Page Text
________________
346
.
તપાગચ્છાધિષ્ઠાયક
એની સામે જૈન આગમોમાં જ તીર્થંકર પરમાત્માઓના જન્મ-કલ્યાણક વખતે દરેક ગ્રહો ઉચ્ચના હતા, દીક્ષા-પ્રતિષ્ઠા આદિ શુભ મુહૂર્તમાં જ કરવાં જોઈએ. એમ થાય તો જ તેના પ્રભાવે સકલ સંઘનું, સકલ પ્રજાનું અને એકંદરે સર્વ જીવોનું કલ્યાણ થાય, ઉપદ્રવોનો નાશ થાય, આપત્તિઓ દૂર થાય, એ મુજબ વિધાન કરવામાં આવેલ છે. એ ઉપરાંત ચૌદ પૂર્વધર આચાર્ય શ્રી ભદ્રબાહુ સ્વામીજીએ તો જે વખતે જેને જે જે ગ્રહ નડતો હોય ત્યારે તેના નિવારણ માટે તે તે ગ્રહ મુજબ અમુક-અમુક ભગવાનનો જાપ – પૂજા– ભક્તિ આદિ કરવું–એ મુજબ ગ્રહશાંતિ સ્તોત્રમાં ફરમાવ્યું છે. શાન્તિસ્નાત્ર આદિ અનેક વિધિવિધાનોમાં નવ ગ્રહોની પૂજા કરવાનું પણ આવે છે. તો પછી આ બધી બાબતોનું શું?
આ રીતે જોવા જઈએ તો કર્મસિદ્ધાંત અને જ્યોતિષ બંને પરસ્પર વિરોધી જણાય છે, જ્યારે હકીકતમાં એવું નથી. એ બંને બાબતો સર્વજ્ઞ પ્રરૂપિત છે, એટલે તેમાં વિરોધ ન હોય; સંવાદ જ હોય. એ સંવાદ કઈ રીતે છે તે આપણે શોધી કાઢવું જોઈએ. એટલે કે આ પરસ્પર વિરોધી લાગતી વાતનો સમન્વય કઈ રીતે થાય છે, તે શોધવું જોઈએ. હકીકતે આ બંને પરસ્પર વિરોધી નથી પરંતુ પૂરક છે. આ વાત સમજવા માટે પહેલાં તો આપણે કર્મ-સિદ્ધાન્તની થોડીક મૂળભૂત વાતો સમજવી જરૂરી છે.
કર્મો બે જાતનાં બંધાય છે. (૧) નિકાચિત કર્મ (૨) અનિકાચિત કર્મ.
તેમાં જે નિકાચિત કર્મો છે તે તો જે સ્વરૂપે બંધાય તે મુજબ જ પોતાનું ફળ જીવને આપે છે અને જીવોએ તે જ મુજબ તેનું ફળ ભોગવવું પડે છે. તેનું ફળ જ્યારે ભોગવી લેવાય ત્યારે જ તે નિકાચિત કર્મો જીવથી છૂટાં પડે છે. આવાં કર્મોનો નાશ કરવા માટે તો તેનું જે ફળ હોય તે ભોગવવા સિવાય છૂટકો જ નથી. એમાં કોઈ જાતની વધઘટ પણ થઈ શકતી નથી કે એમાં કોઈ જાતનો ફેરફાર પણ થઈ શકતો નથી. એટલે એવાં કર્મો માટે તો તેનું ફળ ભોગવવા સિવાય બીજો કોઈ પણ ઉપાય કારગત નીવડે તેમ નથી.
બીજા પ્રકારનાં જે અનિકાચિત કર્મો છે તે કર્મો બંધાયા પછી પણ તેમાં ફેરફાર થઈ શકે છે; તેનું ફળ ભોગવ્યા વિના પણ તેનો નાશ કરી શકાય છે. તે કર્મોનું પરિવર્તન પણ થઈ શકે છે. એટલું જ નહીં, આખેઆખું પુન્યકર્મ પાપકર્મરૂપે અને પાપકર્મ પુચકર્મરૂપે ફેરવાઈ પણ જાય છે. આવું બધું આ જાતનાં કર્મોમાં બની શકે છે.
જૈન આગમ પ્રમાણે ગ્રહો ૮૮ છે; પરંતુ અત્યારે આપણા વહેવારમાં સૂર્ય-ચંદ્ર વગેરે નવ ગ્રહો પ્રચલિત છે. એટલે આપણે પણ એ મુજબ નવ ગ્રહો છે, એમ સમજીને આ વાતમાં આગળ વધશું.
આ બાબતમાં આગળ વધતાં પહેલાં આપણે એક વ્યવહારુ દષ્ટાન્ત વિચારીએ. કોઈ એક માણસ સડસડાટ પોતાની મોટર ચલાવે છે, તેમાં અચાનક લાલ બત્તી થઈ જાય છે અને તેને પોતાની ગાડી થોભાવી દેવી પડે છે. આમાં લાલ બત્તીએ તેનો હાથ ઝાલીને કંઈ તેને અટકાવ્યો નથી. લાલ બત્તી હોવા છતાં તેણે ગાડી થોભાવી ન હોત અને આગળ ચલાવી હોત તો લાલ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005141 |
| Book Title | Yakshraj Shree Manibhadradev |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Arihant Prakashan |
| Publication Year | 1997 |
| Total Pages | 860 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 39 MB |