________________
યક્ષરાજશ્રી માણિભદ્રદેવ
619
કારમો આઘાત લાગ્યો. પતિની વસમી વિદાયે જિનપ્રિયાનું હૃદય ખંડ–ખંડ બની ગયું.
કર્તવ્યનો નાદ જ્યારે સાદ આપતો હોય ત્યારે તો વિપરીત પરિસ્થિતિ અને કરુણતાભર્યા સંયોગો વચ્ચે પણ માનવીએ હિંમતભેર ઊભા થઈ જવું પડે છે. અને આવા જ કર્તવ્યની પગદંડીએ આગળ વધવા જિનપ્રિયા પણ શોકની વાદળીઓને દૂર હડસેલીને માણેકના જીવનબાગને સજાવવા-સંવારવા તત્પર બની. માતાનું વાત્સલ્ય અને પિતાનું કર્તવ્ય–બંને કામો એકસાથે અને એક જ વ્યક્તિને કરવાનાં હતાં. જિનપ્રિયાએ આ જવાબદારી ખૂબ જ સરળતાથી ઉપાડી લીધી. જે બાલકને પ્રેમ અને કર્તવ્યનું જ્ઞાન એક સાથે ને એક સ્થાને લાધે છે તે બાલક ભવિષ્યમાં એક હોનહાર, અડીખમ અને જવાંમર્દ બની જાય છે.
- વ્યાવહારિક જ્ઞાન સાથે ધાર્મિક વિજ્ઞાન ભળી જતાં એક ચમત્કારનું સર્જન થઈ જાય છે. માણેકચંદ પાસે તીવ્ર પ્રતિભા છે. તીક્ષ્ણ બુદ્ધિ છે. જ્ઞાનદાતા પ્રત્યે અપૂર્વ વિનય છે. જ્યાં આ ત્રિવેણી સંગમ હોય ત્યાં એક જ્ઞાનતીર્થ ઊભું થઈ જાય છે. ઉપાધ્યાયે માણેકને ઉત્કૃષ્ટ જ્ઞાન આપ્યું, માતાએ સંસ્કારસિંચન કર્યું અને ગુરુવરોએ તત્ત્વજ્ઞાનનું અમૃતપાન કરાવ્યું, અને આ ત્રિભેટે માણેક સાચા ને સારા માનવીના સમસ્ત ગુણો મેળવી શક્યો.
દેહની ડાળીએ યૌવનનાં વસંતગીત ગવાઈ રહ્યાં છે. રૂપ અને સૌન્દર્યનો સૂર્ય સોળે કળાએ ખીલી ઊઠ્યો છે. અને ઊગતા નવયુવાન માણેકચંદના લગ્ન ધારાનગરીના કરોડપતિ પ્રખ્યાત શેઠ ભીમરાજની કુલદીપિકા આનંદરતિની સાથે થઈ ગયાં. માણેક અને આનંદરતિ બને એક બીજાના પૂરક બન્યાં છે. બંનેનાં દિલ એક છે અને ધર્મ-કર્મ પણ એક જ છે. ઓસવાળ વંશ અને તપાગચ્છની શાખાનાં આ રત્ન પૂજ્ય આચાર્યપ્રવરથી આનંદવિમલસૂરીશ્વરજી મહારાજનાં પરમ અનુયાયી છે. નવપરિણીત માણેકચંદ આનંદરતિ સાથે પ્રભુપૂજા કરે છે. પરમ વંદનીયા માતા જિનપ્રિયાનાં ચરણોની સેવા ને આજ્ઞાનો સ્વીકાર કરે છે. જિનપ્રિયાનું હૃદય હર્ષોલ્લાસથી ભરાઈ જાય છે. આવા લાખોમાં એક પુત્રને અને કરોડોમાં એક પુત્રવધૂને મેળવીને..
પરિચય .....! જગતની એક વિશિષ્ટ શક્તિ છે. સર્જન સાથે વિસર્જનનું કારણ પણ પરિચય છે. તેથી જ નીતિકારોએ અને શાસ્ત્રકારોએ આભે ચઢીને ગાયું છે, 'પરિચય કરવો જ હોય તો સજ્જનોનો કરજો કેમ કે તે સોનાનો ઘડો છે. પ્રાયઃ કરીને ફૂટશે જ નહિ. ફૂટી પણ જશે તો ઓછા પ્રયત્નોએ સંધાઈ જશે. દુર્જનોનો પરિચય કરશો જ નહિ; કેમ કે તે માટીનો ઘડો છે. ફૂટતાં વાર નહીં અને ફૂટયા પછી સંધાવાનું નામ નહિ.'
- માણેકચંદના જીવનમાં પણ અગનઝાળ જેવો આવો જ એક દુર્જનનો પરિચય વિનાશ વેરી જાય છે. શ્રદ્ધાના ઝળહળતા દીપને બુઝાવી દે છે. આસ્તિક્યની અસ્મિતાને વિખેરી નાખે છે. પોતાના જ ગૃહમંદિરમાં પરમાત્મા-પૂજનની મસ્તી માણેકના જીવન–ઓરડે મિથ્યાત્વનો ગહન અંધકાર વ્યાપી જાય છે.
ઉજ્જૈનના આંગણે એવા સાધુઓ–તિઓ ઊતરી પડ્યા છે કે જેઓ પરમાત્માનું નામ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org