Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 01

SR No.: 005135
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1986
Total Pages: 256
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 16 MB

Page 48

સ્વર સન્ધિ
रजत चारु ईक्षित्वा हारि अत्र च काञ्चनम् । दधियेतन्मधुवेतत्कुमारी एवमूहते
0 ? તૃતીયચતુર્થ કેમ કહ્યું? ઢ્યિતે અહીં રુિલ ના રવ પછી ય છે. માટે ર૬ તે જૂ ન થાય. 0 ? ધુર્ કેમ કહ્યુ? શમતે -1+મ અહીં મેં ચતુ વ્યંજન છે, પણ પૂર્વે જ્ છુ વણ નથી માટે તૃતીય વ્યંજન થાય નહીં.
0 ? ઘુટતૃતીયઃ ૨/૧/૭૬ સૂત્ર વાસ્તે વચન છે, તેથી આ સૂત્ર *પરાન્ત માટે સમજવુ. ઉદા. ઃ- મન્નતિ-મસ્ત્ર+7 (શ)+તિ (ગણ: ૬ ની ધાતુ+વિકરણ શ્ર+પ્રત્યય તિર્, મ+ગતિ-સહ્યશૌ મૈં ના ૢ થયો. પ્લુરુ ને ત્રીજો વણુ થાય તેના સ્થાને તૃતીય-વર્ગીય ઇન્હેં વ્યંજન થયા મતિ તે શુદ્ધ કરે છે. 0àન્દૂના = હૈણ્ + ધા वादेद: ૨/૧/૮૩ થી તા બ્લ્યૂ -àયૂ+વા આ સૂત્રથી ધ્ =તથા તે દેહશે/દેહનાર.
-
[૪૬]
(૧૦) વિદ વરસ્યાનુ નવા ૧/૩/૩૧
* સૂત્રપૃથ ઃ— हत् अह' स्वरस्य अनु नवा * વૃત્તિ ઃ-સ્વરાર્તી પામ્યા રહ્યાાં વરસ્ય રહેશ્ર્વર યનાस्वर्णस्यानु द्वित्व वा स्यादिति यकांरस्य वा द्वित्वम् । ગૌત્ર શૌયંત્ર । દિ-ઋત્ર સચ્ચત્ર નક્ષેત્ર ।
5 વૃયસ્થ :— સ્વથી પર ૬, ૪, હાય અને તેના પછી ૬, ૪ અને સ્વર સિવાયના કાઇ પણ વણ આવીતા તે વણ વિકલ્પે એવડાય છે. (નુ–અન્ય કાર્ય કર્યાં પછી) જેમકે nift+ત્ર—નૌ+T_ +% વતિ સ્વેશ્વરે થી ય) ચ્યત્ર પક્ષે ગાય (આ સૂત્રથી વિકલ્પે એવહાય) એજરીતે नहि + अत्र - नय्यत्र पक्षे नहयत्र
* અનુવૃત્તિ — હૅવાનુકળના હૈં ૧/૩/૨૭થી દ્વિ ક્ર વિશેષ :– નુ :- વ્યાકરણ સ`બધી અન્ય કાં ર્ અને ૢ માટે કર્યા પછી આ સૂત્રનો ઉપયોગ કરવા ઉદા. :- ્ :- : = : પક્ષે અે: સૂર્ય A+મ-વ્રુક્ષ્મ --પક્ષે ત્રા
૦ ૦ ૦ ૦
O
*ાવવાત—મરથમવૃત્તિ અવસૂરિ પ્રથમ વિભાગ પુ - ૩૫
૨૯
0 ? ઞ-હવન કેમ કહ્યું?
0 TM પછી ર્ - પદ્મહૂરઃ કમળથી ભરેલ જળાશય પદ્મટ્ઠ+રઃ અહીં સ્વર પછી ૢ છે પણ તેના પરમાં છે માટે ૨ બેવડાય નહીં ३
'
0 ર્ પછી ૢ :- અઃ યોગ્ય પુરુષ અહીં ર્ પછી સ્વર છે માટે તે હૈં ન મેવડાય.
ર પછી સ્વર;-+ગ:=રઃ અહિં ર પછી સ્વર છે માટે તે “ ન બેવડાય.
0 ? ઋત્તુ કેમ કહ્યું? પ્રેાળુ નાવ તેણે ઢાંકયુ કળ મજૂ સાન્ઝાને -અાદિ ગણ (૨) ધાતુ ળુ, લઘુ +નવૂ (અ) પરાક્ષા ત્રો.પુ. એ વ. [આ સુત્રાનુસાર શુ સ્વર પછી ર્ પછી ” છે માટે દ્વિત થવું જોઇએ પણ અનુ કરવું] તેથી જુનુ+ત્ર – [જી નાદિર્ભાવ વરાત્રે દ્વિતીયઃ ૪/૧/૪થી દ્વિત્વ, સચિર: ૪/૧/૬થી ર્તે. નિષેધ નવમવત્ પરે ૨/૧ ૬૦ થી નૂ અસદ્ થતાન] ઝળુ નૌત્ર નામિને જિજ્જને ૪/૩ ૫૧ થી વૃદ્ધિ શુ - નાવુ --મોહૌ।ડવાવ ૧/૨/૨૪ થી. +ળુ* પ્રેૉનાવ્ -પછી ત્રેાળુ નાય્ પણ પહેલાં દ્વિલ કરતા પ્રેાળું શાળ
થઈ જાત.
[૪૭]
(૧૧) દ્વૈતાવાય ૧/૨/૨૩
* સૂત્રથ :~ ત્ શ્વેત: -એ.) અય્ આયૂ (૧–એ. એ પદ
* વૃત્તિ - एका रैकारयोः स्वरे परे अथायौं સ્થાતામ્ । ને-અન' નયનમ્ ।
अकः नायकः
5 નૃત્ય :- ૬ કાર્ અને ૐ કારના કોઈપણ સ્વર પરમાં (પછી) આવતા અનુક્રમે લ ગાય્ થ ય છે. હ+વયૂ+ સ્વર દા.ત. તેનÇ = નચૂ+અન=નયનમુ= આંખ તે+સ્વ=ન્નાયૂ+સ્વરનૈ+:-નાયુ+ લા:નાચ: કારનાર
* અનુવ્રુત્તિ :- વળ ફેરવેલ્વવેચવાનું ૧/૨/૨૧ થી સ્વરે
મૈં વિશેષ 0 વર્ગાવિ સમ્બન્ધિ અસ્વ (સૂત્ર ૧/૨/૨૧) અહીં નિવૃત્ત થાય છે તેથી સ્વ કે અસ્વ સ્વર ગમે તે આવે તે પણ આ સૂત્ર લાગુ પડશે -જેમ કે