________________
અભિવાદનગ્રંથ ]
[ ૩૬૭
દળે, સાથે ભજન, પ્રાર્થના કે ધળ ગાય. ઘંટીને અવાજ સાથે ભજનને મધુર અવાજ મને ઊંઘમાંથી ઊઠવા ન દે. પછી તેઓ નહી જોઈ પરવારીને ઉતાવળે રસેઈ કરે. અમારી રસોઈ એટલે રેટલા કે એવું કંઈક વખત શાક હોય કે ન હોય. એટલે રસોઈમાં વાર ના લાગે. આઠેક વાગે બીજી બહેને સાથે ભાતું સાથે લઈને, ખેતરમાં જાય. ખેતરમાં ઘાસ વાઢે, મગફળી કે કપાસ વીણે અને ખેડૂતોનાં એવાં પચૂરણ કામ કરે. સાંજે મારા માટે બેર, કાકડી કે ચીભડાં જે મળે તે લાવે. મને જોઈને થાક ઉતારે. સાંજની રઈ કરે. અમે જમીએ, વાતો કરીએ. હું ધાર્મિક શ્રેથેમાંથી કથા-વાર્તા વાંચી સંભળાવું. દસ પહેલાં ઊંઘી જઈએ. કથાવાર્તા વખતે પડેલીઓ અને ખેતરમાં જતી એમની સાથેની બહેને પણ સાંભળવા આવે. તેથી સત્સંગ થાય.
રજાના દિવસેમાં હું પણ એમની સાથે ખેતરોમાં જતો અને મારી શક્તિ મુજબ કામ કરતો. નાનપણથી જ હું આવી પરિસ્થિતિ માંથી પસાર થઈ રહ્યો હતો એટલે ગરીબી મારા લેહીમાં વહેતી થઈ હતી. તેનું કેઈ દુઃખ નહતું. જેણે જન્મની શરૂઆતથી જ સમૃદ્ધિ જોઈ નહતી તેને તેને અભાવ ક્યાંથી ખટકે? મારી બાની પરિસ્થિતિ હું નજરે જેતે હતા, એટલે લાડ કે બેટા ખર્ચ કરવાને મારે માટે સવાલ જ નહોતો. ગરીબના દીકરા વહેલા સમજુ અને ડાહ્યા થઈ જાય છે. આડાઈકે ભૂલ કરીએ તે માતા રડે એટલે એમની દયા ખાવાની આવે. - ઘરની પરિસ્થિતિ સમજીને જે ખાવાનું મળે તે સંતેષથી
તે, રમત-ગમત, આસને તેમ જ કાઉટની પ્રવૃત્તિમાં ભાગ લેતે તેથી શરીર તંદુરસ્ત રહેતું. ભણવામાં હોંશિયાર હતા તેથી ફી, ચેપડીઓનું ખર્ચ કરવાનું રહેતું. નોટબુકે-રમ્બર-પેન્સિલોને નાને સર ધ કરી લેતા તેથી નિશાળના બીજા ખર્ચ માટે બાને ચિંતા રહેતી નહિ
દર વર્ષે મોટા દીકરાને મળવાનું બાને મન થાય. ઉનાળામાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org