Page Text
________________
સ્વપ્ન શિલ્પીઓ
૪પ૧ અને રામાયણ, મહાભારતના પાઠ કરાવી ૬૫૦ બ્રાહ્મણોને ચીભડાં, શેરડી, મગની શીંગ, ઝીંઝરા લઈને મારગ માથે ઊભાં શિરપાવ, દક્ષિણા અને અનેક પ્રકારની ધાતુઓની તુલા કરી તેનું રહે. બાળકોને જોતાં જ પોતે બગી ઊભી રખાવે. બાળકો દાન આપ્યું. જામશ્રી સર્વકુટુંબ અને જનાના સહિત આનંદ આનંદભેર બગી પર ચડી જઈને વિભાજીને સ્વહસ્તે એ બધું કરવા જોડિયા, બાલંભા, કાલાવાડ મહાલવા જતા. ત્યાં કેમ આપે. દરેક બાળકની ભેટ આનંદપૂર્વક સ્વીકારીને કોથળીમાંથી રાખીને થોડા દિવસ રોકાતા. બ્રહ્મચોરાશી કરી બ્રાહ્મણોને કોઈને બે, કોઈને ચાર કોરીઓની ભેટ આપતા. ત્યાંથી ફરીને સ્વહસ્તે આગ્રહ કરીને લાડુ જમાડતા ને એક લાડુ વધુ ખાય પરબારા દરબારગઢમાં પધારતા. એને એક કોરીનું ઇનામ આપતા. જમાનામાં ગામની સ્ત્રીઓ
શ્રી માવદાનજી રત્ન નોંધે છે કે એ વખતે બજારમાં રાસડા લેવા આવતી એમને રાણીઓ તરફથી ખોબા ભરીને
ઘણા પ્રેમી પ્રજાજનો રાજવીનાં દર્શન માટે આતુરતાથી રાહ સાકર અને સોપારીઓ વહેંચાતી.
જોતાં બેસી રહેતાં. કેટલાંક શહેરીજનોને તો જામશ્રીનાં દર્શન | ‘વિભાજી જીવનચરિત્ર'ના કર્તા લખે છે કે જામશ્રી કર્યા પછી જ અનાજનો દાણો મોંમાં મૂકવાનાં નીમ હતાં. આમ વિભાજી ઉદારતામાં આડો આંક જ હતા. ગ્રંથકારો, કવિઓ દરેકની સલામો ઝીલીને બરાબર આઠ વાગે દરબારગઢમાં અને વિદ્વાન પુરુષોની કદર કરી તેમને યથાયોગ્ય બક્ષિસો પધારતા. ગૃહસ્થો, વેપારીઓ, પ્રજાજનોના પ્રશ્નો સાંભળતા આપતા. ધર્મકાર્યો અને પ્રજાહિતનાં કાર્યો પાછળ લાખો રૂપિયા અને એનો યોગ્ય નિર્ણય કરતા. જામદારખાનાની ચિટ્ટીઓ અને વાપરતા. શહેરના તમામ બ્રાહ્મણોની ચોરાશી તથા ભંડારા લખાણોમાં સહીઓ કરી જનાનખાનામાં રાણીઓના અધિકાર કરાવતા. સંક્રાંતિ અને સોમવતી અમાસે તેલનો મોટો લાડુ પ્રમાણે ખાલસા, વડારણો, નાજરો સહિત પધારી સર્વ અને એક એક કોરી બ્રાહ્મણો તથા બાળકોને વહેંચતા. રાણીઓની મુલાકાત લઈ અરજો સાંભળી યોગ્ય સૂચનો ઋતુઋતુનાં ફળો, દિવાળીએ ફટાકડા નગરનાં બાળકોને આપતા. બપોરે જમ્યા પછી કોઈવાર આરામ કરતા નહીંતર આપવામાં એમને આનંદ આવતો. પોતાની હજૂરમાં રહેતા શતરંજ કે ચોપાટ રમતા. તળાવમાં વહાણની સહેલગાહ કરતા માણસોને નવી નવી ચીજો અને પોષાકો આપતા. ખાસ કે પુરાણોની કથા સાંભળતા. મહેરબાનીવાળા માણસોને સોનાના જડાઉ તોડા, જમૈયા,
વિ.સંવત ૧૯૨૯માં કાશી, મથુરા, પ્રયાગની યાત્રા તરવારની મૂઠો, મોટાઓ, ખોળીઓ, મોનાર, છરીના હાથા,
કરીને આવ્યા પછી રાજ્યની ટંકશાળમાં સોનાની કોરીઓનો હમેલો, મોતીની માળાઓ, કંઠીઓ અને પોતાની છબી જડાઉ
સિક્કો પડાવી, સોનામહોરો પડાવી એનું ચલણ શરૂ કર્યું. સંવત દુગદુગીઓ આપીને રાજી કરતા. પટ્ટાવાળા જેવા નીચેના
૧૯૩૪માં ચોત્રીસા નામનો ભયંકર દુષ્કાળ પડ્યો. હજારો સેવકોને ઘોડાગાડી, સીગરામ ને ઘોડા ભેટ આપતા.
