Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 01

SR No.: 005135
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1986
Total Pages: 256
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 16 MB

Page 138

વ્યંજનાન્ત પુલિંગ
૧૧૯
(૧૨-ઢિ) મહારત-મદત (૧-બ) મહાત્ત: – મદ+કર્ (૨–એ.) મહત્તમ્ – મદનમ્ સંબધન વિ. મદારતાં, બ. વ. મેદાન્તઃ
એ પ્રમાણ અન્ય સ્વર દીધે થયો. છે ? ષદ્ર કેમ કહ્યું ? દે મન અહીં સંબોધન એ.વ છે, માટે જ નો ૩ ન થયો. 0 ? ઘુટું કેમ કહ્યું ? માતા – મદા -અધુઃ છે * અનુવૃત્તિ - (૧) ઘુરિ ૧/૪/૬૮ (૨) વા: શે ૧/૪/૮૨ થી
કર વિશેષ :-0? મુદિ+વિવ=મુદ્રિ માં હસ્ત્રનું દીધું કેમ ન થયું 0 શુદ્ધ ધાતુથી થતાં વિવત્ શબ્દનું ગ્રહણ નથી માટે દીર્ધ ન થયું 0 ? શુદ્ધ ધાતુથી થતાં વિદ્યત્તનું ગ્રહણ કેમ નહીં ?
મદત શબ્દ શત્રુ પ્રત્યયાન્ત છે અથવા તે ઈચ્છા અર્થમાં ન કરી નામ ધાતુ બનાવી કર્તા અર્થમાં क्विप् री क्यन् किवपू सा५ च्या मा६ महत् શબ્દ શુદ્ધ કિવન્ત ધાતુ નથી માટે સાહચર્યથી “+” અન્ત પણ શુદ્ધ વિવવત્ત થી ભિન્ન હોય તેનું જ ગ્રહણ થાય, 0 અન્ય ઉદાહરણ :– સ્-દોર્ય નું-રોયાનું (આ સૂત્રથી ન્ પૂર્વે આ થયો) श्रयान् श्रेयांसो श्रीयांसः (અહીં – ને અનુસ્વાર શિડનુસ્વાર થી થયો) * શે' વૃત્ત — વિશેષમાં શત્રુ પ્રત્યયાત શ૬માં ધુમ્ પ્ર છે લાગતાં દીર્ધાને અભાવ છે. વઘુ+ શ = પચહ્ન = પચત્ (બહુતિ: થી ન આગમ) =પવન્ પય થી તુ લે ૫) અહીં “'' નથી માટે દીર્ઘ ન થતા ચ પરન્ત પરત:
(૧૫) વાસ્થત: સૌ ૧૪/૯૦ * સૂત્રપૃથ – –ા : અતુ-સ; સૌ
વૃત્તિ :- પ્રવક્તસ્ત્રાસન્તસ્ય ૨ વાર वजस्य शेषे सौ परे दीध स्यात् भवान् । भवन्तौ भवन्तः । हे भवन । मतु प्रत्ययान्ता अप्येवम् । गोमान्। गोमन्तौ । हे गोमन्
. थ् कारान्तो दधिमथ् शब्दस्तस्य "घुटस्तृतीयः ફતિ - વિધિમર્ – 1 | પિમથી વિમમુ ! हे दधिमद्-त् ।
* વૃાર્થ – અતુ તેમજ વાહૂ અન્ત વાળા શબ્દ જ વાર ગણુના ધાતુ દ્વારા નિપજેલ ન હોય તો પ્રથમાનાં નિ પ્રત્યય લાગતા તે નો (તુ કે મન્ ના 1 નો) દીઘ થાય છે. (એટલે કે ના જ થાય છે.) જેમકે મારવ7 –ઉણાદિ-૮૮૬ થી મા+વતુ =મૂ+તુ=મવા (મવત્ત શબ્દ) (પ્રથમા એ વ.) માત+સિક વિત: /૪/૭૦ થી નું આગમ) =+વન+સિ (આ સૂત્રથી બા) મન્નતિ= v થી લોપ, હીરા : થી સિ લોપ થતાં – મવાનું આપે.
મતુ પ્રત્યયાત નામ પણ એજ પ્રમાણે પ્રથમા એ વ માં ૩ નો થાય. (ામ7 ગાયવાળે – મા
* અનુવૃત્તિ :– (૧) પુરિ ૧/૪/૬૮ (૨) વીઃ રે ૧/૪/૮૨ થી શેવે (૩ ને રીર્વ: ૧/૪/૮૫ થી રી: | | વિશેષ :- 0 સ્વાઢિ વજન કેમ? વિગતે તિ વિજ પ્રમ્ (ાદ: ૨/૧/૭૨, ૨: વાસ્તે ૧/૩/૫૩) પિઇ પ્ર: 0 *અર્થવદ્રાળે નાનર્થ ઈં-અર્થવાનનું ગ્રહણ થાય છે. અનર્થકનું નહીં એ ન્યાયથી સિદ્ધ હવા ખ્યા:
૨૦૫]
ન્યાય :- ૧૪, પૃ ૧૪; -ન્યાય સ ગ્રહ