________________
૮૧૨
ધન્ય ધરા
આચાર્ય હતા ત્યારે વાલીસંમેલનમાં સાક્ષર સર્જક ઉમાશંકર
૩૭ વર્ષના અધ્યયન અને અધ્યાપનનું કાર્ય-જીવંત કાર્ય જોશીને તેડી લઈને વનવાસીઓએ ઉ. જોશીને ફેરવેલા. ત્યારે એ મોતીભાઈની ઝાલાવાડ જ નહીં ગુજરાત માટે “અમર ઉમાશંકરભાઈએ ગદ્ગદિતભાવે કહેલું કે “દ્રોણે એકલવ્યને વિરાસત' છે. સૌરાષ્ટ્ર યુનિવર્સિટીની સિન્ડીકેટ મેમ્બરની અન્યાય કર્યો હતો. એનું પ્રાયશ્ચિત્ત કરવા આવ્યો છું. તમારા રસાકસીભરી ચૂંટણીમાં પસંદગીનો તાજ તો મોતીભાઈ પર જ યુવાયુવતીઓ યુનિ. કક્ષાએ નંબર લાવશે ત્યારે મને આનંદ શોભી રહેલો. પોતાની ઓળખ પણ એક અલગારી સાહિત્યથશે.” કદાચ ઉમાશંકરભાઈના આ શબ્દોએ મોતીભાઈ પણ શિક્ષણપ્રેમી લેખે જ આપે છે એમાં હૃદયની વિશાળતા અને ગળગળા થઈ ગયા હશે અને આ પ્રાયશ્ચિત્તના પ્રત્યુત્તરરૂપ જાણે વિનમ્રતાનાં આપણને દર્શન થાય છે. કે શિક્ષણ પાછળ ભેખ લીધો હોય તેમ ૪૦ થી પણ વધારે
શિક્ષક કેવી રીતે વાંચી-વિચારી વિહર્યા અને વિકસ્યા પુસ્તકો લખ્યાં છે. (પ્રાથમિક શિક્ષણ માટેનાં અલગ) ૫૦૦થી
તેના માટે “મોતીભાઈ : વ્યક્તિ અને વિચાર’ –ગ્રંથ જોઈ જવા પણ વધારે લેખો લખ્યા છે. “સંદેશ” અખબારના મંગળવારના
જેવો ખરો, જેનું સંપાદન ડૉ. નીતિન વડગામા, ડૉ. રવીન્દ્ર પાને “શિક્ષણના પ્રવાહો' કોલમ દ્વારા એક ઉત્તમ પ્રહરી તરીકે
અંધારિયા અને શાસ્ત્રી જયેન્દ્ર દવેએ કરેલું છે. યોગદાન આપી રહ્યા છે.
૧૫ જેટલા વિદ્યાર્થીઓ તેમના માર્ગદર્શન નીચે શિક્ષણ સજ્જતા, નિબંધ, ચરિત્રલેખન, સંપાદન એમ પીએચ ડી. થયા છે અને આ વિદ્યાર્થીઓ પણ પોતાની જાતને દરેક ક્ષેત્રમાં તેમની બળુકી કલમ ચાલતી રહી છે. સરદાર પટેલ
ધન્ય માને છે. યુનિ.નું હરિૐ આશ્રમ પ્રેરિત ઇન્ટર યુનિવર્સિટી સંશોધન
સંતવાણીના એક અનોખા આરાધક પારિતોષિક, જે “શિક્ષણ દ્વારા સમાજ પરિવર્તન', સંશોધન લેખને (૧૯૮૯) મળ્યું છે. “નટુભાઈ ઠક્કર એવોર્ડ' પણ તેમને પ્રાપ્ત
શ્રી જગદીશ જોશી થયો છે. કફનધારી ક્રાન્તિકારીઓની ચરિત્ર લેખમાળાનાં,
આકાશવાણી, અમદાવાદ અને પુરુષાર્થીઓના પ્રેરણા પ્રસંગોની લેખમાળાના પુસ્તકોનું આલેખન
દૂરદર્શન પરના ભજનિક કલાકાર એટલે તેમણે કરેલું છે. ગુજરાતના લબ્ધપ્રતિષ્ઠિત સાક્ષરો ડો. કેશુભાઈ
છેલ્લાં ૪૦ વર્ષથી અવિરત માત્ર સંતવાણી દેસાઈ, ડૉ. મેકવાન, ડૉ. રમણ સોની, ડૉ. મણિલાલ પટેલ
રજૂ કરનાર કલાકાર તે જગદીશ જોશી. જેવાએ મોતીભાઈને મૂલવ્યા છે.
