________________
૦૨૬
ધન્ય ધરા
કુટુંબમાં બે થી ત્રણ વ્યક્તિ શિક્ષકનો વ્યવસાય કરતી હોય છે. શિક્ષકની નોકરી સ્વીકારી, સાથે સાથે L.L.B.નો અભ્યાસ શરૂ ઈ.સ. ૧૯૫૨ની મુંબઈ સરકારના મુખ્ય પ્રધાન સ્વ. કર્યો. સંજોગોવશાત્ માત્ર પ્રથમ L.L.B. પૂર્ણ કરી શક્યા. નાની બાળાસાહેબ ખેરે વલવાડા ગામની શૈક્ષણિક પ્રગતિની પ્રસંશા ઉંમરમાં વધુ પડતી કૌટુંબિક જવાબદારી આવી પડવાથી આગળ કરી હતી. ૧૦૦% શિક્ષિત એવા આ ગામમાં આચાર્યશ્રી અભ્યાસ ન કરી શક્યા. ઈ.સ. ૧૯૫૫થી ૧૯૬૧ સુધી બાબુભાઈનો ઈ.સ. ૧૯૩૪માં જન્મ થયો હતો.
‘ફાતિમાદેવી ઈગ્લિશ સ્કૂલ'માં કામ કર્યા બાદ ઈ.સ. ૧૯૬૧માં ઝૂંપડી કહી શકાય એવા ઘરમાં આદિવાસી કોમની વસ્તી સુપરવાઇઝર તરીકે જોડાયા. ઈ.સ. ૧૯૬૬થી ઈ.સ. ૧૯૯૦ વચ્ચે એમનો ઉછેર થયો હતો. ગરીબી, અજ્ઞાનતા અને સુધી ઉપાચાર્ય અને ઈ.સ. ૧૯૯૦થી ૧૯૯૨ સુધી આચાર્યપદે અભણતાને એમણે ઘણી નજીકથી નિહાળ્યાં અને અનુભવ્યાં છે
રહીને શાળાનું સફળ સંચાલન કરીને શાળાને A' ગ્રેડમાં અને એટલે જ આદિવાસી લોકોની પ્રગતિ માટે એમણે એમના ઉચ્ચકક્ષામાં મૂકી. પિતાજીની સહાયથી ઘણું સારું એવું કાર્ય કર્યું છે.
શાળાના આચાર્યપદ દરમ્યાન એમણે અવનવા શૈક્ષણિક બાજુના ૫ માઈલ દૂર આવેલા કસ્બા વાપીમાં આવેલી પ્રયોગો કર્યા, જેનો લાભ વિદ્યાર્થીઓ અને શિક્ષકોને મળતો રહ્યો. આર.જી.એ. સાર્વ. હાઇસ્કૂલમાં દરરોજ પગપાળા ચાલીને વિદ્યાર્થીઓમાં આનંદથી ઘરકામ (H.W) કરી શકે તે s.s.c. Ex. સુધી અભ્યાસ કર્યો હતો. માધ્યમિક શાળાના માટે H.N. ચકાસણીની નવી પદ્ધતિ અપનાવી, જે આજે પણ અભ્યાસ દરમ્યાન એમણે ઉર્દૂ ચૌથી, પ્રવીણ (B.A. સમકક્ષ)ની શાળામાં કાર્યાન્વિત છે. આંતરશાળા વસ્તૃત્વસ્પર્ધા, ક્રિકેટ પરીક્ષાઓ સારા ગુણ સાથે પસાર કરી હતી. માધ્યમિક શાળાના હરીફાઈમાં ‘હેરિસ શિલ્ડ ટુર્નામેન્ટ' તથા ખાર જિમખાનાની અભ્યાસકાળ દરમ્યાન હસ્તાક્ષર-હરીફાઈ, મહાત્મા ગાંધીજીના ખીચડિયા ટ્રૉફી', 'P' વૉર્ડ વિજ્ઞાનપ્રદર્શન, નેશનલ ટેલેન્ટ સર્ચ જીવન પર વક્નત્વ સ્પર્ધા તથા નિબંધ-લેખન, રાષ્ટ્રીય ગીતો એકઝામિનેશન, મહારાષ્ટ્ર સરકારની ડ્રૉઇંગ પરીક્ષા, વાર્ષિક ગાવાની હરીફાઈ વગેરેમાં સક્રિય ભાગ લઈ ઇનામો પ્રાપ્ત કર્યા ઉત્સવો, s.s.c. Exam. વ્યાખ્યાનમાળા વગેરે ઈતર હતાં. આ સમય હતો ઈ.સ. ૧૯૪૬થી ઈ.સ. ૧૯૫૦ પ્રવૃત્તિઓમાં આગળ પડતો ભાગ લેવા માટે પ્રોત્સાહિત કરીને સ્વતંત્રતા–સંગ્રામનો સમય.
