________________
૩૯૮
સ્વપ્ન શિલ્પીઓ ડાળીમાંથી ધીમે ધીમે ઘેઘૂર વટવૃક્ષ ઉગાડ્યું, નિર્માણ કર્યું અને મળ્યાં છે. ગુજરાત સરકારે બહુમાન કર્યું છે. ૧૯૯૭માં વડલો તો ઠીક પણ કબીરવડ-ઘેઘૂર અનેક વડવાઈઓ સાથેનો કોંગ્રેસના પ્રમુખ સ્વ. ઢેબર ભાઈની પુણ્યસ્મૃતિમાં કબીરવડ ઉગાડ્યો. આજે માત્ર ગુજરાતમાં જ નહીં, પરંતુ અરુણાબહેનનું બહુમાન કરી પારિતોષિકથી અભિવાદિત કર્યા દેશની એક બહુવિધશિક્ષણ-સંસ્કાર-સમાજજીવનની શાખા છે. સંસ્થાઓ દુભાવેલી તરછોડાયેલી, સંસારમાં ઉઝડાઈ ધરાવતી સંસ્થા વિકાસવિદ્યાલય કોળી રહી છે. ચોતરફ સેવાની ગયેલી સ્ત્રીઓ માટે કાયદાકીય સહાય કરવા કાયદાસુગંધ પ્રસરાવી રહી છે.
સલાહકેન્દ્ર રાખ્યું છે. સામાન્ય માનવી માને કે વિકાસ વિદ્યાલય એટલે શ્રી અરૂણાબહેન, એ શ્રી શંકરપ્રસાદ હરપ્રસાદ આજકાલ ઠેકઠેકાણે ફાલી રહ્યાં છે તેવું કક્કાબારાખડી કે દેસાઈનાં પુત્રી, એમના કુટુંબમાં સંસ્કૃત તેમ જ ફારસી ભાષાનું એબીસી ભણાવતું ચાર દીવાલો વચ્ચેનું ભણવાનું વિદ્યાલય જ્ઞાન હતું. શ્રી હરપ્રસાદ એ સમયે ગીરજંગલના વડા હશે પરંતુ એવું નથી જ. આ વિદ્યાલયનો મુખ્ય હેતુ અને ધ્યેય અધિકારી રહેલા. કાદુ મકરાણી બહારવટિયાને કાન પકડીને અનેરાં છે. એ સંસ્થામાં સરેરાશ ૩૫૦થી વધુ નાનાં-તાજાં કરાંચીથી જૂનાગઢ લાવેલા. શ્રી અરુણાબહેનનું વતન જન્મેલાં બાળકથી માંડીને તે રસ્તે રઝળતાં, રખડતાં, પોલીસ સોમનાથ-પાટણ જ્યાં ભગવાન સોમનાથ મહાદેવના રોજરોજ કે સામાજિક કાર્યકરને હાથ પડીને મૂકેલાં બાળકોની સંખ્યા સમુદ્ર પગ પખાળી રહ્યો છે તે સ્થળ. જ્યાં ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ સતત રહેશે. અસંખ્ય સૌથી વધુ સંસારમાં પિલાયેલી ત્રાસ અંતિમ શ્વાસ લીધેલા તે સ્થળ. શ્રી અરુણાબહેન શ્રી પામેલી નિરાધાર બનેલી ત્યક્તા, વિધવા કે સંકટમાં આવી પુષ્પાબહેનનાં ભત્રીજી તેમ જ જાણીતા ઇતિહાસલેખક શ્રી પડેલી સ્ત્રીઓનું એ આશ્રયસ્થાન છે. ઉપરાંત આ સંસ્થા શંભુભાઈ દેસાઈનાં પણ ભત્રીજી. તેમના જીવનનો ઉછેર તેમ મોરબીમાં મહાપૂરમાં મોતને વરેલાં માબાપ વિનાનાં બાળકો, જ પ્રશિક્ષણ, તાલીમ શ્રી પુષ્પાબહેન પાસેથી મળી. સ્ત્રીઓ બાળાઓને રાખે છે. વૃદ્ધો-સ્ત્રીપુરુષોને વૃદ્ધાશ્રમ તરીકે પાળે અને બાળકોની સેવા અર્થે તેઓ અપરિણીત રહ્યાં. ચુસ્ત પોષે છે. સાથે બાલવાડીઓથી માંડીને તે