________________
સ્વર સબ્ધિ
૨૭
aa
થી એમ્બુર્ર–મશ્ર વાત્યુ ૨/૪/૮૬ થી 4 લેપ 0 ? સમાસ કેમ કહ્યું? પુત્ર મોઢ પડ્યું પુત્રz' –અહીં પુત્ર અને યોગ્ઝ શબ્દને સમાસ થયો નથી માટે નો વિકલ્પ લેપ થશે નહીં –તેથી મ+= થશે
કે શેષવૃત્તિ - ચિત્ર :૧ ના સુ: ૧//૧૬ વર્ણથી પર મરજી પડે તેમ અર્થને સૂકવ શબ્દને
આવેલ હોય તો જ વણનો લોપ થાય છે. ૬૬ gવ તિઝ= ૬૬ + gવ = દેવ તિષ્ટ મરજી પડે તો અહીં ઉભે રહે
[૧૧] રિા મારિ ૧/૨/૧૮ ૫ વર્ણ પછી મૂ શબ્દ આવ તથા શરુ ઉપસર્ગ પ્રવક કોઈ ધાતુ આવે તે જ વણીને લેપ થાય છે.
ઘોમૂત્રમ્ (આજે) નો લેપ [૧૨] Tી
દઇગ્રામ્ ૧/૨/૧૫ ૨ ના ૩૪ વણ પછી ફુર અને ફુલ નો હું આવે તે ૩ વર્ણ અને રું ને બદલે તે થાય છે. તથા એક્ષ ના વણે સામે ૩જી ને ૩ આવે તે તે બને બદલે ૩ બોલાય છે. સ્વનીન્દર સ્વછંદી રૂંસ્વરિ=વિજ-સ્વછંદી સ્ત્રી ક્ષહિf= ક્ષહિfઅક્ષૌહિણી સેના૧૩] 18ા પ્ર ઢ ળ ૧/૨/૧૪ ૪ ના
વર્ણ પછી ઇg કેgષ્ય ને ઇ આવેલ હોય તો ૪-૫ ને જે થાય છે તથા કઢ, કર્તા, કદ ને ૩ આવેલ હોય તે +1 ને જ થાય છે. પ્ર-૩ઢ:=ઢ: - પ્રૌઢ [૧૪]
[૪૩] (૭) વ િરે ચટમ્ ૧/૨/૨૧ * સૂત્રપૃથ – વ : (૫-એ) વે (૭–એ) સ્વરે (૭-એ.) ચરમ (૧-એ) ચાર પદ) વૃત્તિ :– ફુરસદzવનામ વરે પ ચરવાઃ स्युः । दध य् अत्र इति तावद्गवति ।
F વૃજ્યર્થ –૩૪ વર્ણને વિજાતિય સ્વર પરમાં આવે ત્યારે અનુક્રમે ૪ ૬ : ૪ થાય છે. દાત. ધ ૩૪ અહીં પછી આ અવ સ્વરે છે તેથી વધૂ++ાત્ર એ રીતે ૬ નો ચ થશે, ત્રિ દહીં અહીં છે. ડ • ૦ ૦ ૦ *હેમપ્રકાશ પૂર્વાર્ધ - ૫ ૬૫
:– રૂવઃ પંચમી ષષ્ઠી કેમ? વળઃ પદ્ધી એ વ ને અર્થ :- ( વર્ણને જ વગેરે) ૬ વર્ણની સામે, 3 વર્ણ સિવાયને વર્ણ, ૩ વણની સામે ૩ વર્ણ સિવાયનો વર્ણએ રીતે...સમજવું 0 ઉદા :- ની+gs =ના આ નદી મધુ+ત્ર=મāત્ર=+q+૩+મંત્ર અહીં ૩ને લૂ થયું છે. પિતૃ+મર્થ=fપત્રર્થ: -પિતાનું બંધન ત્ર રૂ થયે.
માલિઃ=ાઃિ –અહીં ૨ નો ઢ થયે વધુ+ગાસન=વશ્વાસન: –વહુનું આસન અહીં*1 ડું ને ૬, ૩ ને ૨, ૬ ને ૨, ૨ ને શ્ન, એ રીતે “અનુક્રમે નો અર્થ સમજવો, 0 રૂવઃ (પંચમી એ વ ને અર્થ) – (૬ વર્ણથી પર-એવો અર્થ થશે) ૬ વર્ણ વગેરે પછી અસ્વ
સ્વર આવે ત્યારે ય વગેરે ઉમેરાય છે. દ તે ધિ+==fધ+ન્યૂ+==ાધિચત્ર मधु+अत्र-मधु++अत्र-मधुवत्र પિતૃ+મર્થ=+{ + વિસ્તૃર્થ 0 વિઝાના જુદા જુદા સૂત્રથી થતા વૈકલ્પિક પની નેધ8 - ૧) ધ્ય5-ફવહેલ્વે રે... ૧/૨/૨૧ (૨) વયત્ર-૨વયે (૧/૨/૨૧), મહીદ (૧/૩/૩૨) તૃતીયતૃતીય .. (૧૩/૪૯) (૩) ઢચ્ચત્ર વર્મા (૧/૨/૨૧) તતisહ્યા ૧/૩/૩૪) (૪) ઢચ્ચત્ર-ફવર્ષા(૧/રર૧), અર્થાત,(૧/૩/૩૨) તૃતીયતૃતીય (૧/૪૯) તાડ્યાઃ ૧/૩૩૪ (૫) ધિયત્ર - વ ૧/૨/૨૧ વંચમી કથાસ્થાને (૬) ધિમત્ર સૂવાડવા (૧/૨/૩૨) 0 સાચા પૂર્વીય પરિભાષાઃ ૨ મુજબ કરવે રે -સપ્તમી નિર્દેશ છે માટે તે કાર્યપ્રવને થાય. 0 આ સૂત્રથી ૯૬ ભેદે સધિની પ્રાપિત થશે. જેમકે રૂ વણ પછી અસ્વ સ્વર આવેતે થાય કુલ સ્વર ૧૪ તેમાં ડું વર્ણના ફુ, બે ભેદ ૪૧૨ સ્વર મ, ગ, ૩, ૩, ૨, ૪, ૮, , , છે, એ, =૨૪ એ રીતે ૩ વર્ણx અસ્વ સ્વર=૨૪ જ વર્ણx અસ્વ સ્વર # વર્ણ x અસ્વ સ્વર
૦
૦
૦
૦
o ૧
o o _૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦
લધુવૃત્તિ ભાષાતર ભાગ-૧. *હેમશબ્દાનુશાશન સુધા -પૃ. ૫૬,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org