________________
- 72
તપાગચ્છાધિષ્ઠાયક
કહ્યું: " ગુરુદેવ! મને ઓળખ્યો! હું આપનો ભક્ત માણેક. આ ભૂમિ પર મૃત્યુ પામી હું માણિભદ્ર નામનો યક્ષ બન્યો છું. માણેકચંદમાંથી મને માણિભદ્ર યક્ષ બનાવનાર આપની કૃપા જ છે. એથી યકા તરીકેનો અવતાર મળવા છતાં હું તો આપના ચરણની રજ બનવામાં જ ધન્યતા અનુભવીશ. આપના મારી ઉપર તો અનંત ઉપકારો છે, એ ઉપકારમાંથી કંઈક ઋણમુક્તિ અનુભવી શકે એ માટે હું આપનું કોઈ સેવાકાર્ય યાચવા અહીં આવ્યો છું. માટે મારા યોગ્ય કંઈ કાર્યસેવા ફરમાવવા વિનંતિ."
શ્રી આનંદવિમળસૂરિજી મહારાજની આંખ સમક્ષ વર્તમાન શાસનની ચિંતાજનક પરિસ્થિતિ તો સદેવ તરવરતી જ રહેતી હતી. એ પરિસ્થિતિનો ઉકેલ તેઓશ્રી માણિભદ્ર યક્ષની ઉપસ્થિતિમાં જોઈ રહ્યા. એથી એમણે કહ્યું :
" યક્ષરાજ માણિભદ્ર ! મારે મારું કોઈ કાર્ય ચીંધવાની આવશ્યકતા જણાતી નથી અને જે કાર્ય કરવા યોગ્ય છે, એ વગરકો જ તમે કરવાના છો, એવો મને વિશ્વાસ છે. શાસનની અત્યારે ચિંતાજનક હાલત છે, એ માણેકચંદ શેઠ તરીકે પણ તમે અનુભવેલ બાબત છે. અને હવે તો યક્ષરાજ તરીકે એ હાલતમાંથી શાસનને કઈ રીતે ઉગારી શકાય, એ ય તમારા જ્ઞાનમાં પ્રતિબિંબિત જ છે. છતાં હું એટલું જરૂર કહીશ કે આજે તપાગચ્છને સુરક્ષિત બનાવવા કોઈ દૈવી બળ અપેક્ષિત છે. અને આ અપેક્ષા તમારા દ્વારા પૂરી પડશે એમ હું ચોક્કસ માનું છું."
ચકોરને તો ટકોર જ ઘણી ગણાય. માણિભદ્ર યક્ષ આટલી ટકોરમાં બધું જ કર્તવ્ય પામી ગયા. એમણે કહ્યું ઃ ગુરુદેવ ! ખરેખર હું ધન્ય બની ગયો ! આવું સુરક્ષાકાર્ય તો ભાગ્યજોગે જ હાથમાં આવી શકે. આ પળથી જ હું આપની સમક્ષ પ્રતિજ્ઞાબદ્ધ બનું છું કે હું તપાગચ્છની રક્ષાનું કર્તવ્ય અદા કરવામાં જરાય પાછો નહિ પડું. પરંતુ મારી પણ એક નમ્ર અરજ આપ સ્વીકારશો. દેવગતિ અંતે તો મોજમજા માણવાની જ ગતિ ગણાય. એથી મોજમજામાં ગુલતાન ને ગુમભાન બનીને હું કર્તવ્યભ્રષ્ટ ન બની જાઉં એ માટે તપાગચ્છની પૌષધશાળાઓમાં મારી સ્થાપના કરાવો તો ભક્તોની પ્રાર્થનાના પ્રભાવે પણ હું વધુ સજાગ રહી શકું, તેમ જ તપાગચ્છમાં જે કોઈપણ આચાર્યપદે પ્રતિષ્ઠિત થાય એ ઓછામાં ઓછા એક વાર તો મને દર્શન આપવા અને ધર્મલાભ સંભળાવવા આ મગરવાડામાં પધારે. જો આટલું થાય તો પછી તપાગચ્છની રક્ષા અખંડિતપણે કરવામાં મને કોઈ અંતરાય કે અવરોધ નડે જ નહિ.
શ્રી આનંદવિમળસૂરિજી મહારાજે માણિભદ્ર યક્ષની આ બે વાતો સ્વીકારી લીધી. એમનું અંતર એક જાતના સંતોષથી છલકાઈ ઊઠ્યું. વર્ષો જૂનું એક સ્વપ્ન આજે સાકાર થતું હતું એનો આનંદ એ સંતોષને વધુ સુદઢ બનાવી ગયો. યક્ષરાજ માણિભદ્ર પણ પ્રસન્ન બની ગયા. આ રીતે પણ ગરુચરણની સેવા કરવાની તક મળવા બદલ ધન્યતા અનુભવતા યક્ષરાજ અદશ્ય બની ગયા. આ પછી દિવસો વીતવા માંડ્યા, એમ તપગચ્છ કઈ રીતે વધુ ને વધુ સુદઢ અને પ્રભાવશાળી બનતો ગયો એની પ્રતીતિ તો અકબર–પ્રતિબોધક જગદગુરુ શ્રી હીરવિજયસૂરિજી મહારાજા દ્વારા શાસનપ્રભાવનાના સુવર્ણાક્ષરે લખાયેલા ઇતિહાસમાંથી મળી જ રહે છે. આ યુગપુરુષ શ્રી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org