Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 01

SR No.: 005135
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1986
Total Pages: 256
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 16 MB

Page 49

३०
વૃક્ષમાંજ
0 આ સત્રથી ૨૮ ભેદે – સન્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે. +૧૪ સ્વરે, ૧૪ સ્વર वृक्षे+एव=वृक्षय्-एव=वृक्षयेव -હેન્રી રા+હેન્રી રાઐન્દ્રી સાનાની ઇન્દ્ર પ્રતિમા 0 જોત: અથાત્ બન્નેમા એકવચન યથા સંયમ્ માટે છે
[૪૮] (૧૨) જોયીને વાવ ૧/૨/૨૪
* સૂત્રપૃથ: ત્—સ્રોત: (૬-એ.) અવ-બાય (૧-એ.) એ ૫૬
* વૃત્તિ ;- ોદ્દારૌઢારથા; સ્વરે પરે અવાૌ સ્યાતામ્ । -લન' વનમૂ ! સૌત્ર: હાઃ ।
- (પાન્તેયાચવાવાંàાઃ स्वरे परे જીત્રા વાછ્યા, હ િસત્યામ સન્ધિય) ૧/૩/૨૪ તે -ગાળતા: તે શ્રાવતા / તયાાતા: । તક્ષ્મી-ક્ તસ્માપુર । તસ્માચિયર... । પટેાવિદ્ । વિજ્ઞ। વૃક્ષોइह वृक्षाह । वृक्षाविह ।
નૃત્યથ ઃ— ओ કાક સૌ કારના કોઇપણુ સ્વર પરમાં આવે ત્યારે અનુક્રમે લવ, આર્ થાય છે. જેમકે છે+ન= વુલન =જીવનમ્ જેના વડે દાય તે, જૌ+:=જા+ગ:-જાવ: છેદનાર * અનુવૃત્તિ ૧/૧/ર૧ થી સ્વરે
इवर्णादेरस्वे स्वरे यवरलम्
ક્ર વિશેષ :~ 0 આ સૂત્રથી ૨૮ ભેદે સન્ધિપ્રાપ્ત થાય છે સ્રો+૧૪ રવ, ઔ+૧૪ સ્વર. ઉદા. :- • શો-પટે।+ગોતુ:=વટ+ગોતુઃ=વેતુ: હે પટા બિલાડા છે.
ઔર ગૌ+1=1+1=ૌ—એ ગાય કે બળદ.
* શૈષવૃત્તિ :- ૧સ્ત્રઅે વા ૧/૩/૨૪ – સૂત્ર ૧૧–૧૨ (૧-૨-૨૨ ૨૪)થી જે યૂ, ગાયૂ મમ્, બાળ્ થવાનું વિધાન છે. તેમાં પાને અન્તે રહેલા यू અને યુ ના સ્વર પરમાં આવતા વિકલ્પે (લુફ્ ) લેપ થાય છે. લાપ થયા બાદ પાસે પાસે આવેલા સ્વાની સન્ધિ થતી નથી. જેમકે :~ 0 તે+માગતાઃતય+પતા: તયાગતાઃ વિકલ્પે ચ લાપ થતા તમાગતા તેઓ આવ્યાઃ
અભિનવ લધુ પ્રક્રિયા
0 તસ્મૈતસ્મા=સમૂચ ના વિકલ્પે ચ લેપ તમા મૂ લેપ ન થાય તે તસ્માચિહ્ન—તેને માટે આ 0 પટે।+=z+TMTM વિકલ્પે યુ લાપ પટ રૂ૪ પક્ષે વવિદ્દ હે ચતુર અહીં.
0 વૃક્ષÎ+ =‰ક્ષા+ર્દ વિકલ્પે હૈં લેપ વૃક્ષાવિદ પક્ષે વૃક્ષા રદ અહીં એ વૃક્ષો.
[૧૫]
[૪૯]
(૧૩) સ્વરે વાનક્ષે ૧/૨/૨૯
* સૂત્રપૃથ: સ્વરે (૭-એ ) વા (૧-એ અનૂક્ષે ૭-એ.) ત્રિપદ. * વૃત્તિ गो शब्द सम्बन्धिन ओकारस्याक्षा शब्द वर्ज स्वरे परे अव इत्यकाशन्त आदेशा वा યાત । ।-ફેરા: વેરા: વીરા:।
(ફ રે સ`જ્ઞાાંચ નિત્યમ) ૧/૨/૩૦ વેન્દ્ર | ગવાક્ષઃ |
:
નૃત્યથ : TM શબ્દ સમ્બન્ધિ (પદાન્ત) લો કારના ક્ષ શબ્દના સ્વરને વ ને બાકીના સ્વયં પરમાં આવતા લવ અવે જ્ઞ કારાન્ત આદેશ વિકલ્પે થાય છે. દા.ત જ્ઞાનકરા: વ+મુરા:વેરા: (અવળત્યે ૧૨૬ થી લ+= થયા)-ગાયના માલિક જ્યારે અવ ન થાય ત્યારે શે+રા: વીરા: (ગે નું 1—àાતાવાત્ ૧/૨ ૨૪ થી) * અનુવૃત્તિ ગવર્નન્સ્યવેક્ષે ૧/૨/૨૮થી àાતઃ વાતેય જીન્હ ૧/૨ ૨૭થી પાન્ત વિશેષ 0 અનક્ષ કેમ કહ્યું ? ગા+અક્ષમ્=ળેાડક્ષનું ગાયની આંખ અહીં અક્ષ શબ્દ છે માટે ો ને બવ ન થાય પણ (àાત: વાસ્તે ૧/ર/રથી) ગ્ લેપ થાય
0 ના સૌનું વિધાન કેમ કર્યું ? *વિત્રાનુ+ગ =ચિત્ર વષૅ :-કા ભર ચિતરી ગાયા જેની પાસે છે તેવા ગાવાળીયા.
અહીં તે તે ો નહીં પણ ૩ છે. માટે આ સૂત્ર ન લાગે - પણ (વર્ષાવેરને ૧/૨/૨૧થી ૩+1=~ ઉડ્ડા : ।+મત્રમ=ાય+પ્રમુ= ત્રમ્ (+f=T= समानानतिन १/२/- ) पक्षे गोऽग्रम् ( एदातः पदान्ते ૧/૨ ૨૭થી આ લેપ)
વિવાં મધ્યમવૃત્તિ અવસૂરિ પ્રથમ વિભાગ-પૃ. ૧૯
·