગૌરવ” અને ““ભગવાન રમણ પરોક્ષ રીતે અમૂલ્ય સહાય કરી હતી.
મહર્ષિ–જીવન અને કાર્ય”. એમના લખાણમાં આ બે હિમાલયની યાત્રામાં તેમને એક અલૌકિક અનુભવ
સીમાસ્તંભ ગણાતા ગ્રંથો છે. વિવિધ સામયિકોમાં પણ કલમ થયો. અંતરની પ્રગાઢ શાંતિ, અંદરથી અવાજ,
ચલાવીને ચિંતન ફેલાવતા રહ્યા. વિવિધ સ્થળે ધ્યાન શિબિરો સંભળાયો... ‘તમે નિત્ય સિદ્ધ છો, નિત્ય બુદ્ધ છો.’...બુદ્ધનાં
અને સમાજસેવાની પ્રવૃત્તિઓ પણ કરી હતી. તેનું ચિરસ્મારક દર્શન પછીના આવા અનુભવથી મનમાં અખંડ-અનંત શાંતિ તો છે “સર્વ મંગલ ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટ' દાંતારોડ, અંબાજી, જેના છવાઈ. આ યાત્રા પૂરી થતાં તેઓ ફરી સંસારી જીવનમાં દ્વારા આબાલવૃદ્ધ સૌને ઉપયોગી બનતી વિવિધ સેવાપરોવાઈ ગયા. સંત જીવન પહેલાં તેમણે ત્રણેક જગ્યાએ કામ પ્રવૃત્તિઓ ચાલે છે. તેમના અવસાન બાદ હાલ તેમના કર્યું. કન્યાશાળા ભાદરણમાં શિક્ષક બન્યા પછી વડોદરામાં આધ્યાત્મિક વારસદાર ગણાયેલા પૂ. સર્વેશ્વરી દ્વારા એ ટ્રસ્ટની લોહાણા બોર્ડિંગમાં ગૃહપતિ થયા. છેલ્લે ઋષિકેશની એક પ્રવૃત્તિઓ યથાવત ચાલી રહી છે. આમ લેખન, અધ્યાત્મધર્મશાળામાં સંચાલક બન્યા.
જ્ઞાનનો પ્રસાર, ધ્યાન શિબિરો અને સેવા પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા જાણે
આ સંતે સંસાર અને સમાજનું ઋણ ચૂકવી દીધું છે. ધન્ય છે શાંતાશ્રમ' નામના સ્થળે “મગરસ્વામી’ નામે
આવા સંતયોગીને! ઓળખાતા એક સ્વામીજીએ ભાઈલાલભાઈને નવરાત્રીમાં મંત્રદીક્ષા આપી, જેનાથી તેમની આંતરસાધના વેગીલી બની.
સમાજ સેવક સંત ઈશ્વરના રામ, કૃષ્ણ અને શંકર એમ દરેક સ્વરૂપનાં દર્શન
પૂ. સચ્ચિદાનંદજી થયાં. સંત રામકૃષ્ણનું પણ દર્શન થયું. ઉત્તરકાશીના નિવાસ દરમ્યાન રમણ મહર્ષિનું તથા સંત જ્ઞાનેશ્વરનું દર્શન પણ થયેલું.
ગુજરાતના સીમાડે આવેલા “સૂઈ' ગામે જન્મેલા અને આ ઉપરાંત સંત મોતીલાલ બ્રહ્મચારી, મહાત્મા સરસ્વતીનંદન
ઈ. સ. ૧૯૬૯માં આણંદ જીલ્લાના પેટલાદને અડીને આવેલા અને ઉડિયાબાબા જેવા મહાપુરુષોની મુલાકાત અને દર્શનનો
દંતાલી “ભક્તિનિકેતન' નામક આશ્રમ બાંધી સ્થાયી થયેલા લાભ પણ મળ્યો. ઉત્તરકાશીથી જમનોત્રી જતાં એક
આ સંતે ઈ.સ.૧૯૫૩માં વૈરાગ્ય જાગૃત થતાં મૂઠ્ઠીમાં માત્ર સવા ધર્મશાળાના રાતવાસામાં તેમને પોતાના પૂર્વજન્મનું જ્ઞાન લાધ્યું
રૂપિયો લઈ “કુંભમેળામાં કોઈ ગુરુ મળી આવશે” એવી પ્રબળ હતું. બદ્રીનાથ યાત્રામાં મહાત્મા કુલાનંદે પણ તેમના
ભાવનાએ ગૃહત્યાગ કરી રેલ્વેમાં મુસાફરી કરી, ૧૯૫૪માં પૂર્વજન્મની વિગતોને પુષ્ટિ આપી હતી. દક્ષિણેશ્વર મંદિર તથા
પ્રયાગમાં યોજાયેલ કુંભમેળામાં પહોંચ્યા. ગુરુની શોધમાં રામકૃષ્ણના ભક્તોના સમાગમ દરમ્યાન તેમને પૂર્વજન્મની આ
નીકળેલા બીજા એક કાશ્મીરી પંડિતનો તેમને ભેટો થયો. એ વિગતો વધુ સત્ય લાગી. ૧૯૪૬માં દેવપ્રયાગમાં ધ્યાન
સાથી પંડિતની સલાહે તેમણે “બ્રહ્મચારીની દીક્ષા લીધી. પુનઃ દરમ્યાન એક અજ્ઞાને મહાપુરુષે યોગેશ્વરજીને દિવ્યસમાધિનો
ગુરૂ શોધ પ્રારંભી, અને આ મેળામાં પધારેલ માળવાના એક અનુભવ કરાવ્યો હતો. માતા આનંદમયીનો મેળાપ તેમની
સંતે બન્નેને દીક્ષિત કરી કાશ્મીરી પંડિતને “ધર્માનંદજી' અને અધ્યાત્મયાત્રાને વેગવાન બનાવવામાં સહાયક નીવડ્યો હતો.
આમને “સત્યાનંદજીનાં નામ આપ્યાં. અલબત્ત દીક્ષા ઉતાવળી ૧૯૫૪માં સંત સાંઈબાબાએ યોગેશ્વરજીમાં પ્રવેશ કરીને કહ્યું
અને કાચી હોવાનો ખ્યાલ આવતાં ગૃહત્યાગનો હેતુ સિદ્ધ ન કે, “હું સાંઈબાબા છું.”
થયાનું ભાન થયું. ચિંતનના અંતે નિર્ણય લીધો કે “મારે ધર્મ
પ્રચાર કરવો. લોકોને સાચા ધર્મની સમજણ આપવી તથા ૧૯૮૪ના માર્ચની અઢારમી તારીખે યોગેશ્વરજીનો દેહ
અંધશ્રદ્ધાથી મુક્ત કરવા”. ચાંદણકી નામના નાના પડ્યો. જીવનલીલા સંકેલાઈ ગઈ.
ગામડામાંથી આ સંતે પોતાના ધર્મપ્રચારની કેડી કંડારી. સતત પોતાની અધ્યાત્મયાત્રામાં વ્યસ્ત રહેવા છતાં આ
| ગુજરાત તથા હિંદનાં ઘણા સ્થળોમાં પરિભ્રમણ કરી સંત સ્વાર્થી નથી રહ્યા. તેમણે પરમાર્થ અને લોકકલ્યાણની
ચરોતર પાસે દંતાલી ગામના સીમાડે નાનકડું મકાન બાંધી
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
Education International
www.jainelibrary.org
For Private & Personal Use Only