હાઇસ્કૂલો, કોલેજો, ખાદીધારી તેમ જ ગાંધી-સિદ્ધાંત મુજબ જીવનારાં આટલી અધ્યાપન મંદિરો, ઉદ્યોગમંદિર, ચિત્રકોલેજ, વ્યાયામકોલેજ, મોટી ઉંમરે પણ તેઓ સંસ્થાના કામે, સ્ત્રીઓ અને બાળકોના ખાદીગ્રામોદ્યોગની વિશાળ ફલક પરની પ્રવૃત્તિઓ ખાદી પ્રશ્નોને કામે વણથાક્યા પ્રવાસ કર્યા કરે છે. તેઓની સંસ્થાની ઉત્પાદન કેન્દ્રો, ખાદીભંડારો, અમદાવાદ, પ્રભાસપાટણ તેમ જ મોટાભાગની પ્રવૃત્તિઓ આકાશીદાન પર ચાલે છે. કદી કોઈ અન્ય સ્થળોએ ખાદી ગ્રામોદ્યોગ એમ્પોરિયમ વગેરે અનેકવિધ બાળક ભૂખ્યું રહ્યું નથી. ઈશ્વરની મહાન કૃપા આ સંસ્થા પર પ્રવૃત્તિઓ વિકાસવિદ્યાલયના નામ નીચે ચાલી રહેલ છે. વરસી રહી છે.
શ્રી અરુણાબહેને છેલ્લાં ૬૦ વર્ષથી આ બધી સંસ્થાને પોતાનું બહેનોને પ્રિન્ટિંગની તાલીમ આપવાનું સામાજિક, શૈક્ષણિક તેમ જ સંસ્કારિત પ્રવૃત્તિઓ એકલા હાથે પોતાનું પ્રેસ છે. “વિદ્યાલય' નામનું માસિક મુખપત્ર વર્ષોથી એટલે બધાં અંતેવાસીઓને રોજ સવાર પડ્યે શું ખવરાવવું, નિયમિત પ્રકાશિત થાય છે. શ્રી અરુણાબહેને સ્ત્રીઓની પિવરાવવું, કપડાં–લતાં, ચીજવસ્તુઓ ક્યાંથી મેળવવી વગેરેની આપદ્વતી તેમ જ યાતનાઓ પરત્વે કેટલાક ગ્રંથ પ્રગટ કર્યા ચિંતા કરીને ચલાવી રહ્યાં છે. એમની સંસ્થાના, છે. તેઓ સામાજિક જીવન પરની કથાઓનાં અચ્છા લેખિકા આશ્રયસ્થાનનાં, વૃદ્ધાશ્રમનાં દ્વાર કાયમ ખુલ્લાં રહે છે. કેટલાંક પણ છે. નિરાભિમાની, નમ્ર વિવેકી, સારા વક્તા, દેશભક્ત, કિસ્સામાં સંસ્થા પોલીસની સહાયથી બેહાલ બનેલી કે ગોંધી ગાંધીખાદી ભક્ત, પરિશ્રમથી જીવનારાં છે. એમની વિશાળ રાખેલી સ્ત્રીઓને, બાળાઓને મેળવી રાખે છે. ફલક પરની સેવાને કારણે વિધાનસભાની બેઠક માટે ઘણી વાર વિકાસવિદ્યાલયમાં વિકાસગૃહની બધી પ્રવૃત્તિઓનો સમાવેશ ઓફર થઈ છે, પરંતુ તેઓનું મુખ્ય લક્ષ્ય રઝળી પડેલાં થાય છે.
નિરાધાર સ્ત્રી–બાળકોને જીવનમાં પુનઃ વસવાટ કરાવવાનું આવા મહાન સેવાના કાર્ય માટે શ્રી અરૂણાબહેનને
હોઈ, કોઈ પણ રાજકીય પદ કે હોદ્દો તેમણે સ્વીકાર્યો નથી. રાષ્ટ્રીય બજાજ પારિતોષિકથી માંડીને તે એક ડઝન રાષ્ટ્રીય
એમનું જીવન ગંગાના પ્રવાહ જેવું નિર્મળ સદાય વહેતું છે. અને આંતરરાષ્ટ્રીયક્ષેત્રનાં એવોઝ, પારિતોષિકો, ચાંદમાન
વઢવાણનું વિકાસ વિદ્યાલય સુરેન્દ્રનગર જિલ્લામાં
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org