ઘણાં શિલ્ડ અને ઇનામ મેળવ્યાં. ધોરણ ૮ થી ધોરણ ૧૦ સુધીની દરેક વાર્ષિક પરીક્ષામાં વિદ્યાર્થીઓ અને શિક્ષકોને સામાજિક રીતે ઉપયોગી તેવાં ગુજરાતી વિષય કરતાં ‘અંગ્રેજી' વિષયમાં વધુ ગુણ મળતા
કાર્યો જેવાં કે “ફ્લેગ ડે', અંધજનો માટે ફંડફાળા ભેગા કરવાં, હોવાથી વડીલો અને શિક્ષકો તરફથી ઠપકો મળતો. “તમારી
હૉસ્પિટલ અને અંધાક્ષી આશ્રમોમાં દરદીઓને ફળાહાર માતૃભાષા કાચી?” એવો પ્રશ્ન થતો. આ પ્રકારના ઠપકાથી
કરાવીને તેમની સાથે રહીને સેવા કરવી વગેરે પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ ગુજરાતી વિષયમાં વધારે માર્ક મળે તે મહત્ત્વાકાંક્ષાથી પ્રેરાઈને
લેતાં કર્યો. વધુ મહેનત કરી ગુજરાતી વ્યાકરણ તથા સાહિત્યનો સારો
એમની કામ કરવાની ધગશ અને સખત શિસ્તપાલનથી અભ્યાસ કર્યો. પરિણામસ્વરૂપ s.s.c. Examમાં ગુજરાતી વિષયમાં શાળામાં પ્રથમ નંબરે વિશેષ યોગ્યતા (Distinction)
પ્રેરાઈને સરકારે એમની શાળાને ડ્રૉઇંગ પરીક્ષા કેન્દ્ર તરીકે કાયમી સાથે (સારા રાજ્યમાં બીજે ક્રમાંકે) ઉત્તીર્ણ કરીને રેકોર્ડ સ્થાપિત
માન્યતા આપી. ઘણાં વર્ષોથી એમની શાળા મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં કર્યો જે હજી પણ કાયમ છે.
સૌથી મોટા ડ્રૉઇંગ પરીક્ષાના કેન્દ્રનું સ્થાન ધરાવે છે. માધ્યમિક અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યા બાદ આર્થિક પરિસ્થિતિ
c.Exam બોર્ડમાં પેપર-સેટર, ભાષાંતરકાર અને પ્રતિકૂળ હોવા છતાં પિતાજી અને સ્નેહીજનોની શુભેચ્છાથી
પાઠ્યપુસ્તકોની ભાષાંતરકારની પેનલમાં એમણે ઈ.સ. મુંબઈની ખાલસા કોલેજ તથા ભવન્સ કોલેજમાં અભ્યાસ કરીને
૧૯૭૦થી કાર્ય કર્યું. ઈ.સ. ૧૯૯૬થી ઈ.સ. ૨૦૦૬નાં B.Sc.ની ડિગ્રી મેળવી. સન ૧૯૫૯-૬૦માં સેંટ ઝેવિયર્સ
પાઠ્યપુસ્તકો (ધો. ૯ અને ધો. ૧૦ ગણિત અને વિજ્ઞાન)ની ઇન્સ્ટિટ્યૂટમાંથી B.Ed.ની ડિગ્રી મેળવી.
લેખકોની પેનલમાં કામ કર્યું. ( કૌટુંબિક તથા આર્થિક પ્રતિકૂળ પરિસ્થિતિને લીધે તથા
ઈ.સ. ૧૯૭૨થી શરૂ થયેલ નવી શિક્ષણ-તરાહના શિક્ષણ પ્રત્યેની વારસાગત અભિરુચિને લીધે માધ્યમિક શાળામાં (૧૦+૨) પ્રતિનિધિ મંડળમાં સક્રિય ભાગ લીધો હતો.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org