તેમનો જન્મ સુરેન્દ્રનગર જિલ્લાના સમાજ શિક્ષણ વચ્ચેના સેતુ તરીકે દરેક પ્રવૃત્તિમાં
દાઢોળિયા ગામે તા. ૨૪ જૂન ૧૯૮૯ના રોજ થયો હતો. હિસ્સેદાર રહ્યા છે. ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ અમદાવાદ, ગાંધી
ચાર ધોરણ ગુજરાતી પ્રાથમિક શાળા, દાઢોળિયામાં અને વિદ્યાપીઠ વેડછી, ગ્રામ વિકાસ ટ્રસ્ટી-ઓખામંડળ, આદિવાસી સેવા સમિતિ–શામળાજી અને પ્રકાશ કેળવણી મંડળ-ઈસરીના
પાંચથી આઠ સુધી બાલાશ્રમ” મિડલ સ્કૂલ-સુરેન્દ્રનગરમાં સભ્ય તરીકે માનદ્ સેવાઓ, જે પ્રવૃત્તિના સાંગોપાંગ તંતુઓ કેવા
શિક્ષણ લીધું. શિક્ષણક્ષેત્રે રાષ્ટ્રીય મિશન ચલાવનારા સર્વશ્રી અને કેટલા લંબાયેલા છે તેનો ખ્યાલ આપે છે.
નાગજીભાઈ દેસાઈ અને શાંતાબહેન તાઈના પ્રેરણા પ્રોત્સાહન
અને કારકિર્દીની કેડી કંડારી આપનાર સુચારુ દંપતીનો સંગાથ સુરેન્દ્રનગરમાં સ્થિર થયેલા મોતીભાઈના મકાનનું નામ
મળ્યો. માત્ર ૧૨-૧૫ વર્ષની ઉંમરે માનવમંદિરમાં શિક્ષણ વૃંદાવન' છે. આ વૃંદાવનનિવાસીએ ભારત તો ખરું જ પણ
પ્રારંભે યોજાતી નિત્ય પ્રાર્થનામાં એકાદ ભજન ગાવા માટે થાઇલેન્ડ, હોંગકોંગ, સિંગાપુર અને વિશ્વ શાંતિ પરિષદ નિમિત્તે
જગદીશભાઈને કહેવામાં આવતું. ૧૯૬૨-૬૩નું વરસ. (૧૯૮૬માં) સભ્યરૂપે જાપાનની પણ યાત્રા કરેલી છે.
તત્કાલીન નાણાંપ્રધાન માનનીય મોરારજીભાઈ સુરેન્દ્રનગર મોતીભાઈ એક ચિંતનશીલ વિચારકની સાથે સારા પધારેલા. તેમની ઉપસ્થિતિ વચ્ચે જગદીશભાઈએ ભજન વાચક, વિશાળ મિત્ર વર્ગ ધરાવનાર વ્યક્તિ છે. દ્વારકા હતા ગાયેલું. તે હજુયે જૂનાં સંસ્મરણોની તાજી યાદ અપાવે છે. ત્યારે ત્યાં “પારેવડું' સામયિક ચલાવતા. આજે છેલ્લાં 10 વર્ષથી
કલા-ક્ષેત્રનાં પ્રેરણાપ્રોત્સાહન માટે જગદીશભાઈ સાંપ્રત’ નામનું સામયિક ચલાવે છે.
તેમની શૈશવાસ્થાને પણ યાદ કરે છે. પિતા ગૌરીશંકરભાઈ
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org