Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 01

SR No.: 005135
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1986
Total Pages: 256
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 16 MB

Page 137

૧૧૮
અભિનવ લઘુ પ્રક્રિયા
F વિશેષ :- 02 વહુયુઃ કેમ બન્યું ? ૦ અહીં વહુ પ્રત્યય સાથે યુ શબ્દ છે. સમાસમાં નથી તેથી પ્રથમ એ.વ. વર–જેડનાર જેથઈ શકશે. 0 નપુંસકલિંગે પણ ઘુટું પ્રત્યય શિમાં યુન્નિ થઈ શકે.
વિશેષ :– ૩દ્વિતઃ ઘરાનાન્તઃ ૪/૪૯૮ સૂત્રમાં ધાતુને અધિકાર હોવાથી સ્વાઢિતઃ એ વડે જ સહિત સિદ્ધ હોવા છતાં અહી પૃથફૂ ગ્રહણ કરેલ છે, તેથી ખ્યાતિનું (ધાતુનું) વર્જન કર્યું છે તેમ સમજવું. તેમજ ૩ ના સાહચર્થથી ઝુમાં પણ ધાતુનું વજન સમજવું પરિણામે સત્રા વગેરેમાં ન આગમ થતો નથી.
? શુટિ કેમ કહ્યું ? મતા–મહેતા -અટ્ર પ્રત્યય છે માટે ન આગમ ન થયો. 0 અન્ય ઉદાહરણ :બદરિદ્ર :-(શતૃ-પત્યય) ઉર્વત+= (આ સૂત્રથી ન આગમ)= zifa ( -૧-૮૯ થી 7 લે ૫) ==+fa=(વીર્વયાવું..કે થી ક્વિ લે ૫) પુર્વન -કરનાર (વિદ્ગ) વિશ્વ +fસ (સ્વત્ પ્રત્યય) =વિશ્વસૂરિ=વિશ્વન+સિક(સમતા: ૧/૪/૬)થી દીર્ઘ =વિદ્વાનૂ
* શેષવૃત્તિ :- ૫દાતે વિન્ ના ન ને ન્ થાય છે– વ્યં. પુ. સૂત્ર–ર–વિંગ્સ... : ૨/૧૬૪ તેથી ઋત્વિ0 ૨ હતું (પવન) શબ્દ મફત મદત મરુત: મહતમ વગેરેમાં મફતને સીધાજ સિ-.. વગેરે પ્રત્યય લગાડવા.
[૨૩] (૧૩) વિત: ૧૪૩૦ * સૂત્રથ :- મૃત ૩ન્ ડૂત: * વૃત્તિ :– કવિતા કવિતવ્ય શુટિ વરે : પ્રા નાગન્તઃ સ્થાત્ | (ારાનુવા મત શા)
ક વૃજ્યર્થ :– ૪ (ત્રત) અને ૩ (૩) છે રુત જેમાં એટલે કે જે નામને અને ઋ કાર અને ૩ કાર નિશાની વાળા પ્રત્યય હોય એવા નામને ધુઃ પ્રત્યય લાગે ત્યારે (નામને અને તે પહેલાં, ટુ વણે પૂર્વે – ઉમેરાય છે. જેમકે મદ (પૂજા) ધાતુને
વૃદિ...g: *Gણાદિ ૮૮૮થી ૩૪ પ્રશ્ય લાગીને મદ્દતુ શબ્દ બન્યો. મદત ( અનુ. બધુ)મહતુતિ-મજૂ+રિ એ રીતે 7 પૂર્વે આગમ થયે છે. * અનુવૃત્તિ :- (૧) પુરિ ૧/૪/૮ (૨) ઘુટાંકા ૧/૪/૬૬ (૩) નામ સ્વરે નાગઃ ૧/૪/૬પ થી નાગઃ • ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ - ૦ *ઉગાદિ :- દ્રષ્ટિ વૃદિ-મf-વિખ્યઃ નૃ: સવ-૮૮૪ પૃ. ૬૮-ઉણાદિ ગણ વિવરણ
(૧૪) જૂ-મ ૧/૪/૮૬ * વૃત્તિ :- સન્તય મહંતશ્ચ સ્વરચ શેહે પુટિ परे दीध': स्यात् । महान् । महान्तौ शेपेधुटि इत्येव તે મદન ! દે મદાર્તા . જે માનઃ મત: . शतृ प्रत्ययान्तानां घुटि दीर्धाभावा विशेष: । પન્ પવન્તી . વચ7: દે ચિન
ક વૃજ્યર્થ :– શેષધુઃ પ્રત્યે લાગ્યા હોય ત્યારે જે શબ્દને અને “જ્જુ હોય તેને તથા મદત શબ્દને અન્ય સ્વર દીઘ થાય છે જેમકે (૧-એ.) મદાર મદારૂતિ =(વિત: થી )મહત્તત્તિ ( ૨/૧/૮ 7 લો૫) =+=+ત્તિ આ સૂત્રથી મારી (ત્તિ લોપ)