Page Text
________________
સ્વાત પુલિંગ
* અનુવૃત્તિ :— દ્વન્દ્વો વા ૧/૪/૧૧/ર્યાયઃ
સ્ને સ્માતો ૧/૪/૭ થી સર્વાર
:
મૈં વિશેષ સર્વાદિને લાગતાં મૈં સ્નાત સ્મિન સામ્ પ્રત્યયો અહીં લાગત! નથી અને સૂત્ર ૨૧ (૧૧૯) થી નમૂનારૂ વિકલ્પે થાય છે, पूर्वच अपरश्व इति पूर्वापरम् तस्मै [ચતુર્થી એ વ. અે તો કહ્યા ૧/૪/૬ થી ચ]
જેમકે :पूर्वापराय
તે જ રીતે...
પૂર્ણવરાત (પૂર્વ-અપરથી) પૂર્વા૨ે – (પૂર્વ અપરને વિષે)
[૧૨]
(૨૩) તીય હિન્ના'વા ૧/૪/૧૪
* સૂત્રપૃથ :-- તીયમ્ ચિત્ હારે વા * વૃત્તિ तीयान्त ङो ङसि ङिषु सर्वादिर्वा રચાતા । દ્વિતીયભૈ, દ્વિતીયાય । દ્વિતીયસ્માત, દ્વિતીયાત દ્વિતીયસ્મિન્ , દ્વિતીય । તૃતીયસ્મૈ, તૃતીયાય । તૃતીયસ્માત, તૃતીયાતૂ । તૃતીયસ્મિનૂ, તૃતીયે। શેષ વવત્
(સ્મિન્)
उमशब्दो नित्य द्विवचनान्त उम्रौ २ । उभाभ्याम् ३ । उभयाः २ । उभयशब्दस्य द्विवचनाभावः । एवं च द्वित्वे उमशब्द:, एकत्व बहुत्वयेो श्चाभयशब्दः प्रयोज्यः - उमये। मणिः उमये देवमनुष्याः । 6 શ્રૃત્ત્વ *— તીય અન્તવાળા નામા માં ` (M), ત્તિ (સ્માત્ ) વિકલ્પે સર્વાદ થાય છે. જેમકે:દ્વિતીયન -તિ કાય થાય તા હૈ (િ ને-માતૌ ૧/૪/૭) થી દ્વિતીયૌ વિકલ્પે ડો ૧/૪/૬ થી દ્વિતીયાય દ્વિતીય+ત્તિ: -બીજાથી ( ङित् ) - द्वितीयस्मात् દ્વિતીય ખીજામાં (ડિત) –દ્વિતીયસ્મિન્ (': શ્મિ ૧/૪/૮) વિકલ્પે દ્વિતીય
द्वितीयात्
એ જ રીતે
ચતુર્થી એ.વ. તૃતીયસ્ને પક્ષે તૃતીયાય પચમી એવ. તૃતીયમાત્ પક્ષે તૃતીયાત્ સપ્તમી એ.વ. તૃતીર્થામા પક્ષે તૃતીયે
Jain Education International
બાકીના રૂપે દેવ જેવા થરો.
* અનુવૃત્તિ ર્યાવે: ૌસ્માતો ૧/૪/૭ થી
सर्वादेः
:
૭૧
મૈં વિશેષ :— ત્િ કાર્ય એટલે હૈં અનુઅંધવાળા પ્રત્યયા સમ્બન્ધિ કાય જેમાં ૩, તિ, જ્જૂ, ખ્રિ ચાર પ્રત્યયેા સમાવિષ્ટ છે
0 સર્વાદિ પ્રત્યયમાં નૂ નું વિધાન અત્રે નથી કર્યુ કેમકે નૂ ને બદલે અન્ય કોઇ પ્રત્યયનું વિધાન નથી. 0 તીર્ અન્ત્યનામેામાં છે (ચ-મૅ) િસ (માત - સ્માત ). - (૩-સિન્) પ્રત્યયા વિકલ્પે લાગી એ રૂપે। થશે. બાકીના રૂપે માં કઈ ફેરફાર ન થતા હાવાથી પુલિંગના રૂપો હૅવ જેવા અને નપુંસકલિંગના રૂપે જ્જ જેવા થશે.
0 દ્રિતીયા સ્ત્રીલિંગમાં ૨/૧/૧૮ થી કૂકાના ચારે રૂપા (ચે૦ ૩ યાર્—ચાણ્, ચામૂ–ક્ષુસ્યાત્, ચામ્-સ્યામ્) જેમાં મૈં તુ છે) વિકલ્પે બન્ને થશે. બાકીના રૂપે માા જેવા થશે
0 આ સૂત્ર ત્િ કા માંજ વિકલ્પે ૨.ર્વાદિ કરે છે. તેથી ત્યાદ્રિ સર્વાત: ૭/૩/૨૯ થી અન્ય સ્વરાદિ પૂર્વ જ્ઞ પ્રત્યય થતો નથી. પણ સ્જિતાન્પાજ્ઞાતે ૭/૩/૩૩ થી સ્વાર્થે પૂ (F) પ્રત્યય થાય છે. દા ત. દ્વિતીયાય જ થશે.
0 અવત પ્રદળે નાન હ્ય પ્રદામ્ ન્યાયથી पटुप्रकारे। यस्य इति पहुजातीय ( प्रकारे जातीय२७/२/७५) તસ્મૈ પટ્ટુગાતીયાય (ચ.એ વ.) ડહાપણ જેનુ વિશેષ છે તેવા માટે અહીં નાતીય શબ્દ અથવાત છે તીય પ્રત્યય નહીં. તેથી આ સૂત્ર લાગરો નહીં. 0 लाक्षणिक प्रतिपदोक्तयेाः प्रति पदोक्तस्यैव ग्रहणम् ન્યાય મુજબ મુ«àા મામુલીય: માત્ર: ૬/૩/૬૩ થ્રૂ તસ્મૈ મુલતીવાય અહીં લાક્ષણિક તીય છે. માટે આ સૂત્ર લાગશે નહીં
*રાષવૃત્તિ:-સમ(બે શબ્દ નિત્ય દ્વિવચનાન્ત છે. પ્રથમા :- ૩ૌ, દ્વિતીયા : કૌ, તૃતીયા :- સમાન્થમ્, ચતુર્થી :- ઉમાભ્યામ્,
પંચમી :
उभाभ्याम्,
ષષ્ઠી
--- મા: સપ્તમી :- મયાઃ
તુ ત G
ન્યાય : અ વ ન્યય : રુાક્ષળિ
For Private & Personal Use Only
.
0 . O
0 ♦
:- ન્યાય :- ૧૪, પૃ. ૧૪. :- ન્યય ૧૫, પૃ. ૧૫.
O .
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005135 |
| Book Title | Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Abhinav Shrut Prakashan |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 256 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Grammar |
| File Size | 16 MB |