________________
૪૪
ધન્ય ધરા
ગયા. તે જ કારણે પાછળથી પોતે પણ મા કાલીની સાધના કરતાં યુવાન જે રામકૃષ્ણને ગુરુ માનતો હતો તેને પતિ અને પત્ની વિશે જાપ અને ધ્યાનમાં તન્મય બની જતા હતા..
શંકા પડી. એકવાર વહેલી સવારે નીકળેલ રામકૃષ્ણનો પીછો (૨) કર્મયોગે યોગી આત્માનાં લગ્ન શારદામણિ નામની
કર્યો અને તેઓ શારદામણિના ઘેર જાય છે કે કેમ તેમ તપાસણી કન્યા સાથે થયાં, તેમાં રામકૃષ્ણ કરતાં તેમનાં પત્ની ઉમરમાં
કરવા અંધારામાં રસ્તો કાપતાં ગુરુની પાછળ દોટ લગાવી, પણ ખૂબ મોટાં છતાંય રામકૃષ્ણ લગ્નના તરત પછી પોતાની પત્નીને
તેઓ પત્નીને મળવા ગયા કે નહીં તેની તપાસમાં જ વિકટ શંકા જ શારદામણિ દેવી તરીકે માની પૂજા કરી-કરાવી અને તે પછી સાથે રહ્યા ત્યારે જોતજોતામાં પરોઢ થવા આવ્યું. રામકૃષ્ણ તો તો કાયમ માટેનું બ્રહ્મચર્ય લગ્ન દિવસથી જ સ્વીકારી લઈ બેઉ
નદી તટેથી સ્નાન કરી ભજનિયાં ગાતાં પાછા વળી રહ્યા હતા. ગૃહસ્થાશ્રમમાં છતાંય આજીવનના સંન્યાસી બની ગયાં.
શિષ્યાર્થી નરેન્દ્રનો ધ્રાસકો દૂર થયો અને પોતાની તીવ્ર શંકા
બદલ ગુરુચરણે પડી માફી માંગી, ત્યારે રામકૃષ્ણ પરમહંસનો | (૩) શારદામણિએ ચતુર્થ વ્રતપાલન માટે સંપૂર્ણ સ્વેચ્છા
જવાબ હતો કે “તું જ મારો સાચો શિષ્ય બનીશ. જેને જીવન દર્શાવેલ છતાંય શિવનાથ નામની એક વ્યક્તિ જ્યારે વિભ્રમમાં
સોપવાનું હોય તે ગુરુની પરીક્ષા વગર શિષ્યપણું કેવી રીતે પડી તેણીની જિંદગી બગાડી નાખી તેવા આરોપ રામકૃષ્ણ સામે
સ્વીકારાય?” પોતાની પરીક્ષા બદલ પીઠ થાબડનાર આવા કરવા લાગી ત્યારે રામકૃષ્ણ સ્પષ્ટ ખુલાસો કરી દીધો કે
અલખ-નિરંજન યોગીના અંતેવાસી શિષ્ય નરેન્દ્ર પાછળથી સંસારના સુખની ભૂખ જેથી ઉત્પન્ન થાય તેવી કપરી કામવાસના
સ્વામી વિવેકાનંદ તરીકે પ્રસિદ્ધિ પામ્યા. જ અમે બેઉએ બાળી નાખી છે તેથી ખોટી નિંદા કરી અન્યને ભડકાવવાનું બંધ કરો. શિવનાથ તે પછી શાંત થઈ ગયો.
(૭) શિષ્ય બન્યા પછી વિવેકાનંદે ગુરુદેવ પાસે
નિર્વિકલ્પ સમાધિ માટે અત્યંત આગ્રહ કર્યો. નરેન્દ્ર ઉપર (૪) રામકૃષ્ણના ભક્ત માથુરબાબુએ એકદા બપોરે
સ્નેહની સાથે હાથ મૂકતાં જ તેને સમાધિ લાગી ગઈ. કલાકો વેશ્યાઓને સમજાવી રામકૃષ્ણ વિરુદ્ધ અભિયાન ચલાવવા તેમના
પછી ધ્યાનમાંથી રામકૃષ્ણ જ ફરી માથે હાથ મૂકી મુક્ત કર્યો. ઘેર મોકલી વિકારના શિકાર બનાવવા પ્રયત્ન કર્યા. તેમાંય પરમહંસ ઓળખાતા રામકૃષ્ણ ઉત્તીર્ણ થઈ ગયા, કારણ કે જેમને
આવા સહજાનંદની સ્થિતિ બે-ત્રણ વાર અનુભવ્યા પછી કાયમી સગી પત્નીમાં ‘મા’ કાલીનાં દર્શન થાય તેને વેશ્યામાં મા સિવાય
સમાધિ માટે માંગણી મૂકી ત્યારે રામકૃષ્ણ યુવા વિવેકાનંદને શું દેખાય? ભાવાવેશમાં આનંદમયી મા! બ્રહ્મમયી મા! એવા
ખુલાસો કરતાં તેનું કર્તવ્ય જણાવવા કહ્યું : શબ્દો નીકળતાં જ વેશ્યાઓનો કામાવેશ શાંત પડી ગયો અને “જે વખતે હિન્દુસ્તાનમાં લોકો લાચારી, બિમારી, બધીય વેશ્યાઓ પગે પડી ક્ષમા માંગી ઘેર પાછી વળી. ગરીબી અને ગુલામી જેવી મોંઘવારી, વ્યાધિ, તકલીફો વચ્ચે માથુરબાબુ અવાચક થઈ ગયા.
જીવતાં હોય તે સમયે શક્તિવાન સંતે તેમને દુઃખમુક્ત કરવાના (૫) તે પછી તો પરમ ભક્ત બની ગયેલ માથુરબાબુએ
કે સ્વાર્થના સમાધિ-સ્વાદ માણવાના પ્રયોગો કરવાના?” પોતાના ગુરુના આદેશે આખી હોડી ભરી ધાન્ય, વાસણ, અનાજ સ્વામી વિવેકાનંદ માટે તે પળ સચોટ જીવનપરિવર્તનની અને ઘરવખરીઓ નદીના પેલે પાર રહેલ ગરીબોમાં વિતરણ બની, જેથી નિર્વિકલ્પ સમાધિસુખની વાત જતી કરી ભારતની કરી દીધી, જેથી રામકણને આંખોમાં હરખનાં આંસુ આવી અને ભારતીયની સેવા કરવા કમર કસી અને દેશ-વિદેશોમાં ગયેલ ગરીબોની ખરી સેવાથી અને માથુરબાબુ પણ મન મૂકી હિન્દુસ્તાનની સંસ્કૃતિ, ગૌરવ, ધર્મભાવના તથા આદર્શોનો નાચેલ તેવા ભલાઈના કામમાં પોતાને પ્રેરણા કરનાર ગુરુની પ્રચાર-પ્રસાર પ્રારંભ કરી ઐતિહાસિક સ્થાન મેળવી લીધું. સાચી સલાહથી.
(૮) હરીફાઈ કરવા ઊતરેલા માથુરબાબુને પણ | (૬) એકવાર નાસિક પંચવટીમાં જ્યારે રામકૃષ્ણ અત્યાગ્રહ હોવાથી નિર્વિકારી સમાધિમાં ઉતારી દીધા, પણ ચાતુર્માસ રોકાયા હતા ત્યારે તેમનાં દર્શન-સત્સંગનાં લાભાર્થી પત્ની-પરિવારની મમતાવાળા માથુરબાબુને તે પછી વિચિત્ર તેમનાં જ પત્ની શારદામણિ દેવી નિકટના એક મકાનમાં ભાડું શાંતિ પણ અકળાવતી હોવાથી તેમને પુનઃ સંસારવાસમાં જોડવા આપી રહ્યાં. દરરોજ સવારે બ્રહ્મમુહર્ત પૂર્વે જ લગભગ ચારની
રામકૃષ્ણ નિર્વિકલ્પ સમાધિદશાથી દૂર કરી બીજી વાર ક્યારેય આસપાસ રામકૃષ્ણ નદીએ સ્નાન કરવા જતા હતા, વચ્ચે સ્વામી વિવેકાનંદની ઇર્ષ્યા ન કરવા સમજાવી દીધા. શારદામણિનું ભાડુતી મકાન આવતું. હવે તે કાળે નરેન્દ્ર નામનો માથુરબાબુને પોતાને યોગ્ય માર્ગદર્શન મળી ગયું.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org