________________
યક્ષરાજશ્રી માણિભદ્રદેવ
269
સૌરાષ્ટ્રની પુણ્યભૂમિ પર આવેલા તીર્થાધિરાજ શ્રી શત્રુંજયગિરિવરની શોભા કંઈ અનેરી છે. શ્રી શત્રુંજયની વનશ્રી સોળે કળાએ ખીલેલી હોય છે. શ્રી શત્રુંજયનાં મંદિરોને જાણે સ્નાન કરાવવા આવતાં હોય તેમ વાદળો મંદિરો સાથે સંતાકૂકડી રમે છે. દિવ્ય ઔષધિઓથી ભરપૂર વનસ્પતિ, દેવો અને કિન્નરોથી નિત્ય પૂજાતાં મંદિરોના દિવ્ય નગરથી દેદીપ્યમાન, મહાપ્રભાવિક ચમત્કારોથી યુક્ત, આકાશમાં લાખ-લાખ તારકોમાં જેમ ચંદ્ર શોભી રહે છે તેમ તે ગિરિવર શોભી રહ્યો છે. | "શ્રી શત્રુંજય માહાભ્ય'નામના ગ્રંથમાં લખ્યું છે કે, હે ભવ્યો. એકવાર શ્રી શત્રુંજયગિરિના દિવ્ય મહિમાગાનનું શ્રવણ કરો. તમારું જીવન ધન્ય બની જશે. અરે! એકવાર શ્રી પુંડરીકગિરિની છાયાનો સ્પર્શ કરવાથી જનમોજનમનાં પાપ ધોવાઈ જશે.
હે પ્રાણીઓ ! જો ધર્માચરણ કરવાને તમારું મન ઇચ્છતું હોય તો સર્વને ત્યજીને શ્રી સિદ્ધગિરિ મહાતીર્થની નિશ્રાનો સ્વીકાર કરો.શ્રી શત્રુંજય તીર્થરાજ ઉપર શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતના ધ્યાનને ધરવા જેવું શ્રેષ્ઠ કાર્ય જગતમાં બીજું કોઈ નથી. માટે હે પુન્યવાન આત્માઓ! તીર્થાધિરાજ શ્રી શત્રુંજયનાં ગુણલાં ગવાય તેટલાં તમે ગાવ.
પરમાત્મા શ્રી મહાવીર દેવ ફરમાવે છે કે આ અવસર્પિણીકાળની આદિમાં એક માત્ર શત્રુંજય જ તીર્થ હતું. બીજાં તીર્થો તો એ પછી થયેલાં છે. શ્રી શત્રુંજયગિરિરાજનાં દર્શન કરવાથી જગતનાં સર્વ તીર્થોનાં દર્શન કરેલાં ગણાય છે.
આ તીર્થના નામ એવા જ ગુણ છે. શત્રુંજય એટલે કે, " શત્રુ ઉપર વિજય મેળવવો તે." શ્રી શત્રુર્જયની સ્પર્શના કરનાર, શ્રી શત્રુંજયની યાત્રા કરનાર, શ્રી શત્રુંજયને વંદના કરનાર પોતાના રાગદ્વેષરૂપી શત્રુઓનો નાશ કરી વીતરાગ બની જાય છે. જેમ પારસમણિનો સ્પર્શ થતાં લોખંડ સુવર્ણતા પ્રાપ્ત કરે છે એમ શ્રી શત્રુંજય ગિરિરાજની સ્પર્શના થતાં આત્મા પરમાત્મા બની જાય છે.
આ સિદ્ધગિરિ તીર્થ પહેલા આરામાં ૮૦ યોજનાના વિસ્તારવાળો હતો. બીજા આરામાં ૭૦, ત્રીજા આરામાં છે, અને ચોથા આરામાં ૫૦ યોજનાના વિસ્તાવાળો હતો. વર્તમાન પાંચમા આરામાં ૧૨ યોજનાનો છે. છેવટે છઠ્ઠા આરામાં સાત હાથ પ્રમાણવાળો રહેશે. આ સિદ્ધગિરિ તીર્થનું પ્રમાણ અવસર્પિણીકાળમાં ઘટતું જાય છે અને ઉત્સર્પિણી કાળમાં તે જ પ્રમાણે પાછું વધતું જાય છે.
ત્રણ ભુવનમાં જેટલા ઇન્દ્રાદિક દેવો અને દેવીઓ છે તે બધાં સદ્ગતિની ઇચ્છાથી આ તીર્થાધિરાજની સેવા કરે છે. શ્રી સિદ્ધગિરિ તીર્થના શ્રવણ માત્રથી પોતાના સ્થાનમાં રહેલા પ્રાણીઓ પણ યાત્રાનું ફળ મેળવે છે. એટલા માટે તો સવારમાં રાઈ પ્રતિક્રમણ કરતાં શ્રી શત્રુંજયનાં ખમાસમણાં અને ચૈત્યવંદન કરવામાં આવે છે.
શ્રી શત્રુંજય તીર્થાધિરાજ ઉપર વર્તમાન ચોવીસીના બાવીસમા તીર્થંકર શ્રી નેમિનાથજી સિવાય ર૩–૨૩ તીર્થંકરો સમવસર્યા છે. અરે ! જે તીર્થ ઉપર આવતી ચોવીસીના સર્વ તીર્થકરો
-
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org