લોકો જામનગર આવી ચડ્યાં. એ બધાંને માટે ચોખાની કડાઓ મુત્સદ્દીઓને ભેટમાં બાંધવાની દોતો (કલમદાન, ખડિયો,
પકાવવાની અને તમામને જમાડવાના હુકમો કર્યા. આવા કઠણ રજીયું, ગુંદિયું, જળપાત્ર ઈ.) રૂપાની બનાવી પોષાક આપી
કાળમાં જામશ્રીએ દૂરદેશાવરથી અનાજનાં વહાણો મંગાવી બંધાવતા. મિત્ર રાજવીઓને અવનવી કિંમતી ભેટો મોકલતા.
ચરુઓ અને કડાઓ ચડાવી અન્નદાનની ધજા બંધાવી. કોઈ કારીગરો આવીને તેમની ઉત્તમ કલાકારીવાળી ચીજો રાજાને
ભૂખ્યો ન સૂવે એ માટે સવારસાંજ સાદ પડાવીને સૌને ભેટમાં મૂકી જતા. વિભાજી કારીગરોને ભારે ઇનામો આપીને
જમાડવાનો બંદોબસ્ત આખા વર્ષ દરમ્યાન કર્યો. એમને પ્રોત્સાહિત કરતા.
સને ૧૮૭૭ જાન્યુઆરીની પહેલી તારીખે મહારાણી જામ વિભાજી રાજવી હોવા છતાં અત્યંત સરળ અને
વિક્ટોરિયાએ કૈસરે હિંદ' પદ ધારણ કર્યું ત્યારે દિલ્હીમાં પ્રજાવત્સલ હતા. એમની પ્રજાપ્રિયતાની પ્રતીતિ એમની
લોર્ડ કર્ઝને ભવ્ય દરબાર ભર્યો. તેમાં હિન્દુસ્તાનના તમામ દિનચર્યા પરથી થાય છે. તેઓ સવારે ત્રણ વાગે ઊઠી
રાજવીઓને નોતર્યા. આ રાજામહારાજાઓ સમક્ષ ગવર્નર લોર્ડ પ્રાતઃક્રિયા પતાવી નહાઈ-ધોઈ માળા ફેરવી એક પાત્રમાં ઘી,
લીટને જામશ્રી વિભાજીને અપાતી અગિયાર તોપોની સલામીને ગોળ, લોટ, ધોતી અને કોરી મૂકી નિત્ય પરદેશી બ્રાહ્મણોને કોરું
બદલે ૧૫ તોપોની સલામીનું માન, એક બાદશાહી વાવટો તેમ સીધું આપતા. પાંચ વાગે બગી લઈને ફરવા નીકળી પડતા.
જ કે.સી.એસ.આઈ. તથા ‘સર’ના માનવંતા ખિતાબો એનાયત મારગ માથે વાડિયો આવે. ખેડૂતોનાં બાળકો હાથમાં બાજરિયાં
કર્યા.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005122 |
| Book Title | Bahumukhi Pratibhaono Kirti Kalash Swapn Shilpio |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Arihant Prakashan |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 820 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 40